Burgemeester Van der Zwan: gemeentes dwingen om plek voor vluchtelingen te vinden

In een crisissituatie zoals die van nu, met de huisvesting van vluchtelingen, moeten gemeenten misschien meer worden gedwongen om ruimte beschikbaar te stellen. Dat oppert burgemeester Van der Zwan van Heerenveen.
Tjeerd van der Zwan © ANP
Zijn gemeente vangt deze week honderd vluchtelingen op die eerst in Ter Apel zaten. Daar zijn al maanden problemen. Zo sliepen daar mensen buiten de noodopvang, omdat er binnen geen plek meer was.
"Dat is verschrikkelijk", zegt Van der Zwan. "Mensonterend. Beschamend voor een land als Nederland."
Toen ze in Heerenveen die beelden zagen, vonden ze dat er iets moest gebeuren. "In overleg met de Veiligheidsregio Fryslân hebben we aangegeven dat we hier honderd bedden leeg hebben staan. Als er een paar kilometer verderop mensonterende taferelen plaatsvinden, laat ons dan een crisisopvang aanbieden."
Het is niet voor het eerst dat de gemeente Heerenveen dat doet. De hal waar die honderd bedden staan, werd begin maart ingericht voor Oekraïense vluchtelingen. Drie weken later kwamen er ook niet-Oekraïense vluchtelingen naar de hal, toen ook al vanwege problemen in Ter Apel.
Voor deze mensen betekent het het verschil tussen buiten slapen in een tentje of opgevangen worden in deze sporthal.
Tjeerd van der Zwan
Voor het totale probleem, is deze tijdelijke oplossing een druppel op een gloeiende plaat. "Maar voor deze mensen betekent het wel het verschil tussen buiten slapen in een slaapzak in een tentje, of opgevangen worden in deze sporthal. Dan hebben ze een beter bed en worden ze beter verzorgd."
Toch is het verre van ideaal, erkent Van der Zwan. "Het is slechts een week, het is een crisisnoodopvang." Hij pleit daarom, niet voor het eerst, voor langetermijnoplossingen.
Tenten bij de noodopvang in Ter Apel © ANP
Dat legt hem wat de burgemeester betreft deels in de opvang van mensen uit landen die door Nederland als veilig worden beschouwd. "Mensen uit die landen hebben hier helemaal geen perspectief op een langer verblijf. Een heleboel landen nemen die mensen ook niet meer terug. Daar moet een diplomatieke oplossing voor komen."

Meer plekken beschikbaar maken

Daarnaast hebben gemeentes de opdracht om een aantal plekken beschikbaar te maken. "Heerenveen zit precies op het juiste aantal, maar er zijn ook gemeenten waar dat niet het geval is. Dan moet je kijken waardoor dat komt en of anderen dat over kunnen nemen."
Het zou beter gecoördineerd moeten worden, als het aan Van der Zwan ligt. Decentralisatie is prima, maar werkt bij een crisis niet altijd goed. "Op zich is dat systeem goed, maar als er iets stante pede geregeld moet worden, dan is wellicht meer dwingende regelgeving een oplossing."
Gemeentes kunnen in sommige gevallen zelf ook meer doen, vindt Van der Zwan. Bijvoorbeeld met tijdelijke woningen, zoals in zijn gemeente het geval is.

Tijdelijke huizen

De gemeente Heerenveen is op dit moment in gesprek met bouwbedrijf Van Wijnen om tijdelijke huizen te bouwen. "Deels voor statushouders. Dat zou een deel van de oplossing kunnen zijn. Daar zouden we in alle gemeenten werk van moeten maken."
Want volgens Van der Zwan doen veel gemeentes hun best om plek te vinden, maar lukt dat heel vaak niet. "De woningmarkt is zoals-ie is. Dat is niet in een keer opgelost."
Hoeveel plekken Van Wijnen gaat bouwen in Heerenveen, dat weet Van der Zwan nog niet. "Het hangt van de plek af die we vinden. We hopen dat er een substantieel aantal gebouwd kan worden, tientallen. Er zijn drie of vier plekken in beeld."