Podcast over Friese walvisjagers: "Alles om de verhalen boven water te krijgen"

Breteler is vol van het onderwerp. Eerder schreef ze al een boek over de walvisvaart en maakte ze een expositie. Zelf kan ze ook niet precies uitleggen waar die fascinatie vandaan komt. "Het is denk ik omdat wij vandaag de dag zo anders naar walvisvisserij kijken. Ik ben echt opgegroeid met die ideeën van Greenpeace."

Ze legt uit hoe de podcast en de samenwerking met Drijver ontstond. "Door de coronatijd werden steeds meer dingen online georganiseerd." Zo kwam het dat ze in een gesprek met de Amsterdamse Anna Drijver zat, en haar vertelde over de verhalen van de walvisvisserij.

Diezelfde week nog kreeg Breteler een bericht van Drijver, die liet weten maar wat graag iets met het onderwerp te willen doen. "En toen stelde ze voor om er een podcast van te maken."

De historica was direct enthousiast. "Ik wil het verhaal graag in zoveel mogelijk vormen vertellen. Ik vond het ook gewoon al heel mooi dat er iemand anders was die ook zo geïnteresseerd is." Inmiddels zijn ze al eens heen en weer gereisd, Drijver naar Moddergat en Breteler naar Amsterdam.

De podcast gaat over verhalen van mannen die er tussen 1946 en 1964 door Nederland op uit werden gestuurd. In totaal hebben de walvisjagers 27.712 walvissen gevangen en verwerkt. "Het is zo interessant dat die mannen gewoon een heel verhaal meegemaakt hebben, zo'n avontuur, waar wij niets vanaf weten."

Dat komt volgens haar omdat in de jaren dat op walvissen gevist werd, de meningen daarover in Nederland veranderden. "Ik wil er alles aan doen om die verhalen boven water te krijgen."

"Het was voor de Staat. Er was in de tijd na de oorlog geen vet meer, geen olie meer. Dit is waarom we op walvisjacht gingen", zei één van de Friese walvisvaarders.

In de verhalen vertellen de vaarders hoe het was om terug te komen, en soms zelf uitgemaakt te worden voor 'moordenaar'. Het contrast tussen het beeld dat mensen inmiddels hadden gekregen en de context waarin de walvisjacht tussen 1946 en 1964 plaatsvond, was groot, vertelden ze.

Breteler en Drijver hebben vijf afleveringen voor de podcasts gemaakt. Daarin komen met name Friese walvisvaarders aan het woord. Naast de terugreis en de omslag in de meningen over hun tochten, wordt er gesproken over hun ervaringen op de reizen naar tropische gebieden en de koude zeeën bij Antarctica.