Piet Paulusma: Een icoon, en heel gewoon

Piet Paulusma is op 65-jarige leeftijd plotseling overleden. Hij was 36 jaar lang de vaste weerman van Omrop Fryslân.

Paulusma had zelf nooit gedacht dat hij weerman zou worden, zei hij in 2012. "Toen we in havo-4 een proefwerk hadden over hoge- en lagedrukgebieden, had ik daar een 4 op. Dat wil je het niet weten, het was een rommeltje."

Pieter ('Piet') Paulusma werd geboren op 15 december 1956 in Tzum, als één van een tweeling. Gevoel voor het weer moet hij altijd wel gehad hebben, zei hij. "Anders kan het niet. Dit kan niet zomaar opkomen, en dat je dan weerman wordt."

Een opleiding tot weerman heeft Paulusma nooit gehad. Hij heeft het zichzelf aangeleerd. Dat begon in 1978, met een cursus van Teleac: 'Wij en het Weer'. Paulusma werd waarnemer, en deed meer en meer kennis op van het weer.

Toen Paulusma nog bij het postbedrijf PTT werkte, begon hij iedere dag met een wandeling naar het weerhuisje in Franeker. De waarnemingen gaf hij door aan Hans de Jong, de man die hij later zou opvolgen bij Omrop Fryslân.

Later verhuisden Piet en zijn toenmalige vrouw Joke naar Herbaijum. Hij kocht een grote zware printer, om weerkaarten uit te kunnen draaien. Zijn eerste weerberichten maakte hij voor de Franeker Courant.

Paulusma begon op 1 december 1985 als weerman bij Omrop Fryslân op de radio, toen hij het ochtendweerbericht overnam. Dat was het begin van een lange carrière op radio en televisie.

Zijn televisiedebuut bij Omrop Fryslân was op 11 februari 1994. Die uitzending was nog in de studio aan de Leeuwarder Nieuwstad, maar Paulusma wilde naar buiten, waar het weer zich afspeelde. En zo zou het gaan.

"De eerste twee uitzendingen bij Omrop Fryslân hebben we in de studio gedaan, daarna gingen we naar buiten", zegt Piet daar zelf over. "Dat hoort bij mij. Punt uit."

Zijn landelijke doorbraak was tijdens de Elfstedentocht van 1997. Die kwam er na een lange Elfstedenkoorts, tijdens de winters van '95-'96 en '96-'97. Paulusma verstuurde iedere dag een fax aan de Elfstedenvereniging, met daarin zijn voorspelling. Het zou min 12 worden, zei hij toen, terwijl collega's voorspelden dat het zou gaan dooien.

Paulusma raakte eerder al betrokken bij de Elfstedentocht, toen de organisatie op zoek ging naar een weerman die de plaatselijke situatie kende. Zo kwam Paulusma in beeld als man van het veld.

Henk Kroes was in die tijd ijsmeester voor de Elfstedenvereniging. "Ik heb weleens tegen Henk Kroes gezegd dat hij de basis heeft gelegd voor mijn landelijke carrière."

De Elfstedenkoorts bezorgde Piet Paulusma voor het eerst meer dan een miljoen kijkers, door zijn weerbericht in Hart van Nederland op de landelijke zender SBS6. "Ik kreeg op maandagochtend een telegram van Fons van Westerloo, die me ermee feliciteerde. Ik had daar nooit over nagedacht."

Toen hij begon bij SBS, had hij nooit gedacht dat hij een bekende Nederlander zou worden. "Ik heb van mijn hobby gewoon mijn beroep gemaakt, maar anderen zeiden dat ik wel een BN'er zou worden."

"Ik heb wel meteen gezegd dat er iets Fries in het weerpraatje moest zitten, want ik kom uit Fryslân. Dat werd dus 'oant moarn'. Eén van de mensen van SBS zei toen: over een halfjaar zegt heel Nederland 'oant moarn'. Dat was ook nog zo!"

In 2020 werd Paulusma weerman bij Omroep MAX, nadat hij door SBS aan de kant werd gezet. Zijn handelsmerk, de groet 'oant moarn', nam hij mee.

In december vierde Piet zijn 65ste verjaardag. Voor de meeste mensen komt het pensioen dan in zicht. "Daarover krijg ik geregeld vragen", zei Piet toen. "Maar ik werk nog iedere dag met plezier."

Plannen voor zijn pensioen had Piet nog niet gemaakt. "Je kunt het leven niet plannen, dat is een proces. Toen ik op de havo zat, wist ik ook niet dat ik weerman zou worden. Je kunt wel plannen, maar het loopt vaak anders."