Sinterklaasdag: deze Friese dorpen hebben een band met de heilig Nicolaas
Het Sinterklaasfeest is gebaseerd op het verhaal van de bisschop Nicolaas van Myra. Meer dan 40 Friese parochies hadden in het vroege verleden deze heilige Nicolaas als patroonheilige en ongeveer 20 plaatsen in de provincie hadden of hebben een 'Nicolaaskerk'. Hij kreeg zelfs een dorp: Sint Nicolaasga.
De in 2017 overleden historicus Otto Roemeling heeft zijn levenswerk gemaakt van het uitzoeken van gegevens over heiligen en geestelijken in het Noorden van Nederland. Het onderzoek dat hij achterliet is als 'Corpus Roemeling' digitaal inzichtelijk gemaakt door de Fryske Akademy.
Roemeling maakte onder meer een overzicht van alle patroonheiligen die in de Friese middeleeuwse parochies tot 1600 bestonden. Bij de stichting van een kerk kreeg zo'n parochie een patroonheilige mee. Dat was een beschermheilige, waar de kerk aan gewijd was. In de katholieke kerk werd zo'n heilige vereerd.
Nicolaas van Myra
Nicolaas was ook zo'n heilige. Hij zou in het begin van de vierde eeuw bisschop van Myra zijn geweest, dat in het huidige Turkije lag. Veel mensen waardeerden hem. In het jaar 550 werd Nicolaas heilig verklaard. Er zijn veel legendes over hem, waar vaak zijn medelijden met kwetsbare mensen centraal staat.
Zo zou Nicolaas goudstukken in een woning van een arme man hebben gegooid die de bruidsschat van zijn dochters niet kon betalen. Zo voorkwam Nicolaas dat de meisjes in de prostitutie terecht kwamen. Ook zou Nicolaas schipbreukelingen hebben gered en bracht hij een ontvoerd jongetje terug naar zijn moeder.
De verhalen maakten dat er rondom de sterfdag van Nicolaas, 6 december, allerlei volkstradities ontstonden. Zo ook ons Sinterklaasfeest.
Wie door de verzameling van Roemeling zoekt, komt zo'n 23 parochies tegen in het vroege Friesland die de heilige Nicolaas als patroonheilige hadden.
Friese Nicolaasparochies
Het gaat om de (voormalige) dorpen Appelscha, Blesdijke, Blije, Dearsum, Dijkshorne, Eagum, Easterwierrum, Oostrum, Oost-Vlieland, Firdgum, Gauw, Harkema-Opeinde, Hijum, Herbaijum, Húns, Iens, Indijk, Loënga, Lollum, Miedum, Midlum, Nijeholtpade, Nijeholtwolde, Nijemirdum, Nijetrijne, Nijhuizum, Nijland, Offingawier, Oldetrijne, Peperga, Piaam, Poppenwier, Rotsterhaule, Sint Nicolaasga, Schalsum, Smallebrugge, Snikzwaag, Sonnega, Swichum, Wiuwert en Wijnjeterp.
Verder zijn en waren er ook diverse kerken in onze provincie met de naam 'Nicolaaskerk.'
Dat is of was het geval in Blije, Dearsum, Drogeham, Oosterwolde, Oostrum, Vlieland, Hantum, Hantumhuizen, Hemelum, Hijum, Húns, Koarnjum, Miedum, Nijeholtpade, Nijland, Offingawier, Peperga, Piaam, Schalsum, Sint Nicolaasga, Stavoren, Swichum en Wiuwert.
De heilige Nicolaas kreeg zelfs een dorp: Sint Nicolaasga. Dat dorp werd in 1275 voor het eerst in het Latijn 'Ad stum Nycolaum' genoemd, oftewel: 'bij de heilige Nicolaas.'
En in Iens staat aan de Boalserter Trekfeart een stelpboerderij met de naam 'Sinteklazepleats'. Vroeger werd wel verteld dat Sinterklaas hier zou zijn geboren.
