Europees Parlement kiest groener landbouwbeleid: blijdschap en teleurstelling

Een grote meerderheid van het Europese Parlement heeft dinsdag groen licht gegeven voor de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Dat heeft vanaf 2023 ook gevolgen voor de Friese boeren, die duurzamer moeten produceren.
© Europeesk Parlemint
Het nieuwe landbouwbeleid moet de sector 'eerlijker, groener en socialer' maken en meer in overeenstemming met de Europese Green Deal van commissaris Frans Timmersman. De Europese Unie geeft ieder jaar zo'n 330 miljard euro uit aan landbouw. Het gaat om een derde deel van de Europese begroting.
Het nieuwe beleid moet Europa helpen om te voldoen aan de regelgeving en verplichtingen op het gebied van milieu en klimaat. Van de inkomenssteun aan boeren moet 10 procent ten goede komen aan kleine en middelgrote bedrijven.

Permanente reserve

Europa komt ook met een permanente crisisreserve van 450 miljoen euro per jaar om grote schommelingen in de prijzen of de markt te kunnen opvangen. Het nieuwe beleid geldt vanaf 2023. Daarvoor moet iedere lidstaat een nationaal strategisch plan maken voor het invoeren van het gemeenschappelijk landbouwbeleid.
Het is de bedoeling dat minstens 35 procent van het budget voor plattelandsontwikkeling en 25 procent van de rechtstreekse betalingen aan boeren besteed wordt aan klimaat en milieumaatregelen.

Huitema voor vergroening, maar wil ook ruimte voor boer

De Friese Europarlementariër Jan Huitema (VVD) is een voorstander van het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid. Hij is voor vergroening, maar vindt ook dat de politiek de boeren de ruimte moet geven om te bepalen hoe ze vorm geven aan groenere bedrijfsvoering.
De bijdrage van Jan Huitema in het Europese Parlement
Het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid is een compromis, dat ook gesteund werd door christendemocraten, een deel van de sociaaldemocraten en door conservatieve Europarlementariërs zoals die van de SGP. Zij zien het nieuwe beleid als een stap vooruit, als het maar eerlijk wordt uitgevoerd met in alle lidstaten dezelfde spelregels.
© Omrop Fryslân, Remco de Vries
Iedere lidstaat moet nu voor 1 januari een eigen uitvoeringsplan inleveren voor dit nieuwe landbouwbeleid. De SGP is bang dat het Nederlandse kabinet nog een schepje bovenop het Europese beleid zal doen. Europarlementariër Bert-Jan Ruissen zou dat onacceptabel vinden.

Farmers Defence Force

Er is ook veel kritiek op het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid. Farmers Defence Force staat zelfs in de startblokken voor een 'megademonstratie' in Brussel op 13 en 14 december. Farmers Defence Force heeft principiële bezwaren tegen de nieuwe regels en de inzet van een deel van het landbouwbudget voor groene doelen.
Het nieuwe beleid zal de boeren op meer kosten jagen, terwijl volgens het FDF niet geregeld is dat de boeren ook meer opbrengsten krijgen. Ook vindt FDF dat de boeren te weinig konden meepraten over het nieuwe landbouwbeleid.

Klimaatactivisten

De klimaatactivisten zijn ook teleurgesteld over het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Partijen als de Groenen, de Partij voor de Dieren en andere linkse partijen vinden dat het percentrage geld dat de groene ambities van het nieuwe landbouwbeleid te erg verwaterd zijn in het onderhandelingsproces.
Ook zouden de groene partijen een maximum willen stellen aan Europese steun voor hele grote boerenbedrijven in landen als Frankrijk. Zij erkennen wel dat het nieuwe beleid een stapje vooruit is, maar vinden het, zo vlak na de klimaatconferentie in Glasgow, een veel te bescheiden stap.
Verslaggever Onno Falkena over het gemeenschappelijk landbouwbeleid