"Vluchtelingenproblematiek in Zuid-Europa is dweilen met de kraan open"

De vluchtelingenproblematiek in Zuid-Europa is niet alleen een probleem van de eilanden en de kustgebieden in het zuiden, maar net zo goed van de noordelijke Europese landen. Dat zegt Sjoukje Gallego van Seijen (67). De oud-Leeuwarder woont in de Spaanse kuststad Almeria. Als vrijwilliger en lobbyist voor Médicos del Mundo, een zusterorganisatie van Artsen zonder Grenzen, ziet ze een zwarte kant van het leven in Europa.
Sjoukje Gallego van Seijen © Sjoukje Gallego van Seijen
Verslaggever Froukje Sijtsma in gesprek met Sjoukje Gallego van Seijen
Gallego van Seijen verhuisde tien jaar geleden naar Spanje. Na het overlijden van haar man, haar grote Spaanse liefde met wie ze in Fryslân drie kinderen kreeg, zocht ze haar geluk aan de Spaanse costa del sol. "Toen ik weer eens aan een biertje en tapas zat in de zon, dacht ik: kom op, dit houd jij niet vol tot aan je dood. Toen ben ik vrijwilligerswerk gaan doen bij Médicos del Mundo. Wat ik daar zie is ongekend, zeg maar gerust een zwarte kant van het leven in Europa."

Gelukszoekers, mensenhandel en moderne slavernij

Ieder jaar zetten duizenden mensen op illegale wijze voet aan Europese wal. "Met gammele bootjes komen ze aan. Het liefst via de Canarische eilanden en de kustgebieden van Zuid-Europa. Het zijn mensen die hier zoeken naar een beter leven. Als je ze vraagt waar ze naar toe willen, zeggen ze 'Olanda', of ze willen naar Duitsland of Engeland. Je kunt in Nederland dus menen dat de vluchtelingenproblematiek niet jouw probleem is, maar de consequenties zijn absoluut voor heel Europa."
Natuurlik zijn er mensen die vluchten omdat ze in hun eigen land niet veilig zijn. Maar het gros van de mensen die in Europa aankomen, zijn 'gelukszoekers', zegt ze. "Maar ook slachtoffers van mensenhandel. Vroeger stond drugs- en wapenhandel bovenaan, maar tegenwoordig staat mensenhandel, en met name van Afrikaanse meisjes, op nummer één. Meisjes die een leven als au-pair wordt voorgeschoteld, maar als ze hier aankomen, wordt hun paspoort afgenomen en moeten ze betalen voor hun overtocht. Ze belanden in de prostitutie, worden verslaafd gemaakt aan cocaïne en komen vaak niet meer uit die verschrikkelijke situatie."
Sjoukje Gallego van Seijen © Omrop Fryslân, Froukje Sijtsma
Médicos del Mundo is in eerste instantie een medische organisatie. "We registreren de meisjes en onderzoeken hun medische (on)welzijn, bijvoorbeeld of ze soa's hebben of hiv." De pooiers laten dat contact toe, omdat de meisjes ook voorbehoedsmiddelen krijgen, maar ze houden natuurlijk een dikke vinger aan de pols, omdat ze bang zijn dat de meisjes uit het circuit gehaald worden.
"Zelf ben ik niet medisch onderlegd, maar ik spreek wel verschillende talen. Ik ben een luisterend oor, bied waar mogelijk psychologische hulp en geef ze vooral hoop. Wat kan ik anders?" Verder doet Gallego van Seijen veel tolkwerk. "Ook bij de politieke lobby die we voeren in de extreem rechtse deelstaat Andalusië waar Almeria onder valt. Het centrale Spaanse bestuur is veel linkser, maar juist door de vluchtelingenproblematiek wordt de lokale politiek steeds rechtser. Hierdoor lopen wij ook steeds vaker subsidies mis voor Médicos del Mundo."
Kassen en krotten bij Almeria © Sjoukje Gallego van Seijen
In Almeria zijn ook veel mensen aan het werk in de kassen waar groente en fruit verbouwd wordt. "Het is bijna niet voor te stellen hoe groot deze tak van sport is. In een gebied van ongeveer 40 vierkante kilometer zie je alleen maar kassen. Hier wordt voedsel verbouwd, dat vervolgens via de supermarkten door heel Europa wordt geconsumeerd. De illegale mensen die hier aan het werk zijn, verdienen zo'n vier euro per uur en werken onder slechte omstandigheden. Ze wonen in krotjes in de buurt van de kassen. Dat is dus moderne slavernij."
Voor Gallego van Seijen is het vaak een idiote wereld waarin ze leeft. "'s Ochtends vertrek ik uit mijn fijne flatje aan zee en vervolgens beland ik in een wereld waar mensen onder erbarmelijke omstandigheden proberen te overleven. Ze wonen in krotjes gemaakt van pallets en landbouwplastic. In de Spaanse hitte vatten zulke nederzettingen regelmatig vlam."

"Ik doe het voor die enkeling"

Wat drijft haar? Waarom wil ze mensen helpen die illegaal voet aan wal zetten en hoogstwaarschijnlijk niet het ideale leven gaan leven dat ze voor ogen hebben? "Natuurlijk kunnen wij hier niet de hele wereld opvangen en iedereen een beter leven geven, maar ik doe het voor die enkeling die in zijn of haar thuisland niet veilig is. Bijvoorbeeld de homoseksuele Abdullah die in Marokko werd bespuugd en vernederd. Hij woont nu in Malaga en maakt daar prachtige kussens."
Dé oplossing voor de vluchtelingenproblematiek heeft ze niet. "Maar niets doen is ook geen optie. Europa moet met elkaar in conclaaf en met landen als Marokko en Turkije die deze vloedgolf aan mensen ook kunnen reguleren. Maar mensenhandel en gelukszoekers kun je nooit helemaal tegenhouden. Toch blijf ik voor mensen, zoals Abdullah, dweilen met de kranen open, want dat is wat we hier eigenlijk aan het doen zijn."