Hoe kan het dat zo vaak schepen op bruggen varen op vaarweg Lemmer-Delfzijl?
Er is waarschijnlijk geen enkele vaarweg in Nederland waar vaker ongelukken gebeuren: de hoofdvaarweg tussen Lemmer en Delfzijl, met het Prinses Margrietkanaal en het Van Starkenborghkanaal. Er zijn meerdere oorzaken aan te wijzen, volgens directeur Arjen Mintjes van de Maratieme Academie in Harlingen.
Hoe vaak gaat het nou mis?
"We hadden nu drie aanvaringen in korte tijd. Maar de laatste vijf jaar hebben we in totaal 23 geteld."
Hoe kan dat?
"Na ieder ongeluk doen we onderzoek. Wat ons opvalt: deze vaarweg tussen Lemmer en Delfzijl heeft allerlei verschillende bruggen. Je hebt draaibruggen, een tafelbrug, klapbruggen. Ze zijn allemaal anders. Voor een schipper die niet bekend is op deze vaarweg is dat lastig. Het maakt het niet eenvoudig voor een schipper."
Schippers die bekend zijn met deze vaarweg, veroorzaken deze ongelukken niet. Maar veel buitenlandse schippers zijn minder goed voorbereid.
Is dat bij andere vaarwegen niet zo dan?
"Nee, op het Schelde-Rijnkanaal heb je bijvoorbeeld overal dezelfde bruggen met dezelfde hoogtes. En deze vaarweg hier heeft dus verschillende soorten bruggen, dat is historisch zo gegroeid."
Waarom is het eigenlijk lastig voor schippers dat er verschillende soorten bruggen zijn?
"Het hoort niet lastig te zijn, vind ik. Maar op dit moment heb je niet overal in Europa dezelfde opleiding. Friese en Nederlandse schippers die bekend zijn met deze vaarweg, veroorzaken deze ongelukken niet. Maar veel buitenlandse schippers zijn minder goed voorbereid. Die reisvoorbereiding moet een integraal onderdeel worden van examens in de scheepvaart, vinden wij. Dat is nu nog niet zo."
Maandag voer een binnenvaartschip tegen de brug over het Van Starkenborghkanaal bij Aduard aan. Zondag was het plotseling raak bij Garyp, waar een aanvaring tussen een containerschip en het remmingswerk van de Fonejachtbrug was. En een paar weken geleden werd de Gerrit Krolbrug bij Groningen volledig vernield. In de afgelopen jaren werden in Groningen ook de Paddepoelsterbrug en de brug bij Zuidhorn slachtoffer.
Wat hoort u van de schippers nadat ze een ongeluk veroorzaken?
"We horen met name dat ze toch een beetje verrast werden. een tafelbrug, zoals bij Aduard, gaat in z'n geheel omhoog bijvoorbeeld. Dan is het heel lastig om in te schatten of je er wel of niet onderdoor kunt."
"En onlangs met de Gerrit Knolbrug in Groningen, dat waren twee Tsjechische schippers. Die brug heeft twee hoge onderdelen voor fietsers en wandelaars, die stonden op de elektronische kaart. Maar van de lage brug stonden de gegevens niet op de kaart. Die is aangevaren. Dan moet je goed uitkijken, maar er zat dus ook een fout op de elektronische kaart."
Hoe kan zoiets?
"Ook daar is geen standaard voor. Er worden diverse kaartsystemen gebruikt. Ik weer niet waarom het er deze keer niet op staat. Dat kan ik ook niet nagaan. Maar nu weten we het en passen we het aan. Dat is bij alle ongelukken zo. We zien wat er is gebeurd en wat er er aan kunnen doen. Zo langzamerhand kun je wel zeggen dat op deze vaarweg de meeste ongelukken van heel Nederland gebeuren."
Is het kanaal dan wel geschikt voor schepen die er op varen?
"Daar kun je inderdaad lang over praten. De vaarwegbeheerder - dat is Rijkswaterstaat - doet er van alles aan om het zo goed als mogelijk voor elkaar te krijgen. Met allemaal eisen: een maximumsnelheid, een maximumgrootte en ga zo maar door."
Zou het helpen om alleen maar dezelfde soort bruggen te hebben?
"Daar hebben we het ook over gehad. Dan gaat het om veel geld natuurlijk. Maar ik weet dat Rijkswaterstaat daar rekening mee houdt, als er een nieuwe brug moet komen. Het is ook niet altijd de brug die beschadigd raakt. Het ongeluk bij de Fonejachtbrug bij Garyp bijvoorbeeld, afgelopen zondag: niet de brug raakte beschadigd, maar de remmingswerken. Dat zijn goede beschermingen voor de bruggen. Dat is maar goed ook, want anders had de hele Wâldwei eruit gelegen."
Wat is de beste oplossing voor de grootste problemen?
"In ieder geval: zodra een 'vreemde' schipper met een groot schip binnenvaart bij Lemmer of Delfzijl, dan moet hij of zij worden voorbereid. We moeten eerst met de schipper kijken wat voor gevaar men tegenkomt. Er is al een foldertje met zaken waar je rekening mee moet houden, maar een beetje extra opleiding zou op z'n plaats zijn."
