Boek over schilderende boer Marten Groenhof: "In zijn hart meer schilder dan boer"

Het oude atelier van Marten Groenhof is nog steeds te zien in de boerderij waar de schilderende boer heeft gewoond. Het is een uitbouw van twee bij drie meter en is sinds het overlijden van Groenhof in 1978 niet meer veranderd. Zijn biograaf, Jan Pieter Dijkstra, kreeg het idee om een boek over Groenhof te maken. "Hij was hier in It Heidenskip wel beroemd. Ik denk zelfs dat hij in zijn hart meer schilder dan boer was. Zijn vrouw was meer van het werk op de boerderij. Het bijzondere was dat hij nooit tekenles heeft gehad, maar dat zie je in zijn werk niet terug."

Volgens Dijkstra zijn er twee thema's die veel terugkomen in het werk van Groenhof. "Het was echt een man van de zuidwesthoek. Hij schilderde vaak water, wind, wolken, boerderijen en paarden. Misschien wat aan de traditionele kant, maar bijzonder vakkundig uitgevoerd. Zijn landschappen zijn niet altijd geografisch aan te duiden, want er zit ook wel eens een fantasie-landschap tussen. Maar het zijn dan wel echt bestaande onderdelen, bijvoorbeeld de toren van Parrega en een molen die wat meer uit een andere hoek van Fryslân komt op hetzelfde schilderij."

Samen met schrijver Dijkstra deed uitgever Hille Faber voor het boek een oproep. Of mensen nog schilderijen hadden, die ze ook wilden laten zien. "We hadden een vrijdagmiddag en een zaterdagmiddag in de planning waarop mensen de schilderijen konden laten zien. Maar mensen uit It Heidenskip zijn van de tijd, dus vrijdagmiddag was het smoordruk en zaterdag was het heel rustig. We kregen bijna 175 schilderijen boven tafel."

Het was eigenlijk de bedoeling om één boek uit te brengen. Maar er kwam ook een boekje boven water met verschillende schetsen. "Het gaat in de schetsen om een eiland in de Fluessen dat gebruikt werd door Groenhof om gras te maaien. Van dat werk heeft hij verschillende tekeningen gemaakt, en bij elke tekening staat een klein gedichtje van zijn hand. Dat schetsboekje is zo bijzonder, dat we toen hebben besloten om het los uit te brengen."

Het schetsboekje was niet de enige opvallende vondst, zegt schrijver Jan Pieter Dijkstra. "We hadden het boek bijna klaar, maar toen vonden we in zijn atelier nog een klein boekje. Dat zat verstopt onder oude tubes met verf. Het bleek dat het een kasboek was, waarin van 1959 tot 1978 was bijgehouden wat hij had gemaakt. Het ging om maar liefst 522 schilderijen, dus er moet genoeg inspiratie zijn voor een vervolg op het eerste boek."