Makkumer scheepvaart ging door heel Europa, in opdracht van Amsterdam
Vaak wordt gedacht dat Fryslân in de 17e en 18e eeuw niet veel voorstelde wat betreft internationale handel. Onze provincie zou bijna geen rol hebben gespeeld in het handelsverkeer over de wereld. Maar dat beeld klopt niet, blijkt uit onderzoek van Jelle Jan Koopmans uit Ysbrechtum. Hij is daarop gepromoveerd en heeft nu een boek uitgebracht.
"Het gaat niet zozeer om eigen handel", verduidelijkt Koopmans, "maar vooral om vrachtvaart. Dat deden ze dan in opdracht van kooplui uit Amsterdam. Dat was toen misschien wel de belangrijkste stad van de wereld."
Makkum dichtbij Amsterdam
Het verkeer verliep toen bijna allemaal over water, dat ging het gemakkelijkst en het snelst. En dan ligt Makkum vrij dichtbij Amsterdam. "Zij huurden de schippers uit Makkum in als een soort transportbedrijf. De Friezen konden zo een graantje meepikken van Amsterdam."
De Friezen voeren vooral naar het Oosten. "Plaatsen als Sint-Petersburg, Koningsbergen, Danzig. Ze gingen soms eerst ook naar Frankrijk en met de wind mee naar Sint-Petersburg. Dan kwamen ze met hout of graan uit het Oostzeegebied terug naar Amsterdam."
Makkum was trouwens niet de enige plaats waar Friese handelsschippers vandaan kwamen. "Ook in Woudsend en Heeg bijvoorbeeld", zegt Koopmans. Dat hij zich vooral heeft gericht op Makkum, heeft een praktische reden: "De familie Kingma kwam daar vandaan en die hebben een mooi familie-archief dat goed bewaard is gebleven."
Oorlog en kapingen
Er kwam een einde aan de bloeiperiode voor de Makkumer scheepvaart door de Vierde Engelse Oorlog (1780-1784) en de Franse periode. In die periode werden veel schepen gekaapt en werd het de schippers bijna onmogelijk gemaakt. Er blijven toen weinig schippers over in Makkum.
