Coronanieuws vrijdag 6 november: "Piek in nieuwe besmettingen is voorbij"

Boodschappen doen is anders in coronatijd, zegt de Friese veiligheidsregio. Die organisatie heeft een overzicht gepubliseerd met de maatregels waar mensen zich aan moeten houden.

Het RIVM meldt vandaag 87 nieuwe coronabesmettingen in Fryslân. Gisteren waren dat er 90. Voor het eerst in lange tijd zijn er drie dagen minder dan honderd nieuwe besmettingen.

De meeste nieuwe besmettingen zijn gemeld in de gemeentes Leeuwarden en Súdwest-Fryslân. Er is één nieuwe ziekenhuisopname, een inwoner van Opsterland. Er zijn geen nieuwe sterfgevallen gemeld.

Landelijk worden er 7.272 nieuwe besmettingen gemeld.

Kijk voor meer cijfers op onze dossierpagina.

Fryslân krijgt een XL-teststraat. De exacte locatie is nog niet bekend, die wordt momenteel nog uitgezocht. "Voor de drie provincies Friesland, Drenthe en Zeeland, wordt onderzocht hoe sneltesten kunnen worden aangeboden in bestaande locaties die daarvoor worden uitgebreid", meldt de Rijksoverheid. In de XL-teststraten kunnen meer testen worden afgenomen. Zo kunnen meer mensen per dag worden getest.

Er zijn de afgelopen week vijftien mensen besmet geraakt met het coronavirus in Friese verzorgingshuizen. Dat zegt Everhard Hofstra van de GGD. "Dat is nog steeds hoog en té hoog. We willen daar zo min mogelijk, want dat zijn de mensen die we willen beschermen. Ik heb wel vertrouwen dat als alles naar beneden gaat, het daar ook naar beneden gaat. Maar dat betekent dus dat we echt nog hard moeten werken om de getallen echt goed omlaag te krijgen voor iedereen", aldus Hofstra.

Het aantal coronabesmettingen in Fryslân is voor de derde week op rij afgenomen. De daling gaat wel minder snel dan de twee weken hiervoor. De afgelopen zeven dagen zijn er 838 besmettingen gemeld bij het RIVM, dat zijn er 88 minder dan een week eerder.

"We zijn de piek voorbij", zegt GGD-arts Everhard Hofstra. "Dat durven we nu wel te zeggen." Doordat het aantal coronabesmettingen terugloopt, komt er bij de GGD Fryslân weer meer ruimte voor bron- en contactonderzoek. Afgelopen week sprak de GGD Fryslân nog zorgen uit over het hoge aantal besmettingen onder ouderen. "Dat percentage loopt nog niet terug, dus er is nog geen reden om de vlag uit te steken."

Er komen niet zeven, maar ongeveer twintig grote testlocaties verspreid over heel Nederland waar mensen zich kunnen laten testen op het coronavirus. Dat heeft minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid gezegd bij een presentatie van zo'n zogenaamde XL-teststraat in aanbouw op Rotterdam The Hague Airport.

De extra grote teststraten moeten de komende anderhalve maand zorgen voor een verdubbeling van de testcapaciteit. In eerste instantie worden er duizend militairen ingezet om tests af te nemen, maar het is de bedoeling dat die ook anderen op zullen leiden, bijvoorbeeld mensen die door de coronaregels thuis zitten.

De sterftecijfers van Fryslân zijn volgens het CBS het afgelopen jaar hetzelfde als de cijfers van het jaar daarvoor. Dat is opvallend, omdat er vanuit werd gegaan dat er door corona meer mensen zouden overlijden. In de sterftecijfers van Fryslân is verrassend genoeg geen piek te zien, terwijl dat bij veel andere provincies wel het geval is. "Hoe dat kan, is een hele moeilijke vraag", zegt Tanja Traag, socioloog van het CBS.

"Nu zien we eigenlijk zowel de besmettingen als de sterfgevallen over heel Nederland verspreid raken, maar nog steeds wel wat minder in de Noordelijke provincies. We hebben daar tot nu toe geen goede verklaring voor. Dat heeft er ook mee te maken dat de patronen over Nederland nu nog best lastig te analyseren zijn", zegt de socioloog. Dat heeft er volgens haar mee te maken dat het aantal sterfgevallen in de tweede golf tot nu toe een stuk lager is.

Er liggen op dit moment 23 coronapatiënten op de intensive cares in de Friese ziekenhuizen. Dat zijn er twee meer dan afgelopen woensdag. Dat zegt het Acute Zorgnetwerk Noord-Nederland, dat drie keer per week nieuwe ziekenhuiscijfers meldt. Half april lagen er voor het laatst zoveel coronapatiënten op de Friese ic's.

Op de andere afdelingen in de Friese ziekenhuizen liggen op dit moment 51 coronapatiënten. De meeste coronapatiënten in de ziekenhuizen in Noord-Nederland komen uit andere regio's. In totaal liggen er 109 coronapatiënten (van in totaal 184) uit andere regio's in Fryslân, Groningen en Drenthe.

Het hoge aantal coronapatiënten die in de ziekenhuizen liggen, was voor het kabinet deze week ook reden om extra maatregels te nemen. Het duurt naar verwachting nog een kleine twee weken voordat de daling van het aantal besmettingen ook terug is te zien in de ziekenhuiscijfers.

De impact van corona op sommige mensen en families is groot. Zo ook op die van Anna Zuidema. De fotograaf uit Harlingen heeft een auto-immuunziekte en is kwetsbaar. Ze was zo voorzichtig, toch moest haar gezin het ontgelden. Haar zoon kreeg corona en Anna zit nu in quarantaine.

Voor haar auto-immuunziekte moet Anna medicijnen slikken die haar afweer remmen. Ze is daardoor extra kwetsbaar voor andere ziekten. Toen corona dichterbij kwam, was ze met haar man en twee zonen dan ook heel voorzichtig. "De huisarts zei al tegen ons dat mensen met een verzwakt immuunsysteem er veel moeilijker weer bovenop komen." En dat wil zij absoluut voorkomen. "Ik wil er zijn voor mijn gezin. Je wilt nog veel en als je hier niet bovenop komt, wat blijft er dan nog over?", vraagt Anna zich af.

Het RIVM doet onderzoek naar de aanwezigheid van genetisch materiaal van het nieuwe coronavirus in het rioolwater. Dit onderzoek is de afgelopen tijd op een aantal punten verbeterd. Zo heeft de hoeveelheid regen die valt of de aanwezigheid van industrie in een gebied geen invloed meer op het uiteindelijke meetresultaat.

Door de coronacrisis zijn dit voorjaar minder diagnoses borst- en darmkanker gesteld. Behalve uitgesteld huisartsenbezoek en late doorverwijzing naar het ziekenhuis is het tijdelijk stopzetten van de bevolkingsonderzoeken ook een verklaring voor het lagere aantal diagnoses. Dat blijkt uit onderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

In de leeftijdsgroepen die voor de bevolkingsonderzoeken worden uitgenodigd was de daling in het aantal diagnoses veel groter dan in de andere leeftijdsgroepen. Bij borstkanker en de voorstadia daarvan gaat het om een derde minder diagnoses bij 50- tot 74-jarigen en bij darmkanker om een vijfde minder diagnoses bij 55- tot 75-jarigen, de leeftijdsgroepen die voor het bevolkingsonderzoek worden uitgenodigd.

In de zomer steeg het aantal diagnoses weer, maar er is nog steeds een achterstand van ongeveer 2000 borstkankerdiagnoses en 1000 darmkankerdiagnoses.

De derde editie van de Verhalenavond, die is opgezet in het Culturele Hoofdstadjaar, kan dit jaar vanwege het coronavirus niet doorgaan. Het thema van de verhalenavond van dit jaar zou 'Het virus' zijn. In plaats daarvan brengt Omrop Fryslân deze week de podcastserie 'It firus en ik'. Vijf dagen lang worden persoonlijke verhalen verteld over de impact van corona op zorgmedewerkers of op mensen die zorg krijgen. In dit laatste deel vertelt Marcelle Mulder, geestelijk verzorger bij zorgorganisatie Patyna, het verhaal 'Wurden fan treast'.

Dit is het liveblog van vrijdag 6 november met het laatste nieuws over het coronavirus in Fryslân. Het nieuws van donderdag kun je hier nalezen.