Skûtsjestêd Drachten wil een meer om op te zeilen: "Graven, bliksem!"

Bij de werf op Buitenstvallaat stappen we aan boord van skûtsje De Jonge Trijntje. De fok wordt gehesen en we zeilen over het Diepe Gat achter het industrieterrein van Drachten en over de Smalle Ee richting Oudega en De Veenhoop. De smalle wateren moeten groot zeilwater worden vertelt de schipper.

"Je kunt het hier prachtig mooi zien: je hebt daar de kop van het Gaastereiland. Als je dat nu een klein beetje weghaalt en je haalt een stukje van het Vogeleiland, dat kan ook wel weg. En je graaft hier een stukje van de weilanden af. Dan krijgen we een meer waar we trots op zullen zijn. Want dan kunnen we concurreren met Langweer en Sloten en noem het allemaal maar op", vertelt skûtsjeskipper Riemer de Graaf.

Dat er een meer bij Drachten moet komen, komt niet uit de lucht vallen. De historische waarde van Drachten als skûtsjedorp speelt daarin een grote rol. De racemonsters onder de skûtsjes komen er vandaan. "Drachten had vroeger vier scheepswerven waaronder die van mijn familie op het Buitenstvallaat. Daar komen de Bûtenstfallaatsters vandaan", vertelt Haiko van der Werff.

"Op De Piip daar zaten dan de Roorda's en daar zijn de Piipsters gebouwd. De skûtsjes van deze werven zijn heel erg bekend. Ze zeilen allemaal nog rond in de SKS en de IFKS. Alleen bij het grote publiek is dat niet zo bekend en bij Drachten eigenlijk ook niet. Mijn werf is er nog altijd na meer dan 300 jaar en willen we bekend maken. Dat kan ook toeristen aanspreken", legt van der Werff uit.

Maar zonder water kunnen watersporters en toeristen bijna niet naar Drachten komen met een zeilboot. Daarom moet er grond afgegraven worden. "De weilanden hier aan de kant van Opeinde, daar heb je een polder met een polderdijkje. Als je die doorsteekt dan ligt die polder al onder water. Dan is het al een meer, alleen niet zo diep", vertelt Van der Werff.

De initiatiefnemers zien het al helemaal voor zich. "Het zand in de grond kun je winnen en dan zou je daar een fatsoenlijk zeilwater kunnen creëren." Van het zand kan volgens de initiatiefnemers ook een groot deel van de kosten worden gedekt.

"Dan zijn hier ook nog twee eilandjes die eigenlijk helemaal overwoekerd worden door bomen en dat is natuurlijk voor zeilers ook niet leuk. Het neemt de wind weg. Die eilandjes die zitten ons ook een beetje in de weg en die willen we dus eigenlijk wel kwijt. Maar dan creëren we weer nieuwe eilanden en die moeten dan dienen als boeien in het permanente wedstrijdwater, waar je dus ook permanent kunt oefenen", legt Van der Werff uit. De eilandjes die nieuw worden aangelegd, kunnen zelf vormgegeven worden. "Dus waarom niet in de vorm van pompeblêden".

De plek waar het meer moet komen, is dus gekozen, maar nu is het nog de vraag of het haalbaar is. Volgens de initiatiefnemers moet dat wel lukken. "Deze grond is denk ik voor een groot deel van onze gemeente Smallingerland dus je kunt er best wel veel mee doen. Alleen zullen er een paar contacten moeten worden gelegd met bijvoorbeeld boeren in de omgevingen. Maar dan zijn er echt wel mogelijkheden om dit door te zetten", zegt De Graaf.

De initiatiefnemers die bij de groep enthousiastelingen horen van Skûtsjestêd Drachten, zijn al met de gemeente om tafel. "Jazeker, en dat waarderen wij ook bijzonder. Dat er nu niet alleen vanuit het gemeentehuis tekeningen worden gemaakt, maar dat ze ook zeggen 'we willen wel eens met de watersporters praten'. Op die manier zijn ze ook met ons skûtsjesilers aan de slag gegaan. Nu willen we eigenlijk de volgende stap zetten."

"Het is voor ons ook een stip aan de horizon. We vinden het belangrijk dat er een plan wordt gemaakt waar we naartoe kunnen leven. Dat dit niet allemaal vol gebouwd wordt met andere dingen. Want dat dreigt hier wel te gebeuren: Drachten breidt uit. De kaarten worden hier nu wel een beetje geschud in deze omgeving. Er komen hotels, huizen, dit of dat. Er wordt over nagedacht, er zijn mensen mee bezig en dus zeggen wij 'doe dat nu niet, zorg dat het hier open blijft en maak er water van'. Houd dit landschap open", bepleit Van der Werff.

"Het liefst begon ik nu al met graven om het wat groter te maken. Het doel zou zijn, dat het over vijf of tien jaar echt een meer wordt. We willen heel graag met de jeugd aan de slag en met zeilers. Dan zou het prachtig mooi zijn voor Drachten om mensen en toeristen te trekken om hier te zeilen", vertelt De Graaf.

Bij gemeente Smallingerland zijn ze bekend met de wens van Skûtsjestêd Drachten. Het plan voor het meer is daarom opgenomen in de visie Waterfront Drachten. "Dit plan bestaat uit meerdere stapstenen om Drachten beter aan het water te verbinden. Het is echter als vergezicht weggezet en is nu niet aan de orde. De grond die het betreft is overigens ook niet van de gemeente", laat een woordvoerder in een reactie weten.

De gemeente voert wel drie andere projecten uit die binnen de visie Waterfront Drachten vallen. Zo wordt er een parkhaven aangelegd aan de Pijp en het Slingepark, wordt het Buitenstvallaat zichtbaar gemaakt door bomen en struiken weg te halen en komt er een fietspontje tussen Buitenstvallaat en Oudega/Opeinde. "Daarnaast zijn we met Skûtsjestêd Drachten in gesprek om een belevingscentrum te realiseren. Het initiatief hiervoor ligt bij hen, maar als gemeente staan we positief tegenover deze plannen."