Dit was de Fietselfstedentocht van 2023: "Een prachtdag"

Vrijwilliger zijn bij de laatste stempelpost, in de tent in Bolsward, is het mooiste klusje dat er is. Dat zegt Els Smit. "We vinden het heel leuk om te doen. Er zijn allemaal enthousiaste mensen, iedereen is enthousiast als-ie binnenkomt."

Ze krijgt ook mooie verhalen te horen, want mensen willen graag vertellen hoe ze het gehad hebben. "Er kwam hier niet een vrouw die 'm voor het eerst gereden had. En ze vertelde dat ze vanochtend voor het eerst oma was geworden, dus dat is heel erg leuk."

Meer dan 10.000 mensen hebben de eindstreep inmiddels gehaald. Ze hebben in de tent in Bolsward de laatste stempel gehaald.

Simone Scheffer is binnen! De speciale Omrop-expert op de fiets heeft de finish in Bolsward bereikt en ze voelt zich nog prima. "Het laatste stukje is nog wel een eind, helemaal met die pittige wind. Maar ik had nog iets over, zo ken ik mezelf niet!"

De hele dag deed ze vanaf de fiets verslag voor de Omrop. "Praten en fietsen tegelijk, dat kost veel moeite. Maar ik heb ontzettend genoten, niet te geloven. Het was fantastisch weer."

Een mooiste moment kan ze niet kiezen. "Maar vanochtend vroeg in de Noordoosthoek was heel mooi. Toen was het wel koud, maar ook mooi, dat je de vogeltjes en wielen hoort. Dan wordt het langzaam licht, daar word ik heel gelukkig van."

Het is ontzettend druk bij de finish in Bolsward. "Het is laat op gang gekomen, maar de grote groepen komen nu binnen", vertelt een man van de organisatie. Dat betekent ook dat het nu helemaal vol staat en dat het andere verkeer niet meer makkelijk Bolsward binnen kan komen.

De verwachting was dat de meeste deelnemers wat eerder klaar zouden zijn. "Vanwege het mooie weer hadden we gedacht dat het om 19.00 of 20.00 uur wel bijna klaar zou zijn, maar de grote groepen komen nu dus. De eersten waren er al om 14.00 uur, maar deze groepen hebben het wat zwaarder gehad."

In Oudemirdum, de plek van een van de laatste stempelposten, begint het wat rustiger te worden. Mensen kunnen daar tot 20.15 uur nog een stempel halen.

De fietsers moeten daarna nog 47 kilometer afleggen en komen, voordat ze bij de finish zijn, nog door Stavoren, Hindeloopen en Workum.

Wie nu nog in Oudemirdum is, moet dus wel even doorfietsen om voor 22.00 uur te finishen.

De fietsers die over de finish komen in Bolsward, zijn voor het grootste deel nog aardig 'fris en fruitig', ziet verslaggever Miranda Werkman. Zij weet ook te melden dat er intussen 7.500 mensen over de eindstreep zijn gekomen: over de helft dus!

Een fietser uit De Wilp (Groningen) heeft wel een heel bijzondere dag. Hij heeft vandaag een schaap gered. k zag het beestje in het land liggen, op de rug met de poten omhoog aan het spartelen. Dus toen ben ik teruggefietst, over het hek gesprongen en het schaap weer overeind geholpen."

Als hij dat niet had gedaan, dan had het schaap het niet overleefd, zegt hij. "Ik kom van het platteland, dus dan weet je dat zo'n schaap in doodsnood is. Als ik 'm niet overeind had geholpen, had-ie het niet overleefd. Ik moest dus over het hek springen, ook al ben ik de jongste niet meer."

Toch heeft hij geen minuut getwijfeld: "Ik ben direct teruggegaan en heb ingegrepen. Daarna ging het weer goed met het dier, die liep weer mooi verder."

Deze twee jongens uit Workum hadden zich vanochtend verslapen, maar ze mochten nog meefietsen. "Nog een paar kilometer en dan staan het bier en de snacks klaar, dan kunnen we er wel weer tegenaan!"

Het gaat nu wel snel: inmiddels zijn er meer dan 5.000 mensen over de finish gekomen in Bolsward. Dat betekent ook dat er nog een kleine 10.000 door moeten komen.

Er zijn tot nu toe ruim 4.000 fietsers over de eindstreep gekomen in Bolsward. Dat is iets minder dan normaal. Volgens de organisatie heeft dat te maken met de harde wind die ze op het laatste stuk van de route van voren kregen.

De grote groepen worden dus wat later aan de finish verwacht.

Omrop-verslaggever Simone Scheffer zit nog steeds op de fiets. Inmiddels is ze in de buurt van Stavoren, maar ze heeft het moeilijk:

De kilometers beginnen zo langzaamaan te tellen. De meeste fietsers zijn nu in het zuidelijke deel van de provincie. Zo nu en dan moeten ze even van het zadel en dan kan er zelfs file ontstaan.

Fractievoorzitter Matthijs de Vries van de Friese afdeling van de ChristenUnie zat vandaag ook op de fiets.

Naast de fietsers zijn er vandaag ook veel motoren op pad. Er doen verder 40 solexen en 30 brommers mee.

Olivier Groenhof is nog maar 11 jaar en is dit jaar voor het eerst aan het stempelen. Om spierpijn te voorkomen, wisselt hij zijn linker- en rechterarm af. "Dat werkt prima!"

Net als bij de Elfstedentocht op de schaats zijn er bij de Fietselfstedentocht rayonhoofden voor verschillende stukken van het parcours.

In IJlst is er een nieuwe: Hendrik de Leeuw. Hij neemt het stokje over van Henk Koopstra, die deze taak jarenlang op zich nam.

"Je moet de kop erbij houden", geeft Koopstra zijn opvolger mee. "Je moet alles op tijd regelen. Wij kunnen hier nog net genoeg vrijwilligers vinden, maar op andere plekken is het wel moeilijk."

Tinus van der Heide is de eerste die met een andere fiets dan een racefiets doorkomt in Oudemirdum. Van der Heide heeft een grote bak voorop. "Voor de wind kan ik de 27/28 kilometer per uur wel halen. Met tegenwind mag ik blij zijn als ik de 19/20 haal."

Van der Heide zat in een van de laatste groepen. "Toen waaide het bovenin nog niet zo hard. Daar heb ik het aardig mee getroffen.

Grote vraag is: wat zit er dan in de bak?" Droge worst, want daar zit veel zout in, broodjes, koek, extra drinken en een reserveband. "

Een groepje van twaalf fietsers uit Kortenhoef bij Hilversum is inmiddels aangekomen in Stavoren. Ze fietsen de Elfstedentocht niet zomaar: "Er werd bij mij darmkanker geconstateerd", zegt een lid van de groep. "Toen zei ik: als ik hieruit kom, ga ik de Fietselfstedentocht doen."

En nu is het dus zover. Vrienden sloten zich bij het initiatief aan en dus zijn ze ondertussen met zijn twaalven. "We slepen elkaar er vandaag doorheen, zoals zij dat ook bij mij hebben gedaan toen ik ziek was."

De eerste fietsers zijn inmiddels over de eindstreep gekomen. De tocht verliep voor hen probleemloos. Even na tweeën passeerde het eerste groepje de finish in Bolsward. Er zullen nog velen volgen.

Volgens Stephan Rekker, voorzitter van de Fietselfstedentocht verloopt de dag tot nu toe voorspoedig. "Ik verveel me bijna. Het loopt hartstikke mooi. Er zijn niet veel ongelukken."

"Het is de makkelijkste tocht in jaren", stelt Rekker. "En het verkeer en het parkeren levert tot nu toe ook geen problemen op."

Iedereen heeft een andere reden om aan de Fietselfstedentocht mee te doen: de één wil zich lichamelijk uitdagen, de ander wil genieten van de mooie natuur en weer een ander vindt het gewoon mooi om een stukje te fietsen.

In IJlst zit op dit moment een man op een stoeltje wat bij te komen. Hij fietst de tocht als onderdeel van een weddenschap. Hij denkt dat hij het wel gaat halen, maar eerlijk is eerlijk: "Ik heb me weleens beter gevoeld."

In Oudemirdum begint het geleidelijk drukker te worden. Dat komt goed uit, want op dit moment treden de Bakhúster Heechsjongers daar op.

Met een repertoire van 60 nummers gaat het koor de fietsers bijna letterlijk vooruit blazen.

In Winsum kunnen de deelnemers weer opladen met een banaantje en een krentenbol. Er worden van beide 5000 uitgedeeld.

De 82-jarige Johannes Hiemstra fietst de Elfstedentocht vandaag voor de 58e keer. "Ik zit elke dag op de fiets, dus dit sluit mooi aan."

Voor Hiemstra gaat het als een trein. "De temperatuur is goed en het is droog. Het gaat prima, hartstikke mooi."

De meeste fietsers zijn op dit moment in het zuidwesten van de provincie. In Sneek is het grootste deel van hen nog erg vrolijk. Met de wind in de rug gaat het mooi.

Er zijn pannen vol macaroni gemaakt om de fietsers de kracht te geven ook het laatste stuk goed door te komen.

Vanaf Stavoren krijgen de fietsers namelijk de wind van voren. De eerste fietsers waren al een uur te vroeg in Stavoren, waar de hekken pas om 13.00 uur open gingen.

Dat de Fietselfstedentocht een belangrijke gebeurtenis is in het leven van veel mensen, bewijst het verhaal van Janieke Kruithof.

Haar vader deed altijd mee aan de tocht, maar nog niet zo lang geleden overleed hij. Om haar vader te herdenken, is Janieke nu actief als stempelaar.

"We moeten het leven vieren. Hij kan het niet meer meemaken, maar wij kunnen er nog wat van maken."

Janieke heeft het tenue van het team van haar vader aan. Teamgenoten worden vandaag extra verwend, met cola en spekjes, want dat nam haar vader ook altijd als hij de tocht fietste.

De deelnemers hebben vandaag voor een groot deel de wind in de rug. Bovendien is het droog, dus de omstandigheden lijken gunstig.

Het venijn zit hem echter in de staart: van Stavoren tot aan de finish in Bolsward krijgen de fietsers de wind van voor. Toch spreken de meeste deelnemers over een relatief makkelijke editie.

De Fietselfstedentocht is geen wedstrijd. Toch moeten er altijd een paar de eersten zijn. In Oudemirdum, in het zuidwesten van de provincie, komen de eerste groepjes intussen door.

Als je bezig bent met zo'n lange tocht, dan komen er altijd momenten waarop het even wat moeilijker gat. Dan is het fijn dat er toeschouwers bij de weg staan die je er doorheen helpen, net als hier in Sint Annaparochie:

In Leeuwarden begint het zo langzamerhand druk te worden. De deelnemers halen daar hun vierde stempel. Daarna is het weer op naar Bolsward.

Met zoveel mensen op pad op de fiets gaat er ook weleens iets kapot. Gelukkig zijn er op verschillende punten op de route fietsmakers.

Dit jaar zijn er negen mobiele posten en negen vaste posten.

Er komt van alles voorbij: van lekke banden tot een schoen die vast zit. Voor de fietsenmakers is het dus hard werken, maar fietsers met pech zijn erg blij met hen

In Dokkum is de drukte nu bijna op zijn hoogtepunt. Al ver voor de stempelpost moeten mensen van de fiets. Met het mooie weer is dat helemaal geen probleem, de sfeer is goed.

Ook Omrop-verslaggever Simone Scheffer is intussen aangekomen in Dokkum. Ze heeft een compliment voor het dorp Hantum:

Verreweg de meeste deelnemers rijden de tocht 'gewoon' met de racefiets. Daarnaast zie je regelmatig een tandem, maar er zijn ook andere, bijzondere creaties.

Zo doet IJsbrandy van Popta de tocht bijvoorbeeld op de handbike. Van Popta is intussen aangekomen in Dokkum

De Elfstedentocht is natuurlijk een begrip, in Fryslân en daarbuiten. De versie op schaatsen is iconisch, maar ook de Motor- en Fietselfstedentocht is erg populair.

In alle gevallen gaat de tocht langs de elf steden. Toch zijn er wel routeverschillen. Zo starten en finishen de fietsers in Bolsward, terwijl dat bij het schaatsen in Leeuwarden is.

De fietsers doen na Bolsward eerst de noordelijke lus. Via Harlingen, Franeker, Dokkum en Leeuwarden komen de fietsers weer in Bolsward uit.

Daarna is de Zuidwesthoek aan de beurt. Via Sneek, IJlst en Sloten komen de fietsers aan in Stavoren. Dan moeten ze weer een stukje naar het Noorden. Na Hindeloopen en Workum is het op naar de finish in Bolsward.

In Franeker stempelen ze vandaag verkleed als professoren, dat heeft te maken met de geschiedenis van de stad als universiteitsstad.

Voorzitter van de tocht Stephan Rekker zegt dat er van de 15.000 aanmelders, 14.200 zijn gestart vandaag.

Zo'n 3500 motorrijders zijn vanochtend ook begonnen. Zij beginnen en eindigen niet in Bolsward maar bij het WTC in Leeuwarden. "De eersten zijn al in Stavoren gesignaleerd", vertelt voorzitter Hein Groeneveld. "Dit jaar hebben we een aantal steden wat meer meegenomen, zoals Sneek, Stavoren, Harlingen en Franeker, daar gaan we doorheen. En als klap op de vuurpijl: Dokkum, waar we dezelfde route doen als de fietsers. Het wordt een mooi feest daar."

Aan de tocht voor solexen en oude brommers doen 70 deelnemers mee.

Om 07:19 uur kwamen de eerste fietsers aan in de stad maar zij mogen nog niet door. Deelnemers moeten wachten tot 8 uur voordat ze een stempel kunnen krijgen. De Fietselfstedentocht is een tocht en dus geen wedstrijd. Daarom mag de gemiddelde snelheid niet hoger zijn dan 25 km per uur. Bij Dokkum gaat de stempelpost daarom om 8 uur pas open. Ook in Bolsward en Stavoren houden de stempelaars zich aan de tijd.

De fietsers zijn niet als enige op de Elfstedenroute vandaag. Ook motoren, solexen, trikes, bijzondere auto's en de mensen in zijspannen rijden de tocht ieder jaar. Dit jaar is het voor hen net iets anders dan andere jaren omdat hun route wat meer door de steden heen loopt. Leuk voor het publiek en goed voor de zichtbaarheid van de tocht, vindt Hein Groeneveld van de Friesche Motorclub.

Welkom in het liveblog van de Fietselfstedentocht! Omrop Fryslân volgt de fietsers die inmiddels van start zijn gegaan vanuit Bolsward. Verslaggever Simone Scheffer fietst de tocht weer zelf en neemt ons mee op de fiets.

Van 08.00 uur tot 22.00 uur is de tocht te volgen via televisie en radio.