Kunstenaar Gerrit Breteler overleden

Gerrit Breteler werd geboren in Enschede en kwam als 13-jarige jongen met zijn Twentse vader en Friese moeder naar Fryslân. Al jong voelt hij zich aangetrokken tot de beeldende kunst.

Hij studeerde in 1975 cum laude af aan de kunstacademie Vredeman de Vries in Leeuwarden. Breteler was een man van het ambacht. Als schilder werkte hij in de traditionele stijl van de 17e eeuw. Hij exposeerde in Nederland, Duitsland, Engeland en Frankrijk. Breteler maakte ook veel portretten in opdracht.

Breteler was zanger en speelde verschillende instrumenten zoals gitaar, fluit, viool en accordeon. Met Eelke Scherjon en Douwe Sipma vormde hij in de jaren '70 de groep Kneppelfreed. In 1994 richtte hij de muziekgroep "Fling" op waarmee hij tot 2002 vooral Ierse volksmuziek bracht.

Met Ernst Langhout speelde hij in Haggis en ook in The Hones. Later nam het Fries een steeds grotere plaats in. Breteler maakte poëtische Friestalige liederen die hij zelf zong en vaak ook zelf begeleidde. Het resulteerde in twee cd's met Friestalige liederen: 'Laten we daarom drinken' (2004) en 'Katarsis' (2012). In 2017 verscheen de cd 'Stil' met Friese nummers maar ook een paar Engelse covers.

De liederen 'Op een dag', 'Lit ús dêrom drinke' en 'As it jo wil is' zijn al jaren terug te vinden in de Fryske Top 100.

Zijn inspiratie haalde Breteler uit het platteland. Zijn zorg om de achteruitgang van het Friese platteland was een thema dat vaak terugkwam in zijn werk. Het theaterspektakel 'Oer de Seedyk' (2008), speelde zich af aan de waddenkant van de zeedijk bij Moddergat, ging over het verdwijnen van de oude visserij en landbouw.

Voor theaterstichting Achmea Culpa schreef hij vier Friestalige theatervoorstellingen waarin met veel humor, zelfspot, tragiek en het nodige moralisme kritisch werd gekeken naar de huidige maatschappij. De stukken draaien om een kasteleinpaar gespeeld door Gerrit Haakma en de vrouw van Gerrit, Anke Bijlsma.

Het maatschappijkritische zat ook duidelijk in het stuk 'De Oerbliuwers' (2018) dat Breteler schreef voor Stichting Iepenloftspul Harkema. Een verhaal gebaseerd op de suggestie om alle bewoners in de drie noordelijke provincies te verhuizen naar de Randstad.

Een stel Harrekieten wil dat niet en ze bouwen hun eigen kleine maatschappij. Net een thema voor Breteler: hoe moeten we omgaan met elkaar en met de planeet? Bestaat er een ideale gemeenschap?

De maatschappelijk betrokken Breteler deed in 2022 mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. Hij stond 6e op de lijst van de nieuwe partij NLBeter. De partij kwam niet in de Kamer.

Gerrit Breteler was ziek, hij had hartfalen in het laatste stadium. Hij laat een vrouw en zoon en dochter achter.