Scheepvaart boven Waddeneilanden krijgt verkeersbegeleiding

Aanleiding is de containerramp met de MSC Zoe begin 2019 waarbij er 342 containers in zee belandden. Een deel daarvan spoelde aan op de Waddeneilanden en een ander deel is uit de zee gevist.

De minister zegt zo te voldoen aan de aanbeveling van de Onderzoeksraad voor Veiligheid om de status van het Wad als 'zeer gevoelig zeegebied' te gebruiken. Over de zogenaamde 'Vessel Traffic Service VTS' (een dienst om de scheepvaart te coördineren) die er nu komt, is overlegd met Duitsland, Denemarken, de Rijkshavenmeesters, Rijkswaterstaat en de Kustwacht.

De Rijkshavenmeester van Den Helder doet de uitvoering, maar het duurt nog wel drie jaar voordat het zover is. Dit komt omdat er veel wetgeving moet worden aangepast en er ook personeel en apparatuur voor nodig is. De verkeersbegeleiding doet zijn werk continue en onafhankelijk van het weer; het is er altijd.

De manier waarop het straks werkt, is hetzelfde als in andere Europese landen. De scheepvaart boven het Wad krijgt informatie en advies over de verkeerstromen in de vaargeulen, maar ook over zaken die van invloed zijn op de koers van een schip, zoals het weer, golven en waar andere schepen varen.

Daarnaast is er veel aandacht voor de bescherming van natuur en milieu.

Deelname aan de verkeersbegeleiding is vrijwillig omdat je zoiets niet kunt verplichten in internationale wateren, maar in de praktijk doet eigenlijk iedereen mee. Meestal betekent dat dat schepen aan de begeleiding laten weten dat ze het gebied invaren waarna ze informatie of advies kunnen krijgen.

Tot en met het moment dat dit systeem ook echt werkt, gaat de kustwacht door met het waarschuwen van containerschepen bij slecht weer. Oud-burgemeester Albert de Hoop van Ameland strijdt hier al vijftien jaar voor, maar het ministerie zei telkens dat het niet mogelijk was. "En nu toch, fantastisch", reageert De Hoop.

Ook Ellen Kuipers van de Waddenvereniging is er heel blij mee. Zij werkt ook al jaren aan het schoon houden van de Waddenzee. "Dit is ontzettend belangrijk voor veilige scheepvaart. Kapiteins krijgen straks allerlei informatie waarmee ze beter beslissingen kunnen nemen."

"We zijn hier al zo lang voor aan het strijden, we gaan vanmiddag echt wel even een feestje bouwen."

Wat Kuipers betreft is dit een heel grote stap, maar ze zegt ook dat het geen garanties biedt. "Stel dat er toch iets gebeurt, dan moeten we goed voorbereid zijn om allerlei rommel uit zee te halen. In 2019 hebben de vrijwilligers het verschil gemaakt. Zij willen nu graag samenwerken met de Veiligheidsregio en Rijkswaterstaat, maar er is nog niet geoefend. Dat baart nog wel grote zorgen."

Naast de verkeersbegeleiding zijn er ook nog andere zaken die beter kunnen. Er liggen nu twee nieuwe rapporten over welke beperkingen hoge golven opleveren voor containerschepen en Duitsland komt in juli ook met de uitkomsten van een eigen onderzoek.

Beide landen overleggen in augustus met Denemarken of zoiets nog gevolgen moet hebben voor hoe de vaarroutes worden gebruikt. Ook lopen er nog acties bij de internationale scheepvaart autoriteit IMO en komt er een vorm van 'passieve' verkeersbegeleiding bij windparken.