Coronanijs fan 9 oktober: Ofrûne 24 oeren 108 besmettings; ien persoan ferstoarn

It hiele reedrydteam fan Jumbo-Visma, fan ûnder mear Sven Kramer en Antoinette de Jong, giet foar minimaal 72 oeren yn karantêne. Alle teamleden binne yn it Dútske Traunstein test en dêr is ien 'twiveleftige' útslach útkommen. De testen sille werhelle wurde om dúdlikens te jaan.

Earder dize wike waard al bekend dat it reedrydteam foarearst net mear traine kin op de iisbaan yn Inzell fanwegen twa besmettingen by de Dútske nasjonale ploech. Dêrom binne se weromkeard nei Fryslân. Gjinien by Jumbo-Visma hat op it stuit klachten dy't by it coronafirus passe.

Der binne yn de ôfrûne 24 oeren 108 ynwenners fan Fryslân posityf test op it coronafirus. Dêrneist binne der fjouwer nije sikehûsopnamen meld en is der ien persoan yn de gemeente Smellingerlân ferstoarn oan de gefolgen fan it coronafirus.

Neffens boargemaster Fred Veenstra fan De Fryske Marren hat yn syn weblog oanjûn dat er yntusken wol 60 oant 90 persint fan syn tiid mei it coronafirus dwaande is. "Iedere week het overleg van het Regionaal Beleidsteam, het gemeentelijke crisisoverleg en de landelijke klankbordgroep van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. En voor al die overleggen moeten stukken worden gelezen en standpunten voorbereid."

Ek binne der tal fan praktyske saken. "Iedere versie van de Noodverordening roept weer nieuwe vragen op. Hoe gaan we om met de horeca, met de kantines van sportverenigingen, met concerten in ruimten die daarvoor nu niet meer mogen worden gebruikt en nog veel meer. En hoe handhaven we."

Veenstra tinkt dat it samar sa wêze kin dat der wer nije maatregels komme. "Als er niet binnen een paar dagen een verbetering optreedt dan zullen er volgende week denk ik weer extra maatregelen komen. Maatregelen die het maatschappelijk leven verder op slot zullen zetten."

It oantal coronabesmettings yn Fryslân is opnij flink tanaam. Sûnt ôfrûne wike freed is der in rekôroantal fan 665 minsken posityf test, tsjin 513 in wike earder. Dochs wie der foar it earst nei trije wiken gjin ferdûbeling mear fan de wyklikse taname. De foarse stiging fan de ôfrûne tiid soarget derfoar dat GGD Fryslân by it boarne- en kontaktûndersyk effisjint wurkje moat en de oandacht konsintrearret op kwetsbere groepen.

It Teehûs op it Noarderbegraafplak yn Ljouwert slút fan dit wykein ôf de doarren. Neffens it bestjoer fan it Teehûs is it fanwegen it coronafirus net langer ferantwurde om iepen te bliuwen. It bestjut dat bygelyks it 'Allerzielen' yn novimber net trochgean kin, wêrby't oars minsken dy't ferstoarn binne betocht wurde.

Fanwegen it tanimmende oantal coronabesmettings is besletten om de rjochtlinen foar reanimaasje wer oan te skerpjen. By eltse reanimaasje is wer it advys om de coronamaatregels te folgjen. Dat hawwe de Nederlandse Reanimatie Raad (NRR), Ambulancezorg Nederland (AZN), de Nederlandse Vereniging Medische Managers Ambulancediensten (NVMMA) en HartslagNu yn oerlis besletten.

Reanimearje neffens coronarjochtlinen betsjut dat der allinnich nei it sykheljen sjoen wurde mei troch nei de boarstkas te sjen. De luchtwegen meie dêrby net iepene wurde. It slachtoffer mei net beäzeme wurde. Wol mei de mûle en noas fan it slachtoffer bedekt wurde en dêrby boarstkompresjes jûn wurde.

Winkellju meitsje har soargen oer it mooglike beheinen fan de iepeningstiden. It kabinet soe al neitinke oer it skrassen fan keapjûnen, om de bewegings fan minsken en dêrmei it oprinnende oantal coronabesmettings te beheinen.

Brânsjferiening INretail seit dat it skrassen fan keapjûnen en -sneinen in "compleet averechts effect" hawwe sil. De brânsjferiening wol just rommere iepeningstiden om klanten noch better spriede te kinnen. Yn hieltyd mear gemeenten bart dat al, seit de brânsjferiening.

Der hawwe noch gjin spesifike petearen west tusken it kabinet en de brânsjferiening oer de oanpassing fan iepeningstiden. Wolle binne de "lijntjes kort" en is INretail "voortdurend in overleg", seit in wurdfierder.

De grutte drokte is der al net mear troch de resinte oproppen fan de oerheid, konstatearret de brânsjferiening. Hast 60 persint fan de ûndernimmers merkt in flinke delgong yn besikersoantallen en omset sûnt it driuwende advys om yn publike romten mûlkapkes te dragen en allinnich te winkeljen, peilde de feriening ûnder leden.

De kolleezjerige fan de Academie van Franeker giet online fierder. Fanwegen de maatregels tsjin it coronafirus binne fysike kolleezjes yn de Frjentsjerter Botniastins net mooglik.

Op 14 oktober fertelt prof. Dr. Ko de Ridder (emearitus-heechlearaar bestjoerskunde) oer de ynfloed fan de coronakrisis op burokrasy en op 21 oktober fertelt prof. Dr. Steven Brakman (heechlearaar ynternasjonale ekonomy) oer de krisis yn in ekonomysk perspektyf. De kolleezjes binne om 20.30 oere op it YouTube-kanaal fan de akademy te folgjen.

De Hersenstichting sil in lanlik ûndersyk nei harsenskea troch it coronafirus finansierje. Yn it ûndersyk wurde pasjinten út de earste coronaweach foar langere tiid folge en ûndersocht op mooglike harsenskea. De resultaten út it ûndersyk wurde brûkt om de goede behannelings te jaan oan takomstige coronapasjinten.

De kosten foar it ûndersyk, goed 325.000 euro, binne mei in crowdfundingsaksje ophelle. De earste resultaten fan it ûndersyk binne nei alle gedachten mids 2021 bekend, meldt de Hersenstichting.

"Corona heeft grote gevolgen voor de hersenen. Sommige patiënten houden er blijvende cognitieve klachten aan over, zoals verminderde aandacht en concentratie, problemen met herinneren en met plannen. Ook extreme vermoeidheid komt bij veel mensen voor. Werken is niet meer mogelijk, het gezin draaiende houden kost te veel energie en in sommige gevallen is even boodschappen doen al te vermoeiend," seit Merel Heimens Visser, direkteur fan de Hersenstichting.

Hoe faak oft dit foarkomt, wêrom en hoe't dit krekt yn 'e harsens wurket, is neffens Visser noch ûnbkened. "Als we weten wie welke klachten krijgt en waarom, kunnen we hersenschade bij coronapatiënten beter behandelen, beperken of zelfs voorkomen."

Yn april fan dit jier rôp de Hersenstichting dokters al op om ekstra betocht te wêzen op de gefolgen fan it coronafirus foar de harsens, sadat dy sa rap mooglik oanpakt wurde kinne.

Fakânsjeparken en ferhierder dogge yn oanrin nei de hjerstfakânsje goede saken. Dútsers en Belgen hawwe harren ferbliuw yn in Nederlânsk park of húske annulearre, mar oarsom gean Nederlanners ek net mear de grins oer. Nederlanners, Belgen en Dútsers hiere massaal in húske yn eigen lân, skriuwt Nu.nl.

Mei it oantal nije coronabesmettings yn Nederlân nimt ek de fraach nei ferpleechkundigen ta. Neffens fakatuereside Indeed leit it oantal fakatueres foar ferpleechkundigen oan de ein fan septimber 8 persint heger as in jier earder. Dat is bysûnder, want it totale oantal fakatueres nimt op jierbasis altyd noch ôf.

De stiging wiist der neffens Indeed op dat sikehûzen, mei it each op de twadde coronaweach, oan it opskalen binne. Troch mear ferplegend personiel oan te lûken, soe de soarchsektor foarkomme wolle dat de reguliere soarch folslein stil komt te lizzen troch alle tiid en oandacht dy't corona opeasket.

It totale oantal fakatueres yn Nederlân lei yn septimber 21 persint leger as yn deselde perioade foarich jier. Dêrmei is der werstel ynset, want yn july naam it oantal onlinefakatueres neffens Indeed mei 38 persint ôf op jierbasis.

Under oare yn de hoareka is der no minder wurk. Yn ferliking mei foarich jier is it oantal fakatueres mei mear as de helte ôfnaam.

De Autoriteit Persoonsgegevens hat fragen steld oan de GGD oer hoe't de organisaasje de persoansgegevens beskermet binnen de coronatestline. Dat skriuwt Trouw. De sûnensorganisaasje hat de testline foar 100 persint útbetsege oan it ynternasjonale callcenterbedriuw Teleperformance.

Oanlieding fan de fragen binne ferhalen fan (eks-)meiwurkers fan it callcenter dy't fia it digitale registraasjesysteem fan de GGD persoanlike gegevens ynsjen koene fan eltsenien dy't in coronatest dien hat. Ek nei't sy oar wurk dwaan gien binne. Sa kinne (eks-)meiwurkers testútslaggen opsykje, ek fan minsken dy't se sels net sprutsen hawwe. Dat is yn striid mei de privacywet AVG.

De Autoriteit Persoonsgegevens wol no de details witte. De GGD seit mei klam dat alle callcentermeiwurkers in kontrakt ûndertekenen dêr't yn stiet dat sy allinnich gegevens ynsjen meie dy't needsaaklik binne foar harren wurk. Dat kin wêze by it meitsjen fan ôfspraken of by it jaan fan in útslach. As sy dy op in oar momint dochs ynsjogge, binne sy yn oertrêding en kin der oanjefte dien wurde.

Minister Ferd Grapperhaus fan Justysje praat freed wer mei religieuze organisaasjes oer hoe't sy it bêste omgean kinne mei de coronakrisis no't it oantal besmettings oprint. It giet om in digitale moeting mei fertsjintwurdigers fan ûnder mear de kristlike, joadske, islamityske en boeddhistyske leauwensmienskippen.

Hy wol sjen wat hy harren foar perspektyf jaan kin, mar sei earder dizze wike mei klam dat der de kommende wiken "strakke en stevige maatregelen" nedich binne om de fersprieding fan it firus tsjin te gean. Earder dizze wike spruts de minister in maksimum fan tritich besikers ôf. Under mear binnen de katolike tsjerke wie teloarstelling. Dêr waard 1,5 meter ôfstân hâlden en net songen.

It kabinet ûndersiket de mooglikheid om by de Twadde Keamerferkiezings yn maart folgjend jier mei de post te stimmen, fanwegen it coronafirus. Neffens Haachske boarnen fan it AD is de kâns grut dat der in foarm fan 'briefstimmen' ynfierd wurdt.

By 'briefstimmen' kinne kiezers harren stim in pear dagen of inkelde wiken foar de ferkiezings fan 17 maart op 'e post dwaan. Ek kin it stimformulier op de ferkiezingsdei sels ynlevere wurde by in spesjaal ynleverpunt yn de gemeente. Dêrtroch hoege kiezers net yn 'e rige te stean foar it stimburo.

Minister Kajsa Ollongren (Ynlânske Saken) lit uterlik begjin novimber witte oft it kabinet wurk makket fan stimme oer de post. No is it noch sa dat allinnich Nederlanners yn it bûtenlân fia de post harren stim útbringe meie. "Ik wil alle constructieve voorstellen onderzoeken om te zorgen dat deelnemen aan de verkiezingen voor alle Nederlanders zo makkelijk mogelijk is", seit Ollongren.

Goeiemoarn en wolkom by dit liveblog fan freed 9 oktober. Yn dit liveblog hâlde wy jo op 'e hichte fan it lêste coronanijs yn Fryslân en de rest fan it lân. Hjir kinne jo it liveblog fan tongersdei 8 oktober weromfine.