Experiment succesvol: zeegrasveld bij Griend nu al 170 hectare groot

Oostelijk van Griend is een experiment om zeegras terug te brengen in het Waddengebied behoorlijk uit de hand gelopen. Met 170 hectare ligt bij het onbewoonde eilandje nu grootste zeegrasgebied van het Nederlandse Waddengebied.
In proefflak mei in soad seewier (zeegras) © Omrop Fryslân, Remco de Vries
We hebben al aardig wat kilometers gelopen over de ondiepte aan de oostkant van Griend als we de eerste plukken zeewier tegenkomen. De Wierschuur op Terschelling heeft zijn naam te danken aan deze plant die in het Nederlands 'groot zeegras' wordt genoemd.
Al jaren proberen wetenschappers zeegras terug te krijgen in de Waddenzee. Dit jaar was er een echte doorbraak. De planten verspreiden zich buiten de proefvlakken. Afgelopen voorjaar is het zeegrasgebied toegenomen tot 100 hectare en nu is het 170 hectare groot. Daarmee is het met zo'n 100.000 planten het grootste zeegrasveld in het Nederlandse Waddengebied.
170 bunder grutte seewierfjilden by Gryn fûn
Het hele experiment draait om het vinden van een methode het zeegras op grote schaal terug te brengen in de Waddenzee. Die methode is nog niet helemaal klaar, maar dat ze op de juiste weg zijn, is nu wel duidelijk, zegt onderzoeker Laura Govers van de Rijksuniversiteit Groningen die de wetenschappelijke kant van het project coördineert. "Het veld breidt zich nu uit. Ook buiten onze proefplotjes. En dat is een fantastische ontwikkeling. We willen nu kijken of het zich nu ook zelf in stand kan houden zonder dat we extra inzaaien. De helft van de planten staat nu nog in onze proefvlakken."

Biodiversiteit

Er wordt nu bijvoorbeeld gekeken in hoeveel dichtheden je een zaadje moet planten. Je ziet nu wel op sommige plekken waar minder zaad bij elkaar gezet is, dat de planten groter worden. Het zeegras terugbrengen is geen doel op zichzelf. De planten helpen het Wad ook, zegt Govers: "Het zeegras kan de biodiversiteit vergroten. Wat we zien is dat er heel veel aliekruikjes in zitten. Dat zijn kleine slakjes en die grazen op de kleine algen op het zeegrasblad groeien. Er zwemmen al vlokreeftjes tussen de bladeren omdat die bladeren water vasthouden op een anders droge Wadplaat. En garnaaltjes. Die blijven hangen in de poeltjes waar zeegras staat. We hebben dat deze week gemeten."
Seewier (zeegras) yn it Waad by Gryn © Omrop Fryslân, Remco de Vries
Zeegras is er zowel in een kleine als in een grote variant. Beide zijn grotendeels verdwenen uit de Waddenzee na de aanleg van de Afsluitdijk. Er kwamen toen ziekten in het zeegras.
In het Duitse en Deense Waddengebied is zeegras nog wel te vinden. Met name uit het Duitse Waddengebied is zaad gehaald om mee te experimenteren bij Griend. Op Terschelling staat nog een zogenaamde 'wierschuur' waar zeergras gedroogd werd. Daarna kon het worden gebruikt als vulling voor matrassen en kussens.
Maar het zeegras had ook een belangrijke functie voor de natuur. Er leefde veel klein spul in en het zorgde ervoor dat kleine visjes groot konden worden. Verder hielp het Griend niet te veel af te slaan. De golven werden gedempt en losgeslagen zeegras zorgde voor een rand bij het eiland die hielp als bescherming tegen stormen.
Laura Govers fan de Ryksuniversiteit Grins. Sy is de wittenskipper dy't al jierren dwaande is mei dit en oar ûndersyk op en by Gryn © Omrop Fryslân, Remco de Vries
Het project loopt nog een jaar. In die tijd willen de onderzoekers de 'plotjes' die ingezaaid worden groter maken. "Ook om ervoor te zorgen dat er hier een grote kern is die verder uit kan breiden", zegt Govers. "Dat zou ideaal zijn en dat zouden we graag willen. Sowieso loopt de stroming van west naar oost. Dus het zal zich niet verder uitzaaien naar het Westwad, maar misschien wel naar het Oostwad." Maar er staat meer op het wensenlijstje.

"Klein zeegras"

"Wat we ook graag willen hier, is klein zeegras. Groot zeegras is éénjarig. Dus dat verdwijnt elke winter ook weer. Dus het houdt heel veel slib vast, maar in de winter laat het dat weer los omdat de planten afsterven. Als je veel klein zeegras hebt kunnen de Wadplaten ook meer slib invangen en zijn ze beter bestand tegen zeespiegelstijging. Dat is een langetermijneffect." Op sommige plekken bij Griend neemt het nu al toe.
Projektlieder Quirin Smeele fan Natuurmonumenten © Omrop Fryslân, Remco de Vries
Opdrachtgever Natuurmonumenten is blij met de ontwikkelingen bij Griend, zegt projectleider Quirin Smeele:"Wat hier ligt aan zeegrasveld is eigenlijk onverwacht. We zijn dit project begonnen om erachter te komen hoe je zeegrasvelden aan de praat krijgt en dat dat zo lukt dat je hier gewoon een zeegrasveld van 170 hectare hebt gerealiseerd, is wel fantastisch. We zijn eigenlijk ook een beetje trots dat dit kan zo in Nederland. Want als je dit soort zeegrasvelden wil zien, moet je naar Duitsland of Denemarken."