Van der Zwan striidt al lang tsjin rasisme: "Soms loop je tegen muren aan"

Rasisme is net samar fuort, seit Tjeerd van der Zwan. Hy is no boargemaster fan Hearrenfean, mar 35 jier lyn wurke er by it lanlik buro rasismebestriding. "Toen deed ik onderzoek naar discriminatie op de arbeids- en woningmarkt." Feroaring giet somtiden dreech, blykt wol.
Boargemaster Tjeerd van der Zwan fan Hearrenfean © Gemeente Heerenveen
"Er zijn toen ook wel maatregelen genomen, maar racisme zit ook in de harten en hoofden van mensen. Soms onbewust." Van der Zwan hat sels ek te krijen hân mei rasisme. "Toen kwam ik de kroeg bijvoorbeeld niet in", fertelt er. By foarljochtingen woe er minsken hoop jaan. "Mensen zeiden tegen me dat ze twee keer zo hard hun best moesten doen als een Nederlander om een baan te krijgen. Dan zei ik: 'Dat is dan niet zo vreselijk moeilijk.'"

Wanhoop is begryplik

Mar Van der Zwan moat tajaan dat foar jesels opkomme net alles oplost. "Soms loop je tegen muren aan. Ik kan me voorstellen dat je dan wanhopig wordt."
De boargemaster sjocht in protte foarmen en patroanen fan diskriminaasje, seit er. "Op de arbeidsmarkt zie je dat werkloosheid bij bepaalde groepen groter is. Ook als je corrigeert naar opleiding is daar geen andere verklaring voor dan dat ze geweerd worden."

Diskriminaasje op arbeidsmerk, yn ûnderwiis, by belestingtsjinst

En net allinnich op de arbeidsmerk is der sprake fan diskriminaasje. "In het onderwijs is er sprake van 'onderadvisering' bij kinderen van niet-Nederlandse afkomst, de verwachtingen zijn lager. En als je naar het mbo kijkt, dan zie je dat studenten met een Marokkaanse achternaam moeilijker aan een stageplek komen. En de laatste jaren zagen we etnisch profileren ook bij de Belastingdienst."
Dêr moat dus wat oan feroarje. "Je kiest vaak mensen die op jezelf lijken." Sa hâldt it systeem himsels dus yn stân: "Tussen de mensen die nu de beslissingen nemen, zitten te weinig mensen met een andere achtergrond. Dan kom je er ook niet snel tussen. Subjectieve elementen spelen daarbij een rol."
Je doet jezelf als samenleving tekort als je de talenten en potentie niet benut van groepen die niet oorspronkelijk uit jouw samenleving komen.
Tjeerd van der Zwan
Uteinlik wurde wy der as lân ek better fan, as elkenien gelikense kânsen krijt. "Je doet jezelf als samenleving tekort als je de talenten en potentie niet benut van groepen die niet oorspronkelijk uit jouw samenleving komen", seit Van der Zwan. "Dat moet doordringen."
Tjeerd van der Zwan (r) mei doetiidsk kommissaris fan de Kening John Jorritsma by in krisisopfang yn Hearrenfean foar flechtlingen, yn 2015 © Omrop Fryslân, Onno Falkena
"Het is in ons eigen belang om mensen met andere achtergronden erbij te betrekken. In supermarkten zie je dat er steeds meer buitenlandse producten in de schapen komen en dat er meer mensen werken met een migrantenachtergrond." Dat lûkt dan ek wer mear klanten.

Foarbyld foar oaren

"Je doet jezelf dus tekort als ondernemer of als samenleving als je de talenten en potentie niet benut", beslút Van der Zwan. "Als dat steeds meer doordringt, als er steeds meer mensen op sleutelposities komen en een voorbeeld worden voor anderen, dan komt er verandering. Maar dat gaat langzaam."
Tjeerd van der Zwan wist noch net dat der kommend wykein ek in protest is yn Ljouwert. Syn reaksje doe't er it hearde: "Ik ben zelf eerlijk gezegd niet zo van het demonstreren. Maar misschien ga ik hier wel naartoe."
Tjeerd van der Zwan oer rasisme