Liveblog
|
4 maaie 2020
Coronanijs fan 4 maaie: Deadebetinking sjocht der yn coronatiid oars út as oars
Yn dit liveblog melde we it lêste nijs oer it coronafirus.
Lêst bywurke: 4 maaie 2020, 22:59
moandei 4 maaie 2020
22:30
Ein fan dit liveblog
Oant safier dit liveblog fan moandei 4 maaie oer it coronafirus. We sette noch ien kear it wichtichste nijs op in rychje:
Tank foar it folgjen fan dit liveblog. Tiisdeitemoarn is der wer in nij liveblog mei dêryn it lêste coronanijs.
22:26
De betinking yn Harich wie yn it hiele doarp te folgjen fia speakers
In bysûndere betinking yn Harich dit jier. Oeral yn it doarp stiene speakers, sadat elkenien de betinking út de eigen foartún wei meiharkje koe. By de tsjerke, yn it midden fan it doarp, waard in ferhaal ferteld oer in jongen dy't yn de Twadde Wrâldoarloch deasketten is. Dêrnei klonk it taptoe, wiene der twa minuten stilte en song elkenien mei mei it Wilhelmus.
22:00
Sa waard der yn Fryslân stilstien by Deadebetinking
Rûnom yn Fryslân waard moandeitejûn stilstien by Deadebetinking. Dy seach der dit jier, yn ferbân mei de maatregelen rûnom it coronafirus, lykwols oars út as oars. Op ferskate plakken yn de provinsje waarden yn besletten rûnte krânsen lein, taspraken hâlden en twa minuten stilte hâlden.
Besjoch hjirûnder hoe't Fryslân stilstie by in dit jier unike Deadebetinking:
22:15
Earewacht by betinking yn Hearrenfean
Boargemaster Tjeerd van der Zwan fan Hearrenfean lei moandeitejûn ek in krâns foar Deadebetinking. Dat die er by it monumint oan de Van Maasdijkstrjitte op It Hearrenfean. Dêrnei kaam der in earewacht fan feteranen te stean by it monumint. Dy bleau dêr oant 20.15 oere.
21:07
Deadebetinking yn Harns
20:36
Deadebetinking yn de Prinsetún
Yn de Prinsetún yn Ljouwet leine boargemaster Sybrand Buma en Kommissaris fan de Kening Arno Brok krânsen foar Deadebetinking.
20:33
Krânslizzing yn Easterwâlde
Boargemaster Harry Oosterman fan Eaststellingwerf lei yn Easterwâlde in krâns foar Deadebetinking.
19:44
Boargemaster De Vries fan Súdwest-Fryslân nimt taspraak op
De Deadebetinking fan dit jier sil nei alle gedachten de skiednisboeken yngean as in uniken ien. Ek by de betinking op it Martiniplein yn Snits wie moandeitejûn mar in hantsjefol minsken oanwêzich. "It wie hiel sober, lyts en stil, mar ik fûn it ek wol wer yndrukwekkend", fertelt boargemaster Jannewietske de Vries fan Súdwest-Fryslân.
It ferskil mei foarich jier is grut. De Vries: "Doe stie it Martiniplein fol mei minsken. Dat wie myn earste kear en dat wie sa'n yndrukwekkende betinking, mar no op syn eigen wize ek wer."
De betinking yn Snits wie om 18.00 oere al. "Sadat elkenien ek om 20.00 oere it nasjonale momint meimeitsje kin", leit de boargemaster út.
Besjoch boargemaster De Vries har taspraak hjir:
19:30
Betinking yn De Westereen
By it monumint oan de Skoallestrastrjitte yn De Westereen binne moandeitejûn troch it doarpsbelang krânsen lein.
19:05
Fideodeiboek fan de ambulânse: "Mei kâld wetter en gloar meitsje wy alles hielendal skjin"
Wat bart der yn de ambulânse neidat se in fan corona fertochte pasjint ophelle ha? Ekelien Steensma fan Kijlstra Ambulancezorg lit yn har vlog sjen wat der allegear barre moat. Alles út de auto en dan wurdt it earst mei skjinmakmiddels en dêrnei mei gloar skjinmakke.
18:39
Kommissaris Brok: "It wurdt totaal oars"
It hie in hiele bysûndere Deadebetinking wurde moatten, mei mear feteranen en mear neibesteanden as oars, eksakt 75 jier nei de oarloch. Mar troch it coronafirus kin dat no net. By de provinsjale betinking yn Ljouwert is beslist gjin publyk wolkom. Der wurdt ien krâns lein, troch boargemaster Buma en Kommissaris fan de Kening Brok. "It wurdt totaal oars", seit dy lêste.
Normaal komme der hûnderten minsken ôf op de deadebetinking yn Ljouwert. Brok: "Dan bist der aansens mei 4 of 5 minsken, mear sille it der net wêze. Benammen foar âlderein en feteranen is dat tige spitich. Dy minsken wolle op dat momint graach by it monumint wêze en dat kin dit kear absolút net. Dat fyn spitich foar dy minsken."
Gjin betinking hâlde, wie gjin opsje. "De lanlike stichting foar 4 en 5 maaie (Nationaal Comité 4 en 5 mei, red.) hie sein: hâld it beskieden en lyts. De boargemaster en ik ha yn ús oerlis sein dat we no tegearre ien krâns lizze soene. Dat is it dan dit jier. Dan hoopje je fansels dat we it oare jier de festiviteiten ynhelje kinne en dat der wer wat mear minsken by wêze kinne."
18:33
Wrâldwiid mear as kwart miljoen coronadeaden
Der binne wrâldwiid yntusken mear as in kwart miljoen minsken ferstoarn oan it coronafirus. Dat docht bliken út in oersjoch fan de Amerikaanske webside Worldometer, dy't alle meldingen fan registrearre gefallen by elkoar optelt.
17:24
Dokumintêre oer feteranen
Oanslutend op de betinking yn de Prinsetún yn Ljouwert stjoert Omrop Fryslân in koarte dokumintêre út. Dizze is makke troch Deborah Parks, in nicht fan feteraan Jim Parks. Sy is suksesfol dokumintêremakker út Kanada. Yn de dokumintêre sjogge jo bylden fan de feteranen doe't sy hjir wiene by eardere betinkingen yn 2015 en 2018.
De Kanadeeske feteranen soenen ek dit jier wer by de spesjale betinking wêze. It soe foar guon wolris de lêste besite oan Fryslân wêze kinne. Mar troch de útbraak fan it coronafirus kin dat net trochgean. De dokumintêre lit weardefolle bylden sjen fan de feteranen.
De dokumintêre wurdt moandeitejûn útstjoerd om 20.25 oere en op tiisdei werhelle om 10.30, 11.30 en 12.30 oere. De útstjoering is ek werom te finen op ús webside en app.
17:10
Boargemaster Sybrand Buma oer de betinking yn Ljouwert
17:11
Faksin lit noch wol efkes op him wachtsje
It is dreech, mar we moatte geduld ha foar de ûntwikkeling fan in faksin tsjin it coronafirus. Dat seit Ymkje Stienstra, ynternist-ynfeksjolooch oan it sikehûs UMCG yn Grins. "Je wolle gjin medisinen jaan dy't net wurkje of miskien sels in ferkeard effekt ha."
Undersyk moat útwize watfoar eventuele faksins helpe tsjin it firus. Der is ien foardiel: yn alderhande lannen wurdt wurke oan tsientallen ferskate mooglike middels. "Der binne allegear faksins yn ûntwikkeling, dy't allegear besjoen wurde oft se wurkje en oft se feilich binne. En omdat der sa'n protte kandidaat-faksins binne, is de kâns ek grutter dat der guon binne dy't goed wurkje."
17:00
Direkteur Wim Kleinhuis fan de Veiligheidsregio Fryslân
Foar it earst yn hast twa moanne tiid meldt de GGD moandei gjin nije stjergefallen, mar ek gjin nije besmettingen mei it coronafirus. Dat is reden foar foarsichtich optimisme, ek by de GGD en de Veiligheidsregio Fryslân. Mar oan guon maatregels sitte we noch wol even fêst, seit direkteur Wim Kleinhuis fan de Veiligheidsregio.
16:51
Der wurde in soad flaggen ferkocht
It is drok by de Dokkumer Vlaggen Centrale. It bedriuw ferkeapet op it stuit in hiel soad read-wyt-blauwe flaggen. Neffens direkteur Robert Jan Hageman binne it der tsientûzenen. Hy tinkt dat minsken yn dizze coronatiid de emoasje dy't se fiele by dagen as Keningsdei, Befrijingsdei en de Deadebetinking ekstra toane wolle.
16:40
Jetty Leffring fertelt har oarlochsferhaal fia ynternet
Jetty Leffring hat de Twadde Wrâldoarloach oerlibbe en soe har ferhaal by de deadebetinking op De Jouwer fertelle. Omdat dy fanwege de coronakrisis net trochgean kin, fertelt se it no yn in filmke op YouTube.
16:13
Tjongerskâns pakt de tried wer op
Sikehûs Tjongerskâns op It Hearrenfean begjint woansdei wer mei de reguliere soarch dy't troch it coronafirus net trochgean koe. De situaasje wurdt net sa't dy foar it firus wie, want troch de maatregels kin it sikehûs minder minsken tagelyk helpe.
Boppedat wol Tjongerskâns kapasiteit beskikber hâlde foar mooglike nije coronapasjinten. As it tal coronagefallen tanimt, dan kin Tjongerskâns de kapasiteit dêrfoar wer útwreidzje.
15:53
Miljarden foar coronafaksin yn 'donormaraton'
Lieders fan ferskate lannen en ynstellings hawwe moandei by in online donorkonferinsje miljarden tasein foar de ûntwikkeling fan faksins, behannelings en tests foar Covid-19. De donormaraton, in inisjatyf fan ûnder mear de EU, Frankryk, Dútslân, Noarwegen, Japan en Saûdy-Arabië, moat garandearje dat in betelber faksin foar de hiele wrâld beskikber wêze sil.
De firtuele top moat yn earste ynstânsje 7,5 miljard euro opleverje foar de striid tsjin it coronafirus. De Europeeske Kommisje bringt 1 miljard euro by elkoar, sei foarsitter Ursula von der Leyen, de gastfrou fan de konferinsje. De Frânske presidint Macron sei 500 miljoen ta, de Dútske bûnskânselier Angela Merkel 525 miljoen en de Japanse premier Abe Shinzo goed 760 miljoen. It folsleine bedrach folget letter op de dei.
It giet net by alle tasizzings om 'nij' jild: ek eardere beloften en útjeften sûnt 30 jannewaris telle mei. De wrâldwide fûnsewinning giet de kommende tiid troch. De Europeeske Kommisje hâldt by wat lannen, bedriuwen en ynternasjonale, finansjele en maatskiplike organisaasjes bydrage wolle.
15:40
Online muzykles
No't de repetysjes en konserten fan alle muzykferienings stil stean, wurdt der op nije wize muzyk makke. Sa krije de leden fan de Nij Talint-orkesten yn Fryslân online muzykles. De muzikanten, dy't faak noch mar in pear wiken in ynstrumint bespylje, leare fia ynternet de basis fan muzyk meitsjen.
De Nij Talint-orkesten yn Fryslân binne bedoeld foar minsken dy't noch nea earder in ynstrumint oanrekke ha. Dat binne benammen folwoeksenen, mar der sitte ek bern by de orkesten. Se krije 10 wiken lang mei har allen muzykles fan dirigent Guus Pieksma. Pieksma wol sa minsken sûnder muzikale ûnderfining leare in ynstrumint te bespyljen. En mei sukses: der binne no fjirtjin Nij Talint-orkesten yn Fryslân, en dêr komme noch hieltyd mear by.
15:30
Angel (13) stjoert kaartsje nei Meldkeamer Noard-Nederlân
15:15
Achttjin minksen op de intensive care
Der lizze moandei 18 minsken op de intensive care yn de Fryske sikehûzen. Dat binne der twa minder as trije dagen lyn, doe't it Regionaal Orgaan Acute Zorg (ROAZ) de lêste sifers nei bûten brocht. Dêrmei bliuwt it tal pasjinten op de IC's yn Fryske sikehûzen stabyl. Dat skommelet al mear as twa wiken tusken de 18 en de 20.
Bûten de intensive care lizze no 15 coronapasjinten yn de Fryske sikehûzen. Dat is it leechste oantal sûnt it it ROAZ begûn mei it registrearjen fan de syktefallen. Yn alle sikehûzen yn it Noarden lizze op it stuit mei elkoar 56 coronapasjinten op de intensive care.
14:30
Lanlike RIVM-sifers
It offisjele deadetal troch it coronafirus yn Nederlân is oprûn ta 5.082. It RIVM hat yn it ôfrûne etmiel 26 stjergefallen trochkrigen. Dat is it leechste oantal yn de ôfrûne wiken. It oantal sikehûsopnames rûn mei 42 op ta 11.037.
It oantal fêststelde coronabesmettings rûn op ta 40.770. Dat binne der 199 mear as op snein. It werklike oantal pasjinten leit heger, om't net elkenien test wurdt. Súd-Hollân hat sûnt dit wykein de measte besmettings. De provinsje telt 8.447 befêstige coronagefallen. Yn Noard-Brabân is de sykte fêststeld by 8.435 minsken.
12:55
Fersetsmuseum te besjen mei 'virtuele tour'
Altyd al ris yn it Fersetsmuseum sjen wold? Dat kin mei in 'virtuele tour' op de webside fan it museum. Sa kinne besikers dochs efkes troch it museum strune no't de doarren ticht binne.
12:22
Nul nije besmettings en nul stjergefallen
Foar it earst sûnt de útbraak fan it coronafirus binne der de ôfrûne 24 oeren gjin nije besmettingsgefallen en gjin nije stjergefallen fêststeld yn Fryslân. Dat meldt de GGD Fryslân.
12:00
Hoe sjochst it ferskil tusken heakoarts en corona?
Prúste, snotterje en jokjende eagen: in soad minsken hawwe lêst fan heakoarts. Mar yn dizze tiid fan corona binne in soad minsken benaud dat it om it firus giet. Hoe sjochst it ferskil? It RIVM set de ferskillen op in rychje yn dit filmke.
11:08
Hingje op 12 maaie de flagge út foar de soarch
'Hingje allegear de flagge út foar de soarch op 12 maaie.' Dat is de oprop fan NU'91, de beropsferiening foar minsken yn de soarch. Tiisdei 12 maaie is it de Dei fan de Ferpleging, om't it de bertedei is fan Florence Nightingale. It is dit jier presys 200 jier lyn dat se berne waard. Troch de flagge út te hingjen, kin elkenien syn respekt foar de soarchmeiwurkers sjen litte, fynt NU'91. Ek is der in poster te downloaden, dy't minsken foar harren rút hingje kinne. De poster is te finen op de webside www.trotsverbindtons.nl.
10:19
Sjouke Wijnsma
Sjouke Wijnsma is eigener fan de supermerk yn Eastermar en fernimt dat it hieltyd drokker wurdt yn it doarp. "Der binne hieltyd mear minsken ûnderweis. Dat fernimme wy yn de winkel ek. Minsken binne ûngeduldich en wolle witte wêr't se oan ta binne. Der binne minsken dy stiet it wetter oan de lippen. As de brêge aanst wer iepen giet, dan komme der fêst mear boatsjeminsken." Ek wurdt der yn de winkel in soad praat oer de basisskoallen dy't wer iepen gean. "De bern steane te popeljen en ha sin om wer nei skoalle te gean."
10:18
PvdA wol stipe foar neibesteanden
PvdA yn Ljouwert hat fragen stelt oan it kolleezje oer finansjele stipe foar neibesteanden fan minsken dy't ferstoarn binne oan it coronafirus. De partij stelt dat in soad neibesteanden ekstra kosten ha fan de útfearten troch de spesjale omstannichheden. Dêrby wize se foaral op minsken dy't yn it bûtenlân grêfrjochten kocht ha, mar dêr no net begroeven wurde kinne.
De partij wol dêrom fan boargemaster en wethâlders witte oft sy bekend binne mei it probleem en oft sy ûndersykje wolle oft neibesteanden finansjele stipe krije kinne.
09:40
Hoe komt it mei de kwalifikaasje foar it FK en NK Fierljeppen?
As der gjin wedstriden binne, hoe moatte fierljeppers harren dan kwalifisearje foar it Frysk kampioenskip en it Nederlânsk kampioenskip?
09:38
Deadebetinking yn Wolvegea nei ôfrin werom te sjen
De deadebetinking yn Wolvegea wurdt moandeitejûn opnaam en is letter op de jûn werom te sjen op de webside fan de gemeente Weststellingwerf. Dat docht de gemeente om foar te kommen dat minsken op de deadebetinking ôfkomme. Boargemaster André van de Nadort fynt it lykwols wol hiel wichtich om stil te stean by alle minsken dy't omkaam binne yn de Twadde Wrâldoarloch.
09:28
Drokte by PostNL, hegere omset
PostNL hat it earste kwartaal fan 2020 in hegere omset draait troch alle pakketsjes dy't ferstjoerd binne. Troch it coronafirus bestelle minsken faker guod online. En dus hie PostNL it smoardrok mei it besoargjen fan al it guod. Tagelyk waard der minder briefpost ferstjoerd. Minsken stjoere elkoar in soad kaarten, mar bedriuwen ferstjoere hast gjin brieven mear en ek ferskate advertinsjekampanjes binne útsteld.
08:40
KAART: Sa betinkt Fryslân de slachtoffers fan de oarloch
Rûnom yn de provinsje binne de deadebetinkingen oanpast fanwege it coronafirus. De measte gemeenten kieze derfoar om de betinkingen trochgean te litten, mar dan sûnder publyk.
Op dizze kaart kinst sjen hoe't dat yn dyn gemeente giet.
08:30
Jouster scouts meitsje frijheidsfakkel fan tûzenen stientsjes
Normaalwei soene de scouts fan De Borgergroep hjoed paraat wêze by de deadebetinking op De Jouwer. Fanwege de coronakrisis slagget dat dit jier net, mar se woene wol harren stientsje bydrage. Letterlik.
Yn in park yn it sintrum fan it doarp ha de scouts stientsjes lein, yn de foarm fan it logo fan de nasjonale betinking.
07:30
Ekstra telefyzje-útstjoering fanwege deadebetinking yn Fryslân
Op telefyzje is jûn om healwei achten in ekstra live-útstjoering te sjen, mei de deadebetinking yn de Ljouwerter Prinsetún. Boargemaster Sybrand Buma leit mei kommissaris fan de Kening Arno Brok in krâns by it fersetsmonumint, en de kommissaris sil ek in taspraak hâlde. Nei de twa minuten stilte en it spyljen fan it Wilhelmus troch Iris Kroes, skeakelje we rjochtstreeks oer nei de taspraak fan Kening Willem-Alexander.
De útstjoering is ek online te folgjen, op de webside en yn de app fan Omrop Fryslân. It is perfoarst net de bedoeling dat minsken nei de Prinsetún komme foar de betinking.
07:20
Flaggen hingje hjoed de hiele dei healstôk
De flagge mei hjoed ienmalich de hiele dei healstôk hingje, fan sinsopkomst oant sinsûndergong. Normaalwei mei de flagge op fjouwer maaie pas fanôf 18:00 oere oant sinsûndergong healstôk.
Minister-presiding Mark Rutte hat de ôfwikende flachynstruksje fêststeld mei ynstimming fan de ministerried, yn it jier dat der 75 jier lyn in ein kaam oan de Twadde Wrâldoarloch.
Rûnom yn de provinsje binne alternative betinkingen, fanwege de coronakrisis.
07:00
Fryslân Fan 'e moarn
Oant njoggen oere kinst op de radio hearre nei Fryslân Fan 'e moarn. Dêryn jout arsjitekte Nynke-Rixt Jukema har fyzje op de oardelmeterekonomy. Mei de supporters fan Cambuur sjogge we foarút op it koart pleit fan freed, en we ha ek omtinken foar de deadebetinking, dy't dit jier oars is as oars, fanwege de coronakrisis.
06:00
Goeiemoarn!
Goeiemoarn, en wolkom by dit liveblog oer it coronafirus. It is hjoed moandei 4 maaie. Dit wie it wichtichste nijs fan snein:
Wolst it folsleine liveblog fan juster nochris neilêze? Dat kin hjir.