NOS-korrespondint Dick Drayer op Curaçao: "Koningsdag was dit jaar oersaai"

"Koningsdag op Curaçao lijkt normaal gesproken op hoe het in Nederland gaat zoals met vrijmarkten. Dan is het eiland echt oranjegekleurd: de liefde voor de koning en het koningshuis is veel groter dan in Nederland en dat oranje-element is ook wat Curaçao met Nederland en de andere Caribische eilanden verbindt. Maar deze editie van Koningsdag was toch wel oersaai, zonder vlaggen en oranje."

Alle jierren komme der sa'n 1.200 stazjêrs út Nederlân nei Curaçao ta, dy't dêr foar sa'n seis moanne by bedriuwen staazjerinne. Neffens Drayer binne dêr noch mar in hantsjefol fan oer. "Het werk ligt hier helemaal stil. Sommigen zijn hier gebleven, omdat ze dachten dat het na twee maanden wel weer zou aantrekken, maar dat is nog maar zeer de vraag."

De earste maatregels dy't it Curaçaose regear naam binne fan 13 maart. Sûnt dy datum binne alle ynternasjonale fleanferbinings nei en fan Curaçao stillein. En dat is fuort in tige grutte oanslach op it toerisme foar it eilân Curaçao dat sa'n 160.000 ynwenners telt. "Nederland is toch wel de grootste leverancier van het toerisme hier en die toeristenstroom ligt nu volledig op zijn gat. Zo'n 16.000 Curaçaoënaars leven van het toerisme en deze mensen zitten nu allemaal werkloos thuis." Op de strannen lizze gjin toeristen mear de sinne te oanbidden, der binne gjin dûkers dy't ûnder wetter fan de prachtige koralen genietsje en de beachclubs meie nimmen mear foar harren happy hours útnûgje.

Om foar te kommen dat it firus him op Curaçao sels ferspriede kin, hat it regear fierdere maatregels naam. Sûnt 29 maart sitte de eilanners sels al thús. "Op ons eiland hebben we 'slechts' veertien coronapatiënten en een sterfgeval. Men dankt dat aan het rigide beleid om de toeristen te weren en de mensen hier op twee meter op afstand te houden. Verder zijn alle restaurant en winkels gesloten. Alleen de supermarkten zijn nog geopend. En verder is er een maatregel dat je maar twee keer per week met je auto de weg op mag, afhankelijk van de letters op je nummerbord."

It regear hat moandei al fersoepeling fan de maatregels oankundige, sa sil de berneopfang de doaren op 4 maaie wer iepenje. Oer in oantal wiken sille de basisskoallen wer iepen en de middelbere skoallen sille 18 maaie foar in part wer iepen foar de eineksamenkandidaten. "Dus langzamerhand gaan dingen wel weer open, maar het gaat heel langzaam en de economie van Curaçao ligt echt op zijn gat. En dat is wel een echt groot probleem, want we hebben hier veel armoede en dat zal alleen maar meer worden", fertelt Drayer.

Al hawwe in hiel soad minsken it noch altyd oer de Nederlânske Antillen (Aruba, Bonaire, Curaçao, Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba), steatkundich sjoen leit it al in desenniumlang oars. De datum fan 10 oktober 2010 gie de skiednisboeken yn as de dei dat Curaçao en Sint Maarten ûnôfhinklike lannen binnen it Nederlânske keninkryk waarden. Aruba hie dy status aparte binnen it keninkryk al sûnt 1 jannewaris 1986. De oare fiif eilannen fan de Nederlânsek Antillen mochten sels beslute oft se yn 2010 as selsstannich lân binnen it keninkryk fungearje woenen of dat se as bysûndere gemeente fan Nederlân fierder woenen. Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilannen) keazen foar de status 'bysûndere gemeenten fan Nederlân'. Sint Maarten en Curaçao keazen foar in selde status as Aruba, dus as in selsstannich lân binnen it keninkryk. En dat betsjut dat de ûnôfhinklike lannen fan dy datum ôf mear sizzenskip krigen, mar ek ferantwurdlik waarden foar de eigen finânsjes.

"De BES-eilanden, die vallen onder Den-Haag, die krijgen steun vanuit Nederland. Nederland heeft hele diepe zakken. De andere drie landen Aruba, Sint Maarten en Curaçao hebben geen diepe zakken. Sterker nog, ze hebben helemaal geen zakken. Er is hulp aangevraagd in Nederland en dat is ook toegezegd, maar die bedragen zijn natuurlijk lager dan de bedragen die naar de BES-eilanden gaan. Dus het is nog maar de vraag of er voldoende hulp komt en of Curaçao dit overleeft."

Mei safolle wurkleazens en in groeiende earmoede is de frees foar in groeiende kriminaliteit grut. "Dat zou je inderdaad denken. Het is wel de verwachting van heel mensen geweest en ik moet eerlijk zeggen ook van mezelf, maar het valt tot nu toe heel erg mee." Drayer tinkt dat dat komt troch it ynstellen fan in avondklok. "Mensen mogen tussen 21.00 uur 'savonds en 06.00 uur 's ochtends niet op de weg komen. Dus ook criminelen mogen de weg niet op. Alleen mensen met een ontheffing mogen buiten komen." Op Aruba kamen sjoernalisten earder yn opstân om't sy ek ûnder avondklok foelen, mar op Curaçao jildt dat net. "Ik heb als journalist een ontheffing en mag op Curaçao 24/7 op straat komen." Neffens Drayer is der in soed foedselhelp op gong kaam. "Maar hoe langer dit duur, hoe groter natuurlijk de kans is dat de criminaliteit toch de kop opsteekt."

Oare útdagings dêr't Curaçao op it stuit mei wrakselet binne de flechtlingen út Venezuela. Yn dat lân is in politike en humanitêre krisis geande ûnder presidint Maduro. Mear as 4 miljoen Venezolanen binne al flechten foar it regime. In soad nei buorlân Colombia, mar guon sykje ek harren heil op de Caribyske eilannen lykas Curaçao. "En dat is wel een probleem. Er zijn hier momenteel tussen de 15.000 en 25.000 vluchtelingen uit Venezuela. Dat is dus tien procent van onze bevolking. Curaçao heeft echter geen vluchtelingenbeleid opgesteld. Deze mensen zijn ondergedoken en zitten niet in onze systemen. Deze mensen blijven nu buiten beeld bij de voedselhulpvoorzieningen", fertelt Drayer. "Nou is het wel zo dat de regering heeft aangegeven dat deze mensen zich mogen inschrijven bij de voedselbanken. En dat heeft dan geen gevolgen voor dat ze teruggestuurd worden naar Venezuela. De hotels zijn nu ook bezig om voedselhulp voor deze mensen op te zetten, dus de gemeenschapszin is hier wel heel groot.

Drayer fertelt fol passy oer syn wurk. Dochs freegje je ôf oft hy as minsk gjin eangst kent foar it coronafirus. "Weet je, ik heb jaren in Afrika gewerkt, in situaties met epidemieën zoal ebola en cholera, dus ik ben heel erg gewend om in infectiehaarden te werken en ik heb daar zelf wel een modus in gevonden, dus ik ben daar niet bang voor. " Spannend is it fansels wol, bygelyks at je mei werstelde coronapasjinten prate, leit Drayer út. "Ik vergelijk het wel eens met het oversteken van een drukke snelweg. En dat is niet oneerbiedig bedoeld. Als je niet goed uitkijkt, dan ga je eraan, maar als je goed uitkijkt, dan kun je oversteken, maar het is en blijft een risicovol spelletje."