Liveblog
|
16 april 2020
Coronanijs 16 april: 22 pasjinten op Fryske IC's; 37 minsken ferstoarn
Yn dit liveblog melde wy it lêste nijs oer it coronafirus.
Lêst bywurke: 16 april 2020, 22:28
tongersdei 16 april 2020
22:30
Ein fan dit liveblog
Wy binne oan de ein kaam fan dit liveblog fan tongersdei 16 april oer it coronafirus. Elkenien tank foar it folgjen! Freed binne wy der wer mei in nij liveblog op www.omropfryslân.nl en de Omrop-app. Dit wie it wichtichste nijs fan dizze tongersdei:
21:42
Spesjalist oer Fryske ferpleechhuzen: "It firus grypt dêr hurd om him hinne"
"Wy hawwe in hiel soad wurk om de situaasje yn de ferpleechhuzen, dêr't it coronafirus oantroffen is, ûnder kontrôle te hâlden. It firus grypt dêr hurd om him hinne." Dat seit spesjalist âldereinsoarch Erica Gerbrandy fan soarchorganisaasje Patyna. De Twadde Keamer hat grutte soargen oer de situaasje yn de Nederlânske ferpleechhuzen. It oantal bewenners en personielsleden dat besmet rekket mei it coronafirus, wurdt noch hieltyd grutter.
21:20
COVID-19 pasjinten op de IC’s
20:56
Zorgbelang Fryslân: coronamaatregels soargje foar grutte problemen
De maatregels om de fersprieding fan it coronafirus foar te kommen, soargje op in tal terreinen yn de soarch foar grutte problemen. In sinjaalpunt corona fan Zorgbelang Fryslân ynventarisearret dy klachten sûnt in pear wiken en hat de grutste problemen op in rychje set yn in kritysk rapport.
19:33
Fideodeiboek: "Soms moet ik huilen als ik denk dat mijn vriendinnen of ouders corona krijgen"
Foar de rige 'Berjochten út it hert' makket de famylje Lont fideodeiboeken fan wat harren dwaande hâldt yn de coronakrisis. Yn de nije vlog freget mem Anyka oan de bern wat se fan corona fine.
18:50
"Mûlkapkes hoege net"
In mûlekapke foar hawwe is net needsaaklik om de fersprieding fan it coronafirus tsjin te gean. Dat fynt mikrobiolooch Anne Marie van Elsacker fan it Ljouwerter laboratorium Izore. Se reagearret op de oprop fan Keamerleden om dat yn te fieren, krekt as yn Dútslân en België. Van Elsacker sjocht mer heil yn de maatregels sa't dy advisearre wurde troch it RIVM: thúsbliuwe by lichte klachten en genôch ôfstân hâlde fan oare minsken.
18:09
22 pasjinten op Fryske intensive cares; 43 persoanen bûten de IC's
Der lizze op dit stuit noch 22 pasjinten op de Fryske intensive cares. Dat binne der fjouwer minder as yn de sifers fan woansdei, doe't der 26 minsken op de Fryske IC's leine. Der binne noch 43 pasjinten dy't bûten de IC's yn it sikehûs lizze. Dat binne der 6 minder as woansdei. It giet om minsken dy't posityf test binne op it coronafirus, of dy't it firus nei alle gedachten hawwe.
17:40
Learlingen dogge nettsjinsteande coronamaatregels eksamen op skoalle
Hoewol't de measte skoallen yn Fryslân har learlingen de lêste skoaleksamens digitaal thús meitsje litte, lit RSG Magister Alvinus yn Snits dochs eksamenkandidaten nei de skoalle sels komme. Bûgden woansdei in 25-tal learlingen har oer it eksamen Management en Organisatie, tongersdei smite sawat 15 learlingen har op it skoaleksamen Grykske taal en letterkunde.
17:01
Profesjonele dartkompetysje fanút de wenkeamer: dartbûn komt mei 'Home Tour'
In darttoernoai mei ynternasjonale toppers, dy't it fanút harren húskeamers tsjin elkoar opnimme. Mei dat inisjatyf is it ynternasjonale dartbûn PDC kommen yn dizze coronatiden. Fan freedtejûn ôf spylje de bêste darters fan de wrâld dat online-toernoai: de PDC Home Tour. Twa fan de darters by it profesjonele dartbûn komme út Fryslân: Danny Noppert fan De Jouwer en Jan Dekker fan Boalsert. Noppert sil foarearst net meidwaan oan de Home Tour, mar de 29-jierrige Jan Dekker komt sneintejûn as ien fan de earste spilers yn aksje.
16:36
IIsbuorkerij Warkum foarmet pleats om ta drive-in om iis te ferkeapjen
It hie eins in smoardrokke tiid wêze moatten, mar troch de coronakrisis komt der hast gjinien nei de winkels fan iisbuorkerij Margje 24 yn Ljouwert en Snits. Dêrom hat Sander Bouma mei syn húshâlding de pleats dêr't it iis makke wurdt, omboud ta in wiere drive-in-iiswinkel.
16:20
Sjoch op de kaart de statistiken de gemeente (boarne: RIVM)
16:02
Neitinke oer mûlkapkes yn iepenbiere romte
It kabinet soe neitinke moatte oer it gebrûk fan mûlkapkes yn 'e iepenbiere romte. Dat fynt it flink part fan de Twadde Keamer yn it wyklikse debat oer de coronakrisis. Yn lannen as Dútslân en België wurde mûlkapkes sûnt woansdei oanret, mar it kabinet seit noch dat dat net nedich is. De foarried moat yn it earste plak nei de soarch, sa fynt it kabinet.
15:22
Soargen oer situaasje ferpleechhuzen
De Twadde Keamer makket him grutte soargen oer de situaasje yn de ferpleechhuzen. It tal minsken dat besmet rekket mei it coronafirus yn dizze ynstellingen wurdt noch hieltyd heger.
"Hoe moatte wy foarkomme dat ferpleechhuzen in brânhurd bliuwe", frege CDA-lieder Pieter Heerma yn in debat oer it firus. Ek Lodewijk Asscher fan de PvdA neamde de situaasje "buitengewoon zorgwekkend".
It stjertesifer troch it coronafirus yn de ferpleechhuzen is de ôfrûne twa wike fiif kear sa grut wurden, sei âldereindokter Nienke Nieuwenhuizen tongersdei tsjin de keamerleden.
14:05
Lanlik 181 nije coronastjergefallen
It oantal Nederlânske deaden troch it coronafirus is oprûn ta mear as 3.315. Dat binne der 181 mear as in dei earder. Fan dizze minsken stie fêst dat se besmet wiene mei it firus. Der binne 29.214 befêstige gefallen. 9.309 minsken binne opnaam of hawwe opnaam west yn it sikehûs.
It werklike deadetal is heger, omdat de registraasje ferskate beheinings kent. Minsken dy't oan it coronafirus ferstjerre sûnder dat sy dêrop test binne, ûnbrekke yn de statistiken. Ek jouwe GGD'en stjergefallen faaks pas nei ien of meardere dagen troch, wêrtroch't de registraasje achterleit op de werklikheid.
CBS-sifers oer de stjerte yn Nederlân en de stjerte yn ferpleechhûzen dogge fermoeden dat it werklike oantal ferstjerrings as gefolch fan it firus in stik heger leit.
13:35
HCL wol mear fysyk guod foar tentoanstelling
It Histoarysk Sintrum yn Ljouwert (HCL) wol in corona-argyf meitsje. It sintrum hat oant no ta al in soad digitale ynstjoerings as foto's krigen, mar wol ek noch graach fysyk guod ha. "Wy soene graach briefkes of in coronadeiboek ha wolle", seit Klaas Zandberg fan it HCL.
Der is dus guod nedich, mar neist in protte foto's en filmkes kaam der oant no ta allinnich in mûlkapke binnen. Dêrom wol it HCL graach oar guod lykas coronabriefkes, deiboeken, posters, kaartsjes, ensafuorthinne.
13:26
RIVM sil sjen nei ynset mûlkapkes foar kontakberoppen
Wannear't de coronamaatregels ôfboud wurde, wurdt it gebrûk fan mûlkapkes troch kontakberoppen, lykas kappers, toskedokters en fysioterapeuten opnij besjoen. Direkteur Jaap van Dissel fan it RIVM bliuwt wol tsjinstanner fan mûlkapkes yn de publike romte. Dat seit hy yn in bypraatsesje yn de Twadde Keamer oer it coronafirus. Fanwege it tekoart oan middels wurde de mûlkapkes no allinnich brûkt yn de soarch.
Se kinne ûnderdiel wêze fan de 'exit-strategy', foar it ôfbouwen fan de coronamaatregels. As minsken bygelyks wer nei de kapper meie, soene kappers se drage kinne. Van Dissel warskôget lykwols foar selsmakke kapkes: "Mondkapjes moeten aan bepaalde eisen voldoen."
13:15
Ljouwerter backpacker yn Jordanië
Ferline wike bellen we mei backpacker Jetze Roskam fan Ljouwert. Hy sit al in skoft fêst yn Jordanië. Hy woe wol nei hûs ta, mar de kosten foar de weromreis wiene noch in stroffelblok. Mar no't de maatregels yn Jordanië stranger wurde, tinkt Jetze der oars oer. En it sjocht der nei út dat er ek gau wer thús wêze kin.
13:09
Ien miljoen coronagefallen yn Europa
It oantal coronagefallen yn Europa is oprûn ta hast in miljoen. Dêrmei hat it kontinent krekt wat minder as de helte fan de gefallen wrâldwiid. Dat seit Europeesk direkteur Hans Kluge fan de Wereldgezondheidsorganisatie fan de VN. Yntusken binne der al mear as 84.000 minsken ferstoarn yn Europa oan de gefolgen fan it firus. Neffens Kluge is it oantal fêststelde besmettings yn Europa de ôfrûne tsien dagen ferdûbele.
12:51
Bewenners fersoargingshûs krije wer besite
Yn fersoargingshûs Huys ter Swaach yn Beetstersweach kin foar it earst sûnt 20 maart de famylje fan de bewenners wer op besite komme. Net yn grutte kloften tagelyk, it giet om besite op ôfspraak yn de spesjaal dêrfoar ynrjochte 'smûke hoeke'. Der is ek in spesjale rûte makke nei dizze romte troch de achterdoar yn it eardere susterhûs fan Lyndenstein.
12:13
Minsken wurde net mear test by de húsdokter
Hûsdokters yn Ljouwert pakke de soarch foar fermoedlike coronpasjinten mienskiplik oan. Dat bart op in aparte sintrale lokaasje yn de buert fan sikehûs MCL. De reden foar dizze oanpak is dat de needsaaklike soarch sa better jûn wurde kin. Boppedat der kin effisjinter omgien wurde mei beskermingsmiddels en personiel.
12:10
Undersyk nei effekt fan tbc-faksin en antystoffen yn noasfocht
It Radboudumc yn Nijmegen sil tegearre mei it UMC Utrecht ûndersykje oft in faksin tsjin tuberkuloaze de kâns fan 60-plussers op ynfeksje troch it coronafirus ferlytset of oars de earnst fan de symptomen ferminderet. Der dogge 1.600 minsken mei oan it ûndersyk, dat tongersdei begjint. Ut earder ûndersyk is bekend dat it tuberkuloazefaksin ek de ôfwar tsjin oare sykteferwekkers fergrutsje kin.
It Raboudumc is ek in stúdzje begûn nei de oanwêzigens fan antystoffen tsjin it coronafirus yn noasfocht. It ûndersyk moat útwize oft der nei in mylde ynfeksje antystoffen te finen binne yn it noasfocht. Dat kin wichtige ynsjoggen jaan yn de groepsymmuniteit ûnder de befolking, seit it sikehûs. It ûndersyk follet in stúdzje troch it RIVM oan. By it ûndersyk wurdt spesjaal sjoen nei bern, dy't meast gjin of mylde klachten ha.
12:00
Trije nije stjergefallen yn Fryslân
Der binne de ôfrûne 24 oeren yn Fryslân trije nije coronastjergefallen meld. Dêrmei binne der yn de provinsje 37 minsken ferstoarn oan de gefolgen fan it coronafirus. Der binne 23 nije positive tests bykaam. Dat betsjut dat fan 400 Friezen bekend is dat se besmet binne mei it coronafirus. Der binne wer tsien minsken yn it sikehûs opnaam.
11:15
Keunstrûte Open Stal giet net troch
De keunstrûte Open Stal yn Aldeberkeap giet dit jier net troch fanwege de coronakrisis. De organisaasje hat dat besletten mei pine yn it hert en in stien yn de mage, seit dy sels.
De 49e edysje hie wêze sillen tusken 11 july en 9 augustus. Mar it bestjoer fynt it net ferantwurde om it keunstevenemint te hâlden yn de situaasje dêr't we no yn sitte. De feilichheid fan de hast twahûndert frijwilligers, tûzenen besikers, de keunstners en de ynwenners fan Aldeberkeap stiet foarop.
11:03
Federatie van Huurders wol earlikere hierprizen
De Federatie van Huurders in de commerciële sector is in petysje begûn foar 'earlike en betelbere hierprizen'. "Elk moreel kompas ontbreekt bij verhuurders", seit Wisso Wissing fan de Federatie.
"Zelfs tijdens de coronacrisis worden de huren verhoogd terwijl veel huurders hun inkomen zien dalen. Wij willen dat de politiek maatregelen neemt om huurverhogingen te stoppen, huurverlaging mogelijk te maken en maatregelen te nemen die het woonrecht boven de marktwerking plaatsen."
De petysje wurdt ynkoarten oan de Twadde Keamer oanbean.
10:46
Trije persint Nederlanners hat antystoffen tsjin coronafirus
Likernôch 3 persint fan de Nederlânske bloeddonoaren hat antystoffen opboud tsjin it coronafirus. Dat docht bliken út rinnend ûndersyk fan bloedbank Sanquin. RIVM-direkteur Jaap van Dissel hat dat yn de Twadde Keamer sein.
Dat soe him nei de Nederlânske befolking oersette nei inkelde hûnderttûzenen minsken mei antystoffen tsjin it coronafirus, sa seit Van Dissel yn in technyske briefing oan Keamerleden. It giet nammentlik om willekeurich selektearre bloeddonoaren dy't representatyf binne foar de befolking.
10:34
Bernedokters begjinne ûndersyk nei Covid-19 by bern
Nederlânske bernedokters binne begûn mei it sammeljen fan gegevens fan bern dy't yn it sikehûs lizze troch it coronafirus. Neffens haadûndersiker en bernedokter-ymmunolooch Emmeline Buddingh fan it Willem Alexander Kinderziekenhuis (WAKZ) yn Leiden liket it derop dat Covid-19 by bern mylder ferrint, mar it is noch net bekend hoe't dat komt. "Ook is onduidelijk of sommige kinderen die al een andere ziekte hebben kwetsbaar zijn en wat de beste behandeling is."
Buddingh en oare ûndersikers wurkje gear mei de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. De ûndersikers registrearje, nei tastimming fan de âlden, gegevens fan bern dy't yn Nederlânske sikehuzen op de polyklinyk komme of opnaam wurde as gefolch fan in coronafirusynfeksje.
10:27
Maatregels om húslik geweld yn krisis better te sinjalearjen
Om in taname yn húslik geweld yn de 'yntelliginte coronalockdown' tsjin te gean, start it kabinet in foarljochtingskampanje foar slachtoffers foar slachtoffers en oare belutsenen. Dêrneist krije minsken dy't yn it ûnderwiis en bygelyks jongereinbeskerming wurkje rjochtlinen hoe om te gean mei sinjalen fan geweld achter de foardoar. Dat meldt minister De Jonge. No't Nederlanners benammen thús sitte, binne de sinjalen fan húslik geweld lestiger op te pikken. Dêrneist docht út earder ûndersyk bliken dat húslik geweld yn tiden fan spanning bot tanimt.
Foar dosinten is in app ûntwikkele oer de meldkoade. Dy jout oan wannear't der in melding makke wurde moat by Veilig Thuis. Mei de organisaasje wurdt ek sjoen nei in chatfunksje dêr't bern of partners alarm mei slaan kinne oer in ûnfeilige thússituaasje. Dêrneist sjocht it kabinet nei inisjativen yn oare Europeeske lannen. Yn Frankryk en Spanje wurdt gebrûk makke fan in koadewurd dat slachtoffers yn de apoteek sizze kinne. Italië hat ek app lansearre.
10:00
Underwiisried: begjin skoaljier earder as skoallen nei maaiefakânsje ticht bliuwe
As skoallen ek nei de maaiefakânsje ticht bliuwe, moat it nije skoaljier earder begjinne om de oprûne learachterstannen yn te heljen. Dat advisearret de Onderwijsraad oan minister Slob. Ek moatte gemeenten en skoalle better lette op bern foar wa't it thús net feilich is.
Slob hie frege om advys oer hoe't learlingen fan basisskoallen, middelbere skoallen en it mbû nei de coronamaatregels byspikere wurde kinne. Neffens de Onderwijsraad moatte skoallen har dêr no al op tariede en moat de oerheid har dêrby helpe. Nei alle gedachten makket it kabinet tiisdei bekend oft de skoallen nei de maaiefakânsje wer iepen meie. As dat net sa is, dan pleitet de Onderwijsraad foar it nei foaren heljen of ynkoartsjen fan de simmerfakânsje.
09:45
Underwiis wol graach wer iepen
Hoewol't premier Rutte woansdei sei dat it noch wol efkes duorje kin foar't de coronamaatregels fersoepele wurde, is der yn it ûnderwiis noch altyd hoop dat skoallen hast wer iepen kinne. "Ik hoop nog steeds na de meivakantie", seit teamlieder by De Caleidoscoop Lilian Schoonbrood. "Ik vrees ik dat dat in fases zal gaan, volgende week hoop ik dat we daar meer duidelijkheid gaan krijgen, zodat we daar op in kunnen spelen."
Yntusken wurdt der alfêst neitocht oer de mooglikheden, mar Schoonbrood sjocht noch wol wat problemen. "Die anderhalve meter afstand zal wel een werkelijkheid worden, dat baart ons wel zorgen. Want hoe realiseer je dat bij kinderen? Daarnaast hebben we de ruimte die ons beperkt, dat is praktisch niet mogelijk."
08:58
Studinten ferpleechkunde wolle wer oan it wurk
Studinten ferpleechkunde rinne fertraging op om't se op dit stuit net staazje rinne kinne. Troch it coronafirus is alles oars yn de soarchsektor. Yn sikehuzen binne minder 'gewoane' pasjinten, studinten kinne net alles leare wat se foar de oplieding nedich hawwe. Hegeskoalle NHL Stenden hopet dêr wat oan te dwaan mei it projekt Nurse Force, oftewol "suster-krêft."
It tal staazjeplakken is troch de coronakrisis hurd weromrûn, fertelt dosint ferpleechkunde Hans van Buren. "We hebben wat terugloop van het aantal patiënten en sommige studenten kunnen gewoon niet stagelopen op de plekken waar zij geplaatst waren." Yn stee fan de normale plakken, sille sy no staazje rinne by thússoarchorganisaasjes.
08:00
Fideodeiboek út it MCL: "Wannear soene wy de pyk yn it Noarden ferwachtsje kinne?"
Jitty van den Berg is ferpleechkundige op de spoedeaskjende help yn it MCL. Se hat noch mar krekt har diploma en makket no al in hiel soad mei yn de coronatiid. Foar de rige 'Berjochten út it Hert' fertelt Van den Berg oer hoe't se by pasjinten in coronatest docht.
07:58
Stipe foar wyksintra en doarpshuzen
Provinsje Fryslân besiket doarpsmienskippen te stypjen yn in tiid fan corona. Der is besletten dat ek lytse inisjativen in berop dwaan kinne op it jild út it Iepen Mienskipsfûns, dat meastentiids foar gruttere leefberensprojekten bedoeld is. De provinsje wol ek doarpshuzen en wyksintra helpe troch derfoar te lobbyen dat sy profitearje kinne fan de lanlike temjittekomming foar coronaferlies.
De betingsten foar it Iepen Mienskipsfûns binne oanpast foar lytse inisjativen foar de leefberens en foar it tsjingean fan iensumens. Foar elts inisjatyf is der maksimaal 500 euro beskikber.
06:59
Hoe komt it mei de 'oardelmeterekonomy'?
Alle sektoaren yn Nederlân moatte in plan opstelle foar de 'oardelmeterekonomy'. Minister Erik Wiebes fan Ekonomyske Saken stelt dat sa'n protokol in betingst is om op termyn wer yn bedriuw te kinnen. Mar hoe dogge je dat? Geesje Duursma fan hoarekasaak De Pleats yn Burgum frege it har meiwurkers.
Sa kaam in stazjêre mei it idee om in ferhege dyk oer it terras te meitsjen, dêr't dan oan beide kanten minsken sitte kinne. Dêrneist soe it ek bêst mooglik wêze dat we yn de takomst mear mielen ôfhelje as dat we foar de coronakrisis dienen. Dan soe in grutte ôfhelbar ek in goed idee wêze.
06:05
Fryslân fan 'e Moarn
Ek op radio en telefyzje hâlde wy jim hjoed wer op 'e hichte oer it coronanijs, te begjinnen mei Fryslân fan 'e moarn op de radio mei presintator Hans Koster tusken 6.00 en 9.00 oere. Sa is der omtinken foar it festival CityProms, dat fanwegen it coronafirus net mear troch giet dit jier, wylst it in jubileumedysje is. Fierder moat Campus Fryslân op 'e nij digitaal takomstige studinten winne, om't in fysike iepen dei der efkes net yn sit.
Deputearre Klaas Fokkinga jout in taljochting op de stipe dy't de provinsje jaan sil oan doarpshuzen en lytse inisjativen foar de mienskip. Wy prate ek mei in learkrêft oer it oppakken fan it thúsûnderwiis en oer it oplieden fan ferpleechkundigen. Want hoe dogge je dat yn in tiid fan corona?
06:00
Goeiemoarn!
Goeiemoarn en wolkom yn dit liveblog oer it coronafirus. Ek dizze tongersdei 16 maart hâlde we jim hjir wer op 'e hichte mei it lêste nijs oer it firus. Earst noch even it meast wichtige coronanijs fan tiisdei:
It folsleine liveblog fan woansdei is hjir werom te lêzen.