Liveblog
|
20 maart 2020
Coronanijs freed 20 maart: Pasjinten út Brabân nei Fryske sikehûzen
Folgje dit liveblog om op ‘e hichte te bliuwen fan it lêste nijs oer it coronafirus yn Fryslân.
Lêst bywurke: 8 april 2020, 10:38
freed 20 maart 2020
23:25
Ein fan dit liveblog
Oant safier dit liveblog fan freed 20 maart oer it coronafirus yn ús provinsje. Al ús nijs fine je op www.omropfryslan.nl, en op ús app. Tank foar it folgjen.
23:21
Dizze soargen ha se yn Brabân
Nij Smellinghe nimt ûnder oare pasjinten oer fan it Bernhoven-sikehûs yn Uden. Dit is de situaasje dêr:
Sikehûs Brabân
22:23
Earste Brabânske pasjinten jûn al yn Drachten
De pasjinten dy't yn Fryslân opfong wurde, komme fan de sikehûzen Elkerliek yn Deurne en Bernhoven yn Uden. Nij Smellinge hat alve pasjinten opnaam: minsken fan wa't besmetting fêststeld is en fertochte gefallen.
De Brabânske sikehûzen diene freed in needgjalp oan sikehûzen yn de rest fan Nederlân. De tastream fan coronapasjinten is yn Brabân sa grut, dat se gjin soarch mear ferliene kinne oan oare pasjinten dy't dat nedich ha.
Caroline Heijckmann fan it Bernhoven-sikehûs: "Wij zijn in een crisissituatie, zien een enorme toestroom van patiënten en hebben het ziekenhuis moeten ombouwen naar een plaats waar alleen nog maar coronapatiënten worden opgevangen."
21:45
Coronapasjinten út Brabân nei Drachten ta
Fryske sikehûzen fange coronapasjinten út Brabân op. Der komme yn totaal fjirtich pasjinten nei Fryslân ta. Dat meldt de Ljouwerter Krante. De sikehûzen yn Brabân begjinne fol te reitsjen en dêrom wurdt nei oare plakken socht.
21:34
Stipe foar Feanster ûndernimmers
Undernimmers fan de gemeente Hearrenfean krije net allinich stipe fan de lanlike oerheid en de provinsje, mar der is no ek in digitaal platfoarm wêrop't de ynwenners de bedriuwen berikke kinne.
Undernimmers Hearrenfean
21:01
GGD Fryslân over het coronanieuws van vandaag
GGD Live
20:25
Bilker ûnder de yndruk
"Ik fûn it bêst yndrukwekkend en knap", seit keningshûssaakkundige Bearn Bilker oer de taspraak fan de kening.
Bearn Bilker
19:17
De folsleine taspraak fan de kening
Kening
19:10
Elkoar helpe
Kening Willem-Alexander hat freed yn in taspraak syn wurdearring útsprutsen foar it soarchpersoniel yn de coronakrisis. Dêrnjonken freget er elkenien om de oanwizingen fan eksperts op te folgjen. Hy wol ek dat gijnien yn de steek litten wurdt. "Het coronavirus is niet te stoppen, het eenzaamheidsvirus wel. Ik hoop dat saamhorigheid en trots ons dwars door moeilijke tijd zal verbinden."
18:35
Helpposters yn de krante
De kranten dy't by de NDC Mediagroep hearre, wêrûnder de Ljouwerter Krante en hûs-oan-hûs-blêden, ferspriede takom wike in coronaposter. Dat is in aksje fan de Grinzer drukkerij DWC Print. Minsken kinne de posters foar it rút hingje om help te freegjen of help oan te bieden.
18:31
Maatregels op 'e merk
Freedsmerk
18:25
"We hebben hulp nodig"
De sikehûzen yn Brabân ha it swier mei de opfang fan alle coronapasjinten. Se dogge dêrom in needgjalp: se freegje sikehûzen boppe de rivieren om romte beskikber te stellen. "We hebben jullie boven de rivieren nodig", seit traumasjirurch Bastiaan Thomeer tsjin de NOS. "Het is ongelooflijk frustrerend om te bellen en te horen 'het kan of het mag niet'. Wij hebben niet de energie meer om daar eindeloos voor te bellen. Wij willen dat wij worden benaderd over welke patiënten er overgenomen kunnen worden."
18:20
Blommen foar âlderein
It beslút om âldereintehûzen ticht te dwaan foar besite docht sear by minsken dy't no harren heit of mem, pake of beppe net mear sjen kinne. Om âlderein dochs wat waarmte te jaan, wurde by Meckama State yn Kollum 120 boskjes tulpen brocht. "Ik ha juster ús mem foar it lêst sjoen", seit Burt Sijtsma. "Dat fielde as in ôfskied en derom wol ik no graach wat dwaan om har op te fleurjen."
Meckama State
18:02
Nij Smellinghe tankber
17:55
Gjin pinksterkamp foar scouts
It Noordelijk Pinksterkamp, dat alle jierren holden wurdt yn it Lauwersmargebiet, giet dit jier net troch. It soe de njoggentichste edysje fan it kamp wurde. Alle jierren dogge der in pear tûzen scouts út Fryslân, Grinslân, Drinte en Oerisel mei.
17:31
Sa kin it ek
17:14
Coronapasjint Sumar thús
17:12
Sa wurkje wy no
wat docht de omrop
16:58
Net genôch beskermjende klean
In masker op, in beskermjend pak oan, moffen en dan ek noch wat foar oer de skuon. Dat is wat de minsken yn de kalamiteiteteams fan skjinmakbedriuw Nivo Noord nedich ha om huzen of gebouwen te ûntsmetten dêr't ien west hat dy't besmet is mei it coronafirus. Mar de skjinmakkers rinne tsjin ien grins oan: der binne net genôch beskermjende klean en skjinmakprodukten.
16:42
Gjin kolleezjes
De Ryksuniversiteit Grins, dus ek de Campus Fryslân yn Ljouwert, docht oant en mei ein augustus gjin kolleezjes en tentamens mear op lokaasje. Alles giet dit akademyske jier digitaal.
16:40
Spesjale corona-ôfdieling wensoarchsintrum It Hearrenfean
16:28
Bûn net bliid mei aksje supermerken
Aldereinbûn ANBO fynt it plan om de supermerken in oerke earder iepen te dwaan foar kwetsberen en âlderein net goed. "Het gaat averechts werken, oudere mensen worden gestigmatiseerd." It bûn tinkt wol dat de aksje goed bedoeld is, mar is der fierder net bliid mei. "Als oudere mensen zich goed voelen, is er geen enkele reden om niet naar buiten te gaan en boodschappen te doen. Oudere mensen zijn gewone mensen en moeten dus op elk moment boodschappen kunnen doen, als zij zich maar, net als iedereen, houden aan de richtlijn om 1,5 meter afstand van andere mensen te houden", seit ANBO-direkteur Liane den Haan.
It bûn tinkt dat de panyk allinnich mar grutter wurdt. "Mensen bellen ons huilend op omdat ze worden nageroepen dat ze thuis moeten blijven. De druk van familie op ouderen neemt steeds verder toe om niet meer naar buiten te gaan. Dit kan toch echt niet de bedoeling zijn. Straks durven ouderen helemaal niet meer naar buiten."
16:12
Gjin Kollumer Oproer
Yn Kollum geane de foarjiersmerke, de Kollumer Kat Dagen (24-27 april), de festiviteiten oer 75 jier frijheid (3 maaie) en de Kollumer Oproer Dagen (18-20 juny) net troch. "De risico's zijn simpelweg te groot."
15:46
Boeken foar Friese Poort-studinten
Der wurde 1.200 eksimplaren fan it boek Ondergedoken als Anne Frank beskikber steld foar Drachtster studinten fan de Friese Poort . De boeken hearden by de temagearkomsten oer 75 jier frijheid, mar dy geane no net mear troch.
Fierder hat dosint Nederlânsk Conrad Berghoef fan de Friese Poort syn studinten de opdracht jûn om yn de coronakrisis in deiboek by te hâlden fan wat der bart.
15:29
Meiwurker MCL posityf
Ien meiwurker fan sikehûs it MCL yn Ljouwert is posityf test op it coronafirus. Dat docht bliken út de sifers dy't de sikehuzen hjoed bekend makke ha. It is de twadde meiwurker fan in Frysk sikehûs dy't posityf test op it firus. Earder wie der al in sjirurch fan sikehûs Tjongerskâns by wa't corona fêststeld wie.
Dêrneist binne der noch sân minsken dy't harren meld ha Tjongerskâns fan wa't tocht wurdt dat sy besmet binne mei it coronafirus. Sy binne test, mar it is noch wachtsjen op de útslaggen.
15:10
Winkels fan Poiesz earder iepen
De 69 fêstigingen fan supermerkketen Poiesz binne fan moandei ôf in oere earder iepen. Tusken 7.00 en 8.00 oere meie allinnich kwetsberen en âlderen de winkels yn. De Poiesz kontrolearret net by de yngong wa't wol en wa't net nei binnen mei. Minsken moatte dêrby sels har 'ferantwurdlikheid' nimme.
15:05
Bekerfinale nei kommend seizoen
De bekerfinale fan de basketballers fan Aris wurdt dit seizoen definityf net mear spile. De Dutch Basketball League hat besletten it rinnende seizoen te beëinigjen. Earder waard al bekend dat de bekerfinale tsjin Donar net op 29 maart spile wurde koe. No hat it bûn yn gearspraak mei de klups besletten dat de finale as begjin fan it kommende seizoen spile wurdt.
15:04
Aksje fan salons
In protte salons binne ticht, en dêrom is der no in spesjale website yn it libben roppen. Op helpmijnsalon.nl kinne klanten produken keapje en kadobonnen keapje. Sa behâlde salons dochs in diel fan har ynkomsten. Der dogge lanlik mear as 3.500 salons mei.
14:27
Wâldpop Festival yn Burgum en doarpsfeest Broeksterwâld en De Falom skrast
It bestjoer fan it Wâldpop Festival yn Burgum hat yn oerlis mei de gemeente besletten dat it feest dat foar 21 maaie (Himelfeartsdei) op de planning stie, net mear trochgiet. "Het spijt ons dit te moeten mededelen maar we hopen op jullie begrip en wensen jullie een goede gezondheid toe."
Ek de kommisjes efter de doarpsfeest fan Broeksterwâld en De Falom hawwe witte litten dat de feesten net trochgeane.
14:24
Rijen foar de supermerk yn Drachten
Rijen foar de Jumbo yn Drachten. Der stiet in wasbak bûten dêr't minsken de hannen waskje kinne. Sneon moatte der twa waskbakken stean.
14:04
RIVM: 30 nije deaden
Yn de ôfrûne 24 oeren binne er tritich minsken yn Nederlân stoarn oan it coronafirus. It totale tal deaden komt dêrmei op 106.
13:41
Efkes rêstich op Skylge
13:20
Brievebus-aksje by Talma Hiem
Wensoarchsintrum Talma Hiem fan Hof en Hiem yn Balk hat in moaie aksje betocht. Besite mei der net mear yn, mar dochs hâlde de âlderein kontakt mei de wrâld. Bûten stiet nammentlik in brievebus en dêr kin fan alles ynlevere wurde: briefkes, tekeningen, ferskes. En dêr binne de bewenners fan Talma Hiem tige wiis mei.
"Wy hiene sawiesa al in reade brievebus yn Talma Hiem stean. Dy stiet no bûten. It is in inisjatyf fan ien fan ús meiwurkers. Safolle mooglik bern komme hjir mei leuke briefkes, tekeningen, anekdoaten," seit Jolanda van Aalzum fan Talma Hiem. "Wy hingje alles op, yn it restaurant, yn de kofjeseal en op de ruten. Wy moatte wol hast trije kear deis de brievebus leegje. Hy sit grôtfol. De bewenners fine it prachtich. Sy rinne der efkes del en sjogge bygelyks wat fan in beppesizzer hingjen."
12:53
Kinst ferfolge wurde ast witst datst siik bist en ien besmetst?
Watfoar straf kinst krije ast opsetlik de coronakarantêne negearrest? Of ast ûnfoarsichtich bist wylst besmet bist? Strafrjochtadvokaat Tjalling van der Goot slacht foar ús de 'Wet Publieke Gezondheidszorg' derop nei.
"Ast de karantêne negearrest, kinst in finzenisstraf riskearje fan fjouwer jier of in jildboete dy't oprinne kin oant 87.000 euro. Dat jout oan dat it in serieus strafber feit is,", leit strafrjochtadvokaat Tjalling van der Goot út. "Yn dizze tiid fan krisis spylje der dochs wat oare regels en it is goed minsken dat beseffe."
12:08
Seis nije coronabesmettingen yn Fryslân
Der binne seis nije coronabesmettingen fêststeld yn Fryslân. Dat hat Margreet de Graaf fan GGD Fryslân freed bekend makke. It betreft minsken út ferskate gemeenten. Hoe't it mei harren giet, is noch net bekend. Dêrmei komt it totaal oantal minsken mei coronafirus yn Fryslân dat fêststeld is op 28. Ien Fryske pasjint is ferstoarn oan it firus.
11:32
You'll Never Walk Alone
Ek op Omrop Fryslân wie it nûmer You'll Never Walk Alone fan Gerry & The Pacemakers te hearren om 8.45 oere. Dêrmei wie de Omrop ien fan de mear as 180 stjoerders dy't it ferske ôfspile hat. It idee kaam by 3FM-dj Sander Hoogendoorn wei. Hy woe mei it nûmer minsken ferienigje yn de coronakrisis. Hieltyd mear stjoerders sletten harren by it inisjatyf oan, ek yn ferskate lannen.
11:27
Avond4daagse Stynsgea en Surhuzum skrast
De 'Avond4daagse' fan Stynsgea en Surhuzum dat fan 11 oant en mei 14 maaie op it programma stie, wurdt útsteld fanwege it coronafirus. "De onzekere situatie vanwege het coronavirus zorgt voor veel onduidelijkheid. We nemen het zekere voor het onzekere en verplaatsen de Avond4daagse naar het najaar," lit de organisaasje witte.
11:05
Swalkôffal opromje op de Dag van de Zakkenvullers
Efkes in frisse noas helje én wat goeds foar de natuer dwaan yn tiden fan coronakrisis. Dat is it doel fan de saneamde Nationale Dag van de Zakkenvullers. Organisaasje Fear Away ropt alle bern yn Nederlân op om freed swalkôffal yn harren strjitte of buert op te romjen.
10:52
Alderein-oerke by supermerk
Supermerk Albert Heijn yntrodusearret yn guon fêstigingen in spesjaal âlderein-oerke. Dat sil fan moandei ôf barre, fan 7.00 oant 8.00 oere. Oare klanten wurde net wegere, mar der wurdt wol frege om rekken te hâlden mei âldere minsken. De supermerk docht it om kontakt tusken jongere en âldere groepen lytser te meitsjen. Sa kin besmetting sa folle as mooglik foarkommen wurde. Aldere minsken foarmje in risikogroep.
10:46
De bistetún wurdt nei de bern brocht
Bistepark AquaZoo yn Ljouwert is fanwege it coronafirus ticht foar publyk. Dêrom set it park útein mei AquaSchool, in spesjaal online lesprogramma. Op skoaldagen kinne bern om 11.00 oere fia in Facebook-livestream in les folgje fan in bistefersoarger. De bern kinne ek daalks fragen stelle en reagearje. "Nu kinderen niet naar de dierentuin kunnen komen, willen we de dierentuin naar de kinderen brengen", seit general manager Jeroen Loomeijer.
10:09
Folgje de taspraak fan de kening by Omrop Fryslân
Kening Willem-Alexander hâldt freedtejûn om 19.00 oere in taspraak fanwege it coronafirus. Dizze taspraak is ek by Omrop Fryslân te folgjen, yn elts gefal op de radio. Yn it radioprogramma Weistra op Wei sil foarút sjoen wurde op de taspraak en nei de tiid kinne jo ek harkje nei in neibeskôging mei âld-boargemaster Bearn Bilker, dy't in soad fan it keningshûs wit.
It bart net faak dat de kening him streekrjocht ta it Nederlânske folk rjochtet. Dat wie foar it lêst nei de ramp mei de MH17 yn 2014.
08:54
Frysk Sjongersgala giet net troch: "Je moatte ferstannich wêze"
It Frysk Sjongersgala giet dit jier net troch. De organisaasje hat it feest mei Fryske artysten dat op 21 novimber yn De Lawei yn Drachten hâlden wurde soe skrast. It is it gefolch fan de coronakrisis.
Griet Wiersma fan de organisaasje: "Wy sitte midden yn alle ellinde. Piter Wilkens en ik organisearje it en it hat hiel wat om 'e hakken. Sponsoaren kinne noch neat tasizze. Dat is tige spitich. Wy kinne it wol ôfwachtsje, mar net ien wit hoe lang dit duorret. En wy wolle ek gjin ferlies draaie. Wy hiene al artysten fêstlein. Dit jier slagget it net mear, mar aldergeloks hat eltsenien der begryp foar. Je moatte ferstannich wêze."
Griet Wiersma fan it Frysk Sjongersgala
08:45
Riedsgearkomste yn Noardeast-Fryslân fan 8 minuten
Gemeente Noardeast-Fryslân hat tongersdei in koarte, mar wol needsaaklike riedsgearkomste dien. Dy duorre mar acht minuten. Der wie gjin publyk by en ek net alle riedsleden wiene der. "Guon fûnen it ek net ferstannich. Der binne minimaal 15 nedich en der wiene 20," leit boargemaster Johannes Kramer út.
"Wy hawwe op dit stuit in sike wethâlder en lokoboargemaster, frou Hanemaaijer. Sy wurdt ferfongen troch de hear Van Esch en hy mei dat mar trije perioaden dwaan. Dit wie de tredde perioade, dêrom moasten wy wol in beslút nimme. Oars soe Van Esch net mear wethâlder en earste lokoboargemaster wêze kinne," seit Kramer.
07:58
Gjin besite mear by ferpleechhuzen Patyna, mar ek frijwilligers sitte thús
Soarchorganisaasje Patyna biedt soarch, wolwêzen en wenjen oan sa'n 3.000 kliïnten yn Fryslân. It beslút fan it kabinet om de ferpleechhuzen te sluten foar besite en dus ek foar frijwilligers, soarget binnen Patyna foar grutte ûnwissens. De goed 3.000 frijwilligers binnen Patyna kinne de oankommende wiken gjin assistinsje ferliene.
"Vanochtend hadden we nog crisisoverleg. Eerder hebben we vrijwilligers nog wel toegelaten, maar het ligt voor de hand om dat nu ook niet meer te doen. Dat is zeer lastig, want zij brengen reuring, gaan eens te wandelen met een cliënt en doen activiteiten. Dus dat is wel jammer. Maar het kan niet meer, dat durf ik wel te zeggen. Het is alleen nog niet gecommuniceerd. Half negen zetten wij het in het crisisteam op een rijtje," seit bestjoerder Krul.
07:23
"Minsken witte de lokale supermerk better te finen"
Hoe is it om yn coronatiid yn in supermerk te wurkjen? Sjouke Wijnsma fan supermerk Alles ûnder ien Dak yn Eastermar: "Ferline wike wie it in gaos yn de winkel. Der waard benammen bôle hamstere. Wy snappe der neat fan. As ien mar begjint mei in rol wc-papier meinimme, dan tinkt in oar: dit moat ik ek. Alles is wol te krijen, wy lizze no ek al wer hielendal fol. Dus wat dat oanbelanget is it net in probleem. Je sjogge wol dat minsken it hieltyd mear lokaal fine, dat is foar ús wer in foardiel."
De supermerk hat wol maatregels nommen. "Wy desynfektearje en hâlde ús oan de regels. Wy sitte net efter plestik en hawwe gjin mûlekapkes. Wy hâlde ús mar rêstich. It giet hiel goed. Wy ferwachtsje wol dat it earst noch net oer is. Je kinne der fergif op ynnimme dat it ek ris yn ús eigen doarp komt." Alles ûnder ien Dak besoarget ek mear boadskippen. "Wy diene altyd al oan besoargjen, mei 'boodschappengemak.' Dat is wol mear wurden. Aldere minsken dy't belje. Wy leverje fan 25 euro ôf, dat is maklik te heljen. Wy ride mei frijwilligers, út it doarp komt in soad stipe."
Sjouke Wijnsma fan supermerk Alles ûnder ien Dak yn Eastermar
07:19
Nij fers fan Dichter fan Fryslân: 'Ferkâlden'
Dichter fan Fryslân, Nyk de Vries, hat in nij fers makke. Hy hat it skreaun nei oanlieding fan de coronakrisis dêr't we no middenyn sitte.
06:50
Drege tiden foar frachtweinsjauffeurs
Ek frachtweinsjauffeurs hawwe te krijen mei it coronafirus. Fanwege de maatregels dy't nommen binne, mar troch it wurk rinne se sels ek kans op besmetting. Boppedat kinne se de ladingen somtiden net kwyt, omdat it magazyn fan de klant al fol sit.
Frachtweinsjauffeur Gosse Idsardi: "Ik haw der sels wol eangst foar, want je komme oeral en je witte net wa't it wol en net hat. De fabriken oarsom ek, dy kinne ek net oan jo sjen oft jo it hawwe of net. Dus as sjauffeur bliuwe je op dit stuit in soad bûten stean. Ik bin bang dat dat yn de takomst faker barre sil. It is net noflik om no bûten te stean. Nei de wc gean is op de measte plakken noch mooglik. Mar yn de gemeente Gieten stiet in dixie bûtendoar, dêr meie wy net nei binnen. Mar dêr is it net skjin en je hawwe net de mooglikheid om de hannen te waskjen. Op de wc-doarren stiet faak: 'alleen voor werknemers.' Net foar eksterne sjauffeurs."
06:17
Oprop fan Omrin: kom net massaal nei it stoart
Offalferwurker Omrin docht in oprop oan de ynwenners fan Fryslân om allinnich nei de miljeustrjitte te kommen as it echt needsaaklik is. No't in soad minsken thús sitte om't se net nei it wurk kinne fanwegen it coronafirus, binne minsken massaal oan it opromjen. En dat soarget foar grutte drokte by it stoart.
Yn Ljouwert ûnstie der in aardige file. Neffens in meiwurker komme der gewoanwei op tongersdei sa'n 250 minsken nei it stoart. Mar om healwei fjouweren wienen der al mear as 400. Ferskate minsken joegen oan dat se yndie oan it opromjen binne no't sy net nei it wurk kinne.
06:16
Undernimmers mei problemen meie belesting trije moanne letter betelje
Undernimmers dy't troch de coronakrisis yn de problemen komme en útstel fan belestingbetelling wolle, krije dat fuortendaliks trije moanne. Dêrfoar hoege ûndernimmers gjin bewizen mei te stjoeren.
Allinnich as ûndernimmers langer útstel wolle, moatte se ekstra ynformaasje meistjoere. Earder dizze wike kundige it kabinet oan dat ûndernimmers fjouwer wiken de tiid krije om te ferklearjen wêrom't se útstel fan betelling wolle, mar dat is no net mear nedich, meldt it ministearje fan finânsjes.
06:15
Wolkom!
Goedemoarn! Dizze freed 20 maart hawwe wy wer in liveblog mei al it nijs oer it coronafirus. Foar alle ûntwikkelingen fan tongersdei: sjoch hjir.
