Kollum: "De Tuneziër"

"Dizze wike haw ik in pear dagen neffens in troperoaster wurke. Dat betsjutte dat ik al op it tsjerkhôf oan de gong wie foardat de measte minsken de nachtlike striid mei de neven en it oan de lekkens fêstplakken opjoegen en de nije waarme dei begûnen. It foardiel fan in troperoaster is dat de dei folle langer liket dan gewoanwei. Der liket soms hast gjin ein oan te kommen en dat is ek mar goed, want och heden wat hawwe wy it drok yn Fryslân. We genietsje ús hjir in slach yn de rûnte. Je meie der hast wol in betelle krêft foar hawwe om in skema te meitsjen fan alle saken dêr't je foar jo gefoel hinne moatte. Sla op in woansdei de streekblêden mar ris iepen en je kinne 48 oeren op ien dei folmeitsje mei alles dat organisearre wurdt.
Ferdinand de Jong © Omrop Fryslân
As je op in begraafplak wurkje, sa as ik dus, helpt it om saken te relativearjen. Je kinne je noch sa drok meitsje, mar ja. Sjoch wêr't it úteinlik ta liedt. Sa wie ik al prakkesearjend in lêste rêstplak oan it meitsjen foar immen dy't it jier 2019 net helje soe. In soad fan de kollums dy't ik skriuw, haw ik oandroegen krigen wylst ik oan it wurk bin. Sa stie der dizze wike op dy tropyske moarn flak nei healwei sânen samar ien njonken it farske grêf dêr't ik yn stie. Hy rûkte nei in sterke aftershave dêr't ik it merk fan miende te herkennen, mar dat docht der net safolle ta.
As deagraver krije je net folle minsken op besite, kin ik jo melde. It is yn de regel iensum wurk. Mar no stie der samar in man, dy't tsjin my begûn te praten. Hy hie in griis burd fan in dei as wat, in lichte simmerske outfit en in aksint dat ik mei Noard Afrika assosjearre. Doe't ik him dernei frege, blykte myn taalgefoel noch altyd te dogen, hy wie berne yn Tunesië. Tritich jier lyn wie er fereale wurden op in Nederlânske frou en wie har nei dit 'beloofde lân' folge. Op myn fraach wat hy sa ier en betiid op in hôf moast, folge in ûndúdlike reaksje.
Ik gie gewoan troch mei myn wurk, hy stie der nei te sjen en frege fan alles en fertelde hoe't soks yn Tunesië der om en tagie. Mar de reaksje op myn fraach wêr't er weikaam liet my net los. Doe't we dêr wat op trochpraten, sei er: 'Ik hie wol tocht datst dat freegje soest. Jim freegje altyd wat ik hjir moat en wêr't ik weikom.' Hy klonk wat ferbittere. Doe't ik sei dat we hjir yn Fryslân altyd oan eltsenien freegje wêr't se ien fan binne en wêr't se weikomme, dus dat dat net oan syn úterlik of komôf leit, seach er my net begripend oan. 'Dus dat sit yn jim kultuer?' Ik knikte, wylst it swit my yn drippen fan it gesicht ôf rûn en mei plofkes op de moudegrûn fan it Drachtster hôf foel. It hiele begraafplak lei hast yn it skaad, mar krekt op it plak dêr't ik wêze moast, hie de sinne ek sa betiid al in soad macht.
'Do hast ferkearde klean oan,' sei myn moarnsprater. 'By ús hawwe minsken ljochte klean oan as se ditsoarte wurk dogge, do hast in swarte blûze oan en dat lûkt waarmte oan.' Hy krige even myn dweiltrochwiete kyltsje beet en lake. De wurden 'by ús' yntrigearren my. Hy hie my krekt ferteld dat er hjir al tritich jier wenne. Ik stuts myn skeppe yn de grûn en seach him oan. 'Bist wolris ûnwennich fan Tunesië?' frege ik rjocht op de man ôf. Hy begûn ûnrêstich om him hinne te sjen en sei: 'Ik ha hjir in soan en in dochter, dy kin ik net allinnich litte.'
'En dyn frou dan?' frege ik.
Hy skodholle, sei in skoft neat en fage doe mei de rêch fan syn rjochter hân troch de eagen. 'Ik sil fuort.' Hy wachte net langer, groete freonlik en sette de stap der yn. Wêrhinne wit ik net."