Friezen hieltyd alerter op hûdkanker en melanomen

Friezen komme hieltyd flotter yn aksje as se fertochte plakjes op harren hûd fine. Dat seit dermatalooch Robert Vodegel fan sikehûs MCL yn Ljouwert. En dat is mar goed ek, want it tal minsken mei hûdkanker nimt noch altyd ta.
"Wij hebben de afgelopen jaren in Nederland veel aandacht besteed aan preventie. Wat kun je zelf doen om de kans op huidkanker drastisch te verkleinen? Daar plukken we nu de vruchten van, want in het MCL merken we dat mensen in een steeds vroeger stadium zich melden. Dat is positief, want huidkanker en melanomen in een vroeg stadium kunnen we relatief goed behandelen."
Goed ynsmarre yn de sinne © ANP

Kleur fan hûd en eagen

Ut in ynternasjonaal ûndersyk nei gefallen fan hûdkanker en melanomen yn de hiele wrâld, docht bliken dat Nij-Seelân en Australië koprinners binne mei de measte gefallen fan hûdkanker. Folge troch Switserlân, Sweden, Noarwegen, Nederlân en Denemarken. Opfallend, want Nederlân en ek de Skandinavyske lannen stean bekend as relatyf koele gebieten mei in lege sinkrêft.
"Wat deze landen ook gemeen hebben, is dat de meeste bewoners een lichte huid en lichte ogen hebben. De huid van deze mensen is ook veel gevoeliger voor de zon. In Nieuw-Zeeland en Australië wonen veel mensen met Britse voorouders. Dus dat zou, naast de sterke zonkracht daar, kunnen verklaren dat in die landen veel huidkanker voorkomt."
Dermatalooch Robert Vodegel fan sikehûs MCL

Hûdkanker as wolfeartssykte fan âldere generaasje

Hoe kin it no dat, nettsjinsteande de foarljochting oer hûdkanker en melanomen, de gefallen fan hûdkanker tanimme? "Sinds de jaren zeventig kunnen we ons meer (zon)vakanties permitteren," leit Vodegel út. "Daarnaast kwam er in meer huishoudens een zonnebank beschikbaar en was een 'bruine' huid een teken van een zekere welvaart. De jeugd van toen heeft in het verleden meer zonblootstelling gehad dan hun ouders."
Hûdkanker hat sa'n tweintich oant tritich jier nedich om him te ûntwikkeljen. "En dus hopen we natuurlijk dat de huidige voorlichting over verstandig omgaan met de zon inderdaad de komende generaties bewuster maakt van hun zongedrag, en dus dat we minder huidkankerpatiënten in de toekomst zullen krijgen en moeten behandelen."

Beskermje tsjin de sinne

"Mensen kunnen zichzelf beschermen door uit de zon te blijven en de zonnebank niet te gebruiken. Verder is het belangrijk om je huid te bedekken en anders jezelf in te smeren met een hoge zonnebrandfactor en dat regelmatig te herhalen." It betsjut net dat minsken mei in donkere hûd of donker hier har net soargen hoege te meitsjen. "Ook zij doen er verstandig aan om hun huid te beschermen. De huid van iedereen kan zonschade oplopen en dat kan weer resulteren in melanomen en andere vormen van huidkanker."