De toan fan Jan Koops: "Rookmelders"

De leste jaoren van mien warkzeme leven was ik arbokoördinater - van de warkomstanigheden dus - en mos ik d'r veur zorgen dat de veilighied in oonze instelling garandeerd was.

Doe ik veur mien wark es een veurlochting van de braandweer volgde en daor vraogd wodde wie allemaole een rookmelder in huus hadde, doe was ik de ienige die de vinger niet opstikken kon.

Of, now ja, et kan vanzels ok wezen dat d'r meer weren die niet zoe'n melder in huus hadden, mar dat ze daor in et hol van de leeuw niet veur dusten uut te kommen.

Now weren de kiender al lange et huus uut en we hadden gien eupen heerd en we rookten beidend niet, dat ik vreug me ok of of zoe'n melder now wel zo neudig was.
Ja, wi'j kookten al op gas, mar in de keuken ha'k een braanddeken hangen veur et geval dát.

Mar now, in oons ni'je mar oolde huus, hewwe een hooltkachel en een pelletkachel; butendat is et een huus mit vule braandgeveerlike hoolten of zels nog jute muurbeklieding. Dat now het et donkt mi´j meer nut en plaetse rookmelders. Daorbi´j: et is sund begin disse maond dus verplicht, dat ja, waoromme zoj' et dan ok niét doen?

Now, dat wodde mi'j dudelik doe ik es wat instaansies belde mit de specifieke vraoge: waor moe'n die melders bi'j oons monteerd wodden? Want oonze plefons bin van stukedoord riet mit ornementen. Ik was niet van doel en verniele die plefons deur daor gatten in te boren daor die melder an ophongen wodden kan.

Wi'j wonen in een rieksmonement en bin daoromme lid van de Monumentewaacht. Mar die kon mi'j gien uutsluutsel geven, dat ik belde op heur anraoden een mit naeme nuumde leverancier van rookmelders. Now, die was hiel dudelik: die ni'je wetgeving is vusen te óndudelik. Et ienigste dat vraogd wodt, dat is om op elke verdieping een melder te plaetsen. Mar in welke ruumte aj' die melder ophangen, dat meug ie hielemaole zels weten; dat kan en mag dus ok op een hiel onlogisch plak, een ruumte bi'jgelieks daor nooit es iene komt.

Now hebben wi'j drie woonlaogen, mar ók een kelder daoj' in staon kunnen; moet daor een melder plaetst wodden? Telt die mit as verdieping? Ik heb gien idee.

Daorbi'j: oons huus het vroeger een dokterspraktiek west. Et veurhuus was et woondiel en et aachterste daor zat de praktiekruumte. Moe'n in beide dielen rookmelders plaetst wodden?

Helderhied daorover kowwe niet kriegen. Dat daoromme hewwe zels mar besleuten en slao de kelder over. Mar omreden we ok wel es uutvanhuzers kriegen die in et praktiekdiel slaopen, he'k ok in de twie laogen daore een melder ophongen.

Vier melders bin d'r an now toe plaetst iene ligt nog te waachten op oons besluut waor we die plaetsen gaon. Awwe et stukedoorde rieten plefon niet vernielen willen, dan zol de melder ophongen wodden moeten in een klein veurportaaltien veur de douche en de wc. Mar dat wodt weer ofraoden omreden deur de stoom uut de douche de melder ok anslaon kan.

En verdikkeme, doe ik deensdag, muu van alle inspannings, et ni'js volgde, toen wodde zegd dat de melders hielemaole niet geschikt binnen. Et het blieken daon dat et geluud veur ooldere meensken vusen te zaachte én te hoge is.

De wetgever verplicht meensken dusom zoe'n ding te plaetsen, en "och et maekt niet uut waor jim dat doen"; en dan bliekt ok nog es dat die dingen hielemaole niet doen waor ze echt veur bedoeld binnen, omreden ooldere meensken et geluud lang niet altied oppikken zullen. En et zullen juust meerstentieds de ooldere meensken wezen die op tied waorschouwd wodden moeten as d'r wat loos is; zi'j kun vaeke niet vlogge maeken dat ze weg kommen. As ze al zonder rollater of stok lopen kunnen, dan zal dat niet in een rap tempo wezen om et vuur te ontlopen.

Dit is dus weer zoe'n riegel daor meensken geld an kwiet binnen, mar daor niet goed over naodocht is. Daor zol ik eins over klaegen willen. Oons laand het zo langzermaand meer verlet van klaachtenmeldpunten dan van rookmelders die niet te heuren binnen."