OERSJOCH: FNP wint, CDA ferliest, measte koälysjes behâlde mearderheid

Hein de Haan fan de PvdA yn Ljouwert hat in dûbeld gefoel. Syn partij ferliest trije sitten en giet fan 11 nei 8. "Maar ik vind het heel mooi dat GroenLinks naar 7 is gegaan. Een mooie overwinning voor ons linkse broertje. Voor links is het een mooie uitslag. Per saldo mogen we niet ontevreden zijn."

Mei 8 sitten is de PvdA de grutste partij bleaun yn Ljouwert. GrienLinks kaam ticht yn de buert, mei 7 sitten.

De PvdA is de grutste partij yn Súdwest-Fryslân. Yn dy relatyf nije gemeente krijt de partij 8.043 stimmen, goed foar 7 sitten.

It CDA bliuwt de grutste partij yn Achtkarspelen. Der feroaret net in protte. De VVD ferliest de iennige sit dy't dy partij hie, en Forum voor Democratie komt yn de ried mei ien sit.

Listlûker Jouke Spoelstra wie út de skroeven:

De FNP, de partij dy't ôfrûne riedsperioade út de koälysje stapte, is de grutste wurden yn De Fryske Marren. Se hienen 7 sitten, dat bliuwt sa. It CDA giet fan 8 nei 6.

Kleurrijk Fryske Marren giet nei 3 sitten. Forum voor Democratie komt mei 1 sit yn de ried.

It CDA is net langer de grutste partij yn de gemeente Waadhoeke. Dy posysje is oernaam troch SAM Waadhoeke. Gemeentebelangen en FNP binne no beide ek grutter as it CDA, as je sjogge nei de persintaazjes.

It Ooststellingwerfs Belang is de grutste partij bleaun yn Eaststellingwerf. It is net de iennige lokale partij yn de ried: Vrije Partij Ooststellingwerf en Lokaal Sociaal krije elk 2 sitten.

De PvdA bliuwt de grutste partij fan Harns, mar ferliest wol. De partij giet fan 5 nei 4 sitten. Harlinger Belang komt, krekt as it CDA, op 3 sitten.

De VVD is opnij de grutste partij fan Weststellingwerf. Weststellingwerfs Belang groeit it measte. Dy partij is no de twadde partij fan de gemeente.

De ELP is net langer de grutste partij fan Smellingerlân. Dy partij stiet no achter de ChristenUnie en it CDA.

De partij AmelandEén is opnij de grutste partij wurden fan it Amelân. Dy partij ferliest wol in sit, dy't nei Algemeen Belang giet. Yn persintaazjes is de PvdA no wol krekt lytser wurden as Ameland '82, mar foar it tal sitten makket dat net út.

Opsterlands Belang bliuwt de grutste partij yn Opsterlân. De partij wint sels in lyts bytsje in persintaazje stimmen, mar giet wol fan 6 nei 5 sitten. Grutte winner is it FNP, dat giet fan 1 nei 3 sitten. GrienLinks komt mei 2 sitten yn de ried.

De FNP hat hast in fjirdepart fan alle stimmen yn Noardeast-Fryslân krigen: 23,5 prosint. De partij wint flink. Ek S!N sit yn de plus. It CDA, fjouwer jier lyn noch it grutst, is no tredde.

It CDA is opnij de grutste partij wurden yn Dantumadiel, mar de partij ferliest wol yn ferliking mei fjouwer jier lyn. Sociaal Links is no de twadde partij. VVD ferdwynt út de ried.

Noch net alle stimburo's yn Súdwest-Fryslân binne klear mei tellen, mar it liket der goed út te sjen foar de PvdA. Listlûker Marijke Roskam is tefreden: "We binne der noch net, mar ik bin hartstikke tankber foar it fertrouwen."

Har partij hat it lanlik net maklik en ek yn Súdwest-Fryslân wie it in rare perioade, de ôfrûne fjouwer jier. En dan dochs op winst? "We wurde beleanne foar it feit dat we steane foar wat we sizze. En we ha in soad jonge minsken heech op de list."

Der moatte noch wat stimburo's binnen komme, dat kin de foarriedige útslach noch feroarje. "Mar we ha no al mear stimmen as fjouwer jier lyn yn totaal. Dat seit ek wol wat."

Fjouwer jier lyn wie âld-Keamerlid Lutz Jacobi listlûker fan de PvdA yn Ljouwert. Dit jier hat se har net ferkiesber steld. Dêrtroch soe de partij in pear sitten ferlieze kinne, seit se.

Fjouwer jier lyn hat de PvdA 11 sitten helle. Acht dêrfan kamen fan minsken dy't op Jacobi stimden, seit se. "No moatte de stimmen mear út de groep komme."

Jacobi ferwachtet in lyts ferlies, seit se. "Ik hoopje net tefolle, mar it gesicht is wol hiel belangryk. It kin ien of twa sitten ferskil meitsje. Ik hoopje dat we njoggen of tsien sitten helje."

Oansprekkende listlûker

Neffens de foarsitter fan de Fryske PvdA is in oansprekkende listlûker belangryk. "Elk wol graach stimme op minsken dy't se kinne, ien dy't se fertrouwe", seit foarsitter Roelof Veldhuis. "As dat fuort falt, is dat in grut gat datst fulle moatst."

Veldhuis wiist dêrmei net allinne op Jacobi, mar ek op Christa Oosterbaan, dy't fjouwer jier lyn de list luts fan de PvdA op Skylge. Sy hat doe ek in protte stimmen lutsen.

Plysje-auto

Oft it ynsidint mei in plysje-auto de partij stimmen koste hat, wol Veldman net sizze. "Dat is spekulearjen. It is net goed wat er dien hat, mar de reaksje fan de fraksje op Skylge fûn ik hiel goed."

Listlûker Jan-Willem Adams fan de PvdA op Skylge neamt it 'in persoanlik drama'. "Hoewel wij snappen dat het enige nieuwsgierigheid aanwakkert doen wij uit respect voor deze persoon en zijn naasten hier als partij verder geen mededelingen over", melde de PvdA.

De grutste partij fan Skylge is hast troch de helte gien. De PvdA ferliest dêr 15 persint, en komt út op 17,6. Boargemaster Caroline Van der Pol neamt it "een pijnlijk verlies".

De plysje hat tiisdeitemoarn op Skylge in man oppakt nei fernieling fan in plysjeauto. De oanholden man is neffens tsjûgen in kandidaat-riedslid foar de PvdA op it eilân.

De útslaggejûn yn Opsterlân begûn mei in ljipaai. Krekt as fjouwer jier lyn waard it earste aai fan de gemeente fûn op de dei fan de ferkiezingen, troch deselde man: Symen Abe Hoekstra. Hy waard huldige op it gemeentehûs.

"Klassike CDA-gemeenten binne der net mear", seit it Twadde Keamerlid Harry van der Molen (CDA), yn Smellingerlân. Yn dy gemeente sit it CDA al acht jier yn de opposysje.

"It hat hjir betsjoerlik bot rommele", seit Van der Molen, dy't sels yn Ljouwert stimd hat. "Der sit net foar neat in sakekolleezje."

Neffens Van der Molen wurdt it "wol tiid" dat it CDA wer yn de koälysje komt yn Smellingerlân.

Wylst op Skiermûntseach de stimmen allegearre al teld wiene, hiene de tellers yn Ljouwert noch net iens alle stimbiljetten iepen. Dêr skrokken se derfan, dat Skiermûntseach sa gau al klear wie, seach ferslachjouwer Lennard Geerts.

Boargemaster Ineke van Gent is der grutsk op, dat Skiermûntseach opnij as earste de stimmen teld hat. "We hebben een getrainde ploeg tellers en die hebben het uitstekend gedaan", seit se.

"Het was een hele mooie opkomst, 80,2 procent", seit Van Gent. "De democratie leeft wel, op Schiermonnikoog."

Dêr kinne de tellers nei hûs ta. Mar net allegearre. "Het feest gaat zo beginnen. Mensen gaan zo het café in, om er ééntje op te nemen."

De boargemaster fan Flylân, Michiel Schrier, hat syn kollega fan it oare eilân live op telefyzje lokwinske mei de winst. "Gefeliciteerd. Het was een leuk wedstrijdje."

Nei Skiermûntseach meldt no ek Flylân de útslach. Dêr is Lijst Fier it grutste wurden. Nieuw Liberaal, fjouwer jier lyn noch it grutst, is no de twadde partij.

De earste útslach wurdt melden fanôf Skiermûntseach. Dêr is Ons Belang de grutste partij wurden.

It tellen bart mei de hân en begjint mei in sneltelling op listnivo: it optellen fan alle jildige stimmen per politike partij. De stimburo's jouwe de útkomst fan dy sneltelling troch oan harren gemeente. Dêrnei wurde de jildige stimmen per kandidaat teld. As dat klear is, makket it stimburo dêrfan in proses-ferbaal op, dat nei de gemeente brocht wurdt.

Op basis fan de prosessen-ferbaal telle de stimburo's de útslaggen by elkoar op. Op moandei 21 maart stelle de gemeentlike sintrale stimburo's dan yn in iepenbiere sitting de offisjele útslach en de sitferdieling fêst.

Op woansdei 30 maart trede de sittende riedsleden ôf en wurde de nije leden ynstallearre. Fanwege in gemeentlike weryndieling mei Weesp bart dat yn de gemeente Amsterdam al op 24 maart.

It tellen kin de hiele nacht noch wol duorje:

De stimbussen binne ticht, it tellen kin begjinne. It kommende healoere wurde de earste útslaggen al ferwachte fan de lytsere gemeenten. Fan de gruttere gemeenten sil it pas let op de jûn of djip yn de nacht wurde.

Guon minsken wachtsje mei kiezen oant it lêste momint. Yn Bûtenpost binne noch hieltyd minsken yn de riedsseal dy't stimme wolle. It kin noch oant 21:00 oere.

Om 21:00 oere stride meardere gemeenten om de earste útslaggen te melden.

Meastal giet dy striid tusken Skiermûntseach, Flylân en it Gelderske Rozendaal. Dy lêste gemeente hat troch de komst fan in nije wenwyk no mear bewenners, en tinkt no al 'kânsleas' te wêzen yn de 'striid', seit in wurdfierder.

By de foarige gemeenteriedsferkiezingen, yn 2018, melde Skiermûntseach de earste útslach fan Nederlân, om 21:13 oere. De opkomst wie doe 83 persint. Flylân wie twadde, en melde de útslach tsien minuten letter.

Om 21.00 oere slute de stimbussen. Folgje yn dit liveblog yn de rin fan de jûn alle útslaggen, reaksjes en al it nijs om de ferkiezingen hinne.

Lês ús liveblog oer de ferkiezingsdei oant no ta hjir werom.