De toan fan Henk van der Veer: "Feilech"

"Oarlòch is dichterbij at je denke! En de sirenes loeie mar en de sirenes loeie mar", su eindegde foarge week maandach myn kollum.
Ik kan en wil nyt anders dan der un ferfòlch an geve. Want de alarmbellen en sirenes loeie nòch hieltyd in myn kòp, binne nyt tòt bedaren te krijen.
Dat overkwam mij op 18 september 2013 ok, alarmbellen dy't ougingen en nyt su súnech. Alarmbellen as metafoar, want ut was gewoan un trein dy't over myn burst denderde, un Blauwe Engel. Om un lang persoanlek ferhaal kòrt te houwen, ik ging met toeters en bellen in un sikenauto naar ut Sint Antonius en later naar ut MCL in Liwwarden foar un swikje omleidings.
Achterou besopen om myn digitale dachboeklezers foar de operasy gokke te laten over hoefeul omleidings de Sneker dichter krije sú. Opbrengst fan de gokkerij ging richting Nederlandse Hartstichting.
Met andere woarden, de alarmbellen rinkelden wel, mar de ernst fan de situasy drong blykber nòch nyt helemaal goëd tòt mij deur. Gelukkech leverden de dokters fan ut MCL fakwerk ou en ik bin sinds de hèrst fan 2013 un súper enersjyk mantsje met un fertikaal litteken over ut frêle burst.
Traumatise ervarings hew ik der ferder nyt an over houden. Nou ja, op un paar kleine dinkjes na. Su hew ik nòch altyd un bloëdhekel an sirenes en blauwe swaailichten, dan krij'k un kniperech gefoël in'e bealech. Gynéén siët dat, ik laat ut nyt blike. Ernstech is suks nyt.
Heel anders is ut fenomeen luchtalarm, dat gelúd fyn ik écht akelech. Ut geeft mij un naar en onbestemd gefoël. Over 3 uren en 3 kertier is ut hier in Sneek en alle andere plakken fan oans laan wear sufer. Om 12 uur wurde alle 4.278 sirenes in oans laan testen.
De sirenes wurde op elke earste maandach fan de maand testen sudat iedereen ut gelúd herkent bij un ramp òf un swaar ongeluk. Ut gelúd duurt 1 minút en 26 sekonden, ik hew ut wel us opnommen.
Ut gelúd giert mij dwars deur alles heen, want de indringende sirenes doën gyn half werk. Wannear't de sirenes langer en meardere kearen achter mekaar loeie dan is der echt strònt an'e knikker.
Minsen mutte dan futdaleks naar binnen, deuren en rúten dichtdoën en de elektroanise fentilasy útsette. Fia de radio òf TV fan regionale kalamiteitesenders wurdt mear infòrmasy geve. Op sukke momenten wurdt Omrop Fryslân mear as belangryk.
Foarege week en fandaach staan ik dus stil bij ut luchtalarm, omdat ut heel aktueel is. Ut is te hopen dat alle fluchtelingen, nyt allienech Oekraïeners, nee echt alle fluchtelingen wêr dan ok, wete wat der sumetéén an'e haan is. Sudat dizze faak traumatisearde minsen aansens nyt in panyk rake at de sirenes wear loeie.
Mar hier in Sneek is alles feilech.
Ja, tòch?"