Coronanijs 13 jannewaris: 'Ferrommingen foar winkels, ûnderwiis en sport'

De teäters hiene al rekken holden mei de ferlinging fan de coronamaatregels foar de kultuersektor. Dochs wol de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties witte wêrom't sportskoallen en winkels wol iepen meie, en de kultuersektor net.

"Juist in deze tijd heeft men meer behoefte dan ooit om er weer op uit te kunnen", seit in wurdfierder fan de feriening. "Theaters en andere culturele instellingen kunnen die ontspanning voor de geest bieden en zijn daarom net zo essentieel als bijvoorbeeld de sportschool."

De feriening wol ek dat it kabinet ophâldt mei it "jojo-beleid" en dat it komt mei in "langetermijnstrategie".

Sikehûzen yn Noard-Nederlân begjinne stadichoan de gewoane soarch wer wat op te skalen. Dat kin omdat der hieltyd minder coronapasjinten yn de sikehuzen lizze.

De sikehuzen oerlizze wol mei-inoar oer de opskaling nei de reguliere soarch. Se sjogge goed wêr't de soarch wer opskaald wurde kin en watfoar soarch oft dat dan is.

Yn Fryslân binne yn de ôfrûne 24 oeren 715 nije coronabesmettingen registrearre by it RIVM. Dat binne tweintich mear as woansdei, doe waarden 695 besmettingen meld. Yn trochsneed binne yn de ôfrûne wike alle dagen 886 besmettingen meld yn Fryslân.

Yn de ôfrûne 24 oeren is yn Fryslân ien stjergefal fêststeld as gefolch fan it coronafirus. Dat giet om in ynwenner fan Smellingerlân. Der binne fiif Friezen mei it coronafirus opnommen yn it sikehûs. Dat giet om ynwenners fan Ljouwert (2), Achtkarspelen, De Fryske Marren en Tytsjerksteradiel.

Lanlik leit it tal nije coronabesmettingen op 33.436 It trochsneed tal besmettingen fan de ôfrûne sân dagen is 31.117.

Sportskoallen geane derfan út dat se sûnder beheining iepen gean kinne. Dat seit brânsjferiening NL Actief, yn reaksje op it nijs dat it heger ûnderwiis, kontaktberoppen, winkels en sportskoallen nei alle gedachten fan sneon ôf wer iepen gean kinne.

"De signalen zijn goed, maar het officiële moment is vrijdag", seit NL Actief-direkteur Ronald Wouters. "De erkenning dat onze branche onderdeel is van de oplossing tegen het coronavirus doet onze achterban heel goed. Die erkenning was eerder al wel uitgesproken, maar had zich nog niet vertaald in het signaal dat nu naar ons toekomt."

Ofrûne tiisdei fierden sportskoallen noch aksje foar de weriepening fan de sektor by de Twadde Keamer.

It tal coronapasjinten yn de Nederlânske sikehûzen gie tongersdei opnij omleech. Der lizze no 1360 minsken mei Covid-19 yn de sikehûzen. Dat binne der 72 minder as woansdei. It tal coronapasjinten wie yn de ôfrûne twa moanne net mear sa leech. Dat docht bliken út sifers fan it Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Op de Nederlânske ic's lizze no noch 358 coronapasjinten; 17 minder as woansdei. It tal minsken mei corona op de ic's giet al wikenlang omleech. In moanne lyn leine der noch 630 coronapasjinten op dizze ôfdielingen.

Op de ferpleechôfdielingen gie it yn de ôfrûne 24 oeren om 1002 coronapasjinten; 55 minder as in dei lyn.

Koninklijke Horeca Nederland ropt it kabinet op om ek de hoarekasektor te iepenjen, no't de winkels fan 15 jannewaris ôf nei alle gedachten wer iepen meie. "Samen in lockdown, betekent ook samen uit de lockdown, want we doen het tenslotte samen", skriuwt KHN.

De hoarekasektor sit op it stuit foar de tredde kear yn lockdown. Neffens de 140 ôfdielingen fan KHN steane hoarekaûndernimmers al twa jier lang foar de grutste útdagingen yn harren bestean, en wurde dy útdagingen "alsmaar groter".

"Op 19 december zijn we in lockdown gegaan om een gitzwart scenario te voorkomen en de boostercampagne haar werk te laten doen. Gelukkig kwam het gitzwarte scenario dat door het OMT werd voorspeld niet uit en is de boostercampagne in volle gang", sa skriuwt KHN.

Minsken kinne fan sneon ôf wer nei net-essinsjele winkels en bygelyks nei de kapper of nei oare kontaktberoppen. Der komme wol oanfoljende maatregels, dy't freed bekend wurde sille. Neffens RTL Nieuws, NOS en ANP binne dit de besluten dy't it regear freed oankundigje sil.

Neffens de boarnen meie de universiteiten, it hbû en it mbû aansten ek wer iepen. Datselde jildt foar de sportskoallen. De hoareka en de kultuersektor bliuwe lykwols foarearst ticht.

Freed om 19.00 oere sil de parsekonferinsje plakhawwe oer de nije coronamaatregels.

Fan moandei 17 jannewaris ôf iepenet GGD Fryslân in testlokaasje yn Sondel. De lokaasje komt yn it âlde skoalgebou oan de Jacobus Boomsmastraat 23. It is de achtste testlokaasje fan de GGD yn Fryslân.

De lokaasje krijt fjouwer teststrjitten, dêr't 480 minsken de dei har teste litte kinne. Se moatte dan earst wol in ôfspraak meitsje. Neist Sondel kinne minsken ek nei Ljouwert, Drachten, Drylts, Kollum, it Hearrenfean, Easterwâlde en Dokkum.

It tal coronabesmettingen giet yn Europa sa rap omheech, dat foar likernôch it hiele kontinint it heechste warskôgingsnivo jildt. Hast alle lannen binne no donkerread op de kaart fan de Europeeske sûnenstsjinst ECDC. Nederlân hat dy kleur foar de njoggende wike op rige.

De kaart fan ECDC hat fjouwer kleuren. Fan leech nei heech binne dat grien, oranje, read en donkerread. Op it stuit binne allinne Roemenië, grutte dielen fan Poalen en it easten fan Hongarije noch read.

Organisaasjes lykas MKB-Nederlân, INretail en VNO-NCW ha begryp foar ûndernimmers dy't kommend wykein har doarren iepenje wolle, nettsjinsteande it beslut fan it kabinet. De ûndernimmersorganisaasjes neame de stipe fan boargemasters en deputearren dy't pleitsje foar in ein oan de hurde lockdown, "hartverwarmend en sympathiek".

VNO-NCW seit dat de lockdown net fol te hâlden is foar ûndernimmers: "De reserves zijn op. Mensen houden het niet vol en we lopen enorm uit de pas met omringende landen." INretail fynt dat Nederlân it foarbyld fan Spanje folgje moat, dêr't it regear it coronafirus net mear as pandemy beskôget.

"Tegelijkertijd moet er vrijdag een echte oplossing komen van het kabinet. Alleen dan ontstaat echte duidelijkheid voor ondernemers en geen 'twilight zone' die leidt tot verwarring en onduidelijkheid", sizze VNO-NCW en MKB-Nederland.

De plysje is fan doel om freedtejûn, yn oanrin nei de parsekonferinsje, it wurk yn Den Haag foar koarte tiid del te lizzen. Aginten wurde oproppen om nei in gearkomste fan de fakbûnen te kommen. Dat litte de plysjebûnen tongersdei witte.

Op dizze gearkomste, dy't net langer as in oere duorje sil, wurde aginten ynljochten oer it petear mei de nije minister fan Justysje en Feiligens, Dilan Yesilgöz. Yn it petear easken de plysjebûnen "harde toezegging op een aantal thema's".

Op it stuit fiere de bûnen ûnder mear aksje tsjin de hege wurkdruk by de plysje. De plysjebûnen wolle foar 6 febrewaris in reaksje fan it kabinet.

Op it stuit lizze der 39 coronapasjinten yn de Fryske sikehûzen. Dêrfan lizze 13 coronapasjinten op in ic-bêd. Ofrûne moandei hiene de Fryske sikehûzen mei-inoar 46 coronapasjinten, dêrfan leine doe 14 pasjinten op de ic.

Yn de trije noardlike provinsjes Fryslân, Grinslân en Drinte lizze op it stuit 92 coronapasjinten; dêrfan lizze der 31 op in ic-bêd.

It nije kabinet hat tongersdei op it Catshuis in petear mei saakkundigen oer it coronabelied. Se sille it ha oer it lêste advys fan it Outbreak Management Team. Dêrnei wurde de foarsitters fan it Veiligheidsberaad digitaal op de hichte brocht. Freed beslút it kabinet oft de lockdown mooglik ferromme wurdt; om 19.00 oere is de parsekonferinsje.

Tsjin de lockdown is hieltyd mear wjerstân. Wurkjouwers pleitsje foar oanpassingen fan de regels, om't bedriuwen mear yn de knipe komme. Winkeleigeners yn ferskate stêden sizze dat se dit wykein har winkel iepenje sille, nettsjinsteande in ferlinging fan de lockdown. It heger ûnderwiis en it mbû wolle ek wer iepen.

Minister Ernst Kuipers fan Folkssûnens wie earder noch net posityf oer it ferromjen fan de coronamaatregels. "In die setting, in het hier en nu, heb je weinig mogelijkheden om heel veel te versoepelen", sei de nije minister earder.

Noardlike gemeenten roppe it regear op ta in bettere ôfwaging fan de coronamaatregels. "It wie swier, it wie lang. No is it tiid om te sjen hoe't we wer iepen kinne", is it boadskip fan tal fan boargemasters oan it kabinet.

"Neffens my begripe de minsken wol dat de lockdown nedich wie, mar we sjogge wol dat de grins berikt is. Dat sinjaal wolle de noardlike gemeenten jaan oan Den Haag", seit boargemaster Sybrand Buma fan Ljouwert.

De lockdown dy't no jildt docht by de measten mear pine as eardere lockdowns, fernimt ek Buma. "De measte ûndernimmers gongen der net mei in goede posysje yn. En dat jildt foar ûndernimmers, mar ek de detailhannel, hoareka en de kultuersektor."

Swimbaden meie sûnt dizze wike wer swimles jaan oan skoalbern. Dêr binne se bygelyks yn Warkum by swimbad en sporthal De Rolpeal bliid mei. It swimbad wie allinnich iepen foar de jongste bern dy't foar in diploma A, B of C swommen.

En ek al hoegden guon swimbaden fan de rjochter net te kontrolearjen; yn Warkum hâlde se se oan de foarskriften sa't de gemeente it ek wol. Se kontrolearje de âlders dy't yn it sportsintrum komme op de QR-koade.

Dat joech wolris diskusje en guon âlders hâlde de bern dêrom earst thús. "Mar der wienen ek guon dy't it oplosten troch de bern bringe te litten troch minsken dy't wol in koade ha", fertelt behearder Theunis Wouda.

De 25 boargemasters dy 't mei-inoar it Veiligheidsberaad foarmje hearre tongersdeitejûn digitaal hokker coronamaatregels it kabinet freed oankundigje wol. Foar de Veiligheidsregio Fryslân is Sybrand Buma, boargemaster fan Ljouwert, by it oerlis.

De boargemasters sille har nei alle gedachten foaral bûge oer in eventuele ferlinging fan de strange lockdown. In tal gemeentebestjoeren, wêrûnder ferskate Fryske, hat it dizze wike foar de ûndernimmers opnaam en pleite om yn alle gefallen diels winkels, hoareka en kultuersektor te iepenjen. Boppedat soene der romhertiger kompensaasjemaatregels komme moatte.

Hubert Bruls, boargemaster fan Nijmegen en foarsitter fan it Veiligheidsberaad, sei earder dizze wike dat er optrede sil tsjin ûndernimmers dy't harren saak sneon iepenje, as dat noch net mei. Mar hy fynt ek dat it Outbreak Management Team mei in oertsjûgjend ferhaal komme moat om de strange lockdown langer oanhâlde te litten.

By it digitale beried tongersdei skoot foar it earst de nije minister fan Justysje Dilan Yesilgöz oan. Minister Ernst Kuipers fan Folkssûnens fergaderet net mei.

De nije minister fan Bûtenlânske Saken, Wopke Hoekstra, is besmet mei it coronafirus. Op Twitter lit er witte dat er "helaas een positieve testuitslag heeft ontvangen". Hy bliuwt foarearst yn karantêne, dêr't er al yn siet nei in positive coronatest by ien fan syn bern.

Hoekstra wurket de kommende dagen fan hûs út. "Gelukkig heb ik geen klachten", meldt er. De bewâldsman wie tiisdei noch yn Brussel. It wie syn earste reis yn syn nije funksje.

Woansdeitemoarn hie ien fan syn bern in positive selstest, mar oare famyljeleden testen neffens Hoekstra negatyf. Dochs gie er doe út foarsoarch al yn karantêne.

Wolkom by it liveblog fan tongersdei 13 jannewaris oer de ûntwikkelingen oangeande it coronafirus yn Fryslân. Us liveblog fan juster neilêze kin hjir.