Coronanijs 4 jannewaris: 1.500 prikken sûnder ôfspraak yn Ljouwert

Hast ien op de trije folwoeksenen hat in boosterprik krigen tsjin it coronafirus. Likernôch 4,5 miljoen minsken ha dizze prik no sette litten: dat is 32 persint fan it totaal, meldt it RIVM.

In wike lyn wiene it der krekt noch gjin 3 miljoen: doe gie it om 20,9 persint fan alle folwoeksenen. De oerheid wol dat de measte folwoeksenen oan de ein fan jannewaris in boosterprik krigen ha.

Neffens it RIVM ha in protte minsken dy't ôfrûne wike posityf teste binne op it coronafirus, it firus oprûn troch besite. Dat kin by harren thús west ha, of om't se sels by minsken op besite wiene. By trije op de tsien minsken wie dit de 'setting van besmetting' seit it RIVM.

Dêrneist rûnen in soad minsken in coronabesmetting op om't se op fakânsje west binne.

Mei help fan boarne- en kontaktûndersyk wurdt ûndersocht hoe't minsken oan de coronabesmetting komme. By likernôch in tredde part slagget it om dat te efterheljen.

Yn Fryslân binne yn de ôfrûne 24 oeren 565 nije coronabesmettingen registrearre. Dat meldt it RIVM. It binne der 103 mear as op moandei. Doe waarden 462 besmettingen meld. Yn trochsneed binne yn de ôfrûne wike alle dagen 497 besmettingen meld yn Fryslân.

Yn Fryslân binne yn de ôfrûne 24 oeren gjin stjergefallen fêststeld as gefolch fan it coronafirus. Der binne gjin Friezen mei it coronafirus opnommen yn it sikehûs.

Lanlik leit it tal nije coronabesmettingen op 18.616 besmettingen. Dit is it heechste oantal sûnt in moanne lyn. It trochsneed tal besmettingen fan de ôfrûne sân dagen is 16.222.

Nei in delgong fan it tal besmettingen yn de ôfrûne moanne, sjocht it RIVM no wer in stiging. De ôfrûne wike waarden der 113.554 positive tests fêststeld.

It gie om in stiging fan sa'n 35 persint, nettsjinsteande de lockdown. Neffens it RIVM hat dat te krijen mei de omikronfariant, dy't folle besmetliker is as de eardere farianten.

It tal coronabesmettingen ûnder jongerein en jongfolwoeksenen nimt hurd ta. Yn de groep fan 15 oant en mei 19 jier naam it tal besmettingen de ôfrûne wike it hurdst ta, mei 90 persint mear positive tests yn ferliking mei in wike earder. By 20- oant en mei 24-jierrigen naam it tal nije gefallen ta mei 79 persint.

By bern nimt it tal besmettingen just rap ôf. Yn dy groep waarden de ôfrûne sân dagen 33 persint minder gefallen fûn.

Demisjonêr minister Hugo de Jonge hat de Gezondheidsraad ôfrûne wike om in advys frege oer it boosterjen fan jongerein fan 12 oant en mei 17 jier. De ried is frege om dat advys "met hoge prioriteit te behandelen."

Sûnt tiisdei kinne alle 18-plussers in ôfspraak meitsje foar in boosterprik. Jongerein fan 12 jier ôf kinne wol de earste en twadde prik krije, mar se ha gjin útnûging krigen foar de boosterprik. De demisjonêr minister wol earst advys ha hjiroer.

Der is in delgong fan it tal coronapasjinten yn de Nederlânske sikehûzen. Op it stuit giet it om 1706 pasjinten, dat binne der 37 minder as moandei.

Op de ic's lizze no 477 minsken mei covid, dat wienen der moandei 488. Hjirfan lizze der 13 op in ic yn Dútslân. Dat meldt it Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

It trainingskamp fan Sportklup Hearrenfean yn Apeldoorn giet net troch. Fanwegen ferskate coronatests yn de seleksje hat de klup besletten om yn Fryslân te bliuwen. De spilers by wa't it coronafirus konstatearre is, sitte yn isolaasje.

By de Russyske reedriders dy't meidogge oan de EK ôfstannen yn Thialf, binne in protte coronabesmettingen fêststeld. De hiele ploech sit no yn karantêne yn Nederlân. De kommende dagen moat dúdlik wurde oft de reedriders meidwaan kinne oan it EK.

Foar it Russyske bûn komme ûnder mear Olga Fatkoelina, Angelina Golikova en Natalia Voronina út op it EK. De Russen hiene oare sprinters, lykas Pavel Koelizjnikov en Roeslan Moerasjov, al thús litten. Sa woenen se risiko's tefoaren komme, mei it each op de Olympyske Spelen yn Bejing.

Sikehûzen ha op it stuit 45 persint minder operaasjekeamers yn gebrûk as gewoanlik. In wike earder wie dit 46 persint, yn de wike derfoar lei dit op sa'n 40 persint. De ekstra daling fan it tal operaasjekeamers komt nei alle gedachten ek troch de krystperioade. Yn dizze perioade wurde minder operaasjes útfierd.

Neffens de Nederlandse Zorgautoriteit NZa bliuwt de druk op de soarch heech, nettsjinsteande in delgong fan it tal coronapasjinten yn de sikehûzen. Syktefersom ûnder personiel soe it ek drok meitsje, seit in wurdfierder.

Fan de 73 sikehûzen sizze 20 dat se net alle krityk planbere soarch binnen seis wiken útfiere kinne. Dat is wol nedich, om't pasjinten sa skea oprinne kinne. In wike lyn wiene dit 21 sikehûzen.

Planbere soarch, lykas operaasjes oan de knibbel of heupe, binne yn alle sikehûzen ôfskaald. Yn 38 sikehûzen is planbere soarch hielendal net mear mooglik. "Ziekenhuizen houden hun reguliere zorg afgeschaald om ervoor te zorgen dat zij acute en semi-acute zorg kunnen blijven verlenen", seit de NZa.

By de XXL-priklokaasje yn Ljouwert binne der foar dizze wike 30.000 ôfspraken makke foar in boosterprik, wylst der plak is foar 130.000 boosterfaksinaasjes. Dat seit in wurdfierder fan GGD Fryslân.

Fan tiisdei ôf kinne minsken dêrom sûnder ôfspraak in boosterprik helje op dizze lokaasje yn Ljouwert. De GGD hopet dat minsken sa dochs komme foar in tredde prik.

Op oare lokaasjes yn Fryslân moatte minsken noch wol in ôfspraak meitsje foar de boosterprik.

Yn totaal kinne 430.000 minsken yn Fryslân in boosterprik krije. In part hjirfan komt no noch net yn oanmerking hjirfoar. Dizze minsken ha nammentlik koarter as trije moanne lyn har lêste faksinaasje krigen, en foar oaren is it minder as trije moanne lyn dat sy besmet wiene mei it firus. Der steane no noch 35.770 boosterprikôfspraken ynpland.

Der binne al 210.500 minsken yninte mei de boosterprik yn Fryslân. Dat betsjut dat 183.730 folwoeksenen noch gjin prik hân ha of dat se noch gjin ôfspraak makke ha.

Demisjonêr soarchminister Hugo de Jonge liet moandei witte dat der op it stuit net genôch minsken binne dy't in boosteraksinaasje helje. Hy wol dat 90 persint fan de yninte minsken sa'n prik krigen hat, mar op it stuit wurdt "nog maar in een enkele leeftijdsgroep" in opkomst fan 80 persint helle.

Om't der noch in soad ûnwissigens is oer de omikronfariant, tinkt it OMT net dat de maatregels gau ferromme wurde kinne. Freed sil it Outbreak Management Team hjiroer yn petear. De saakkundigen tinke lykwols dat oan de ein fan jannewaris "verdere ruimte wordt verwacht om maatregelen te versoepelen".

It OMT tinkt dat it iepenjen fan de skoallen op 10 jannewaris foar in "een golf van infecties" soarget. Dy golf soe ein jannewaris of yn de wiken dernei komme, mar it tal sikehûsopnamen bliuwt nei alle gedachten wol beheind. Der soene heechút 620 coronapasjinten op de ic telâne komme. Op it stuit lizze der 475 coronapasjinten.

De nije omikronfariant moat wol noch better ûndersocht wurde. Sa is net dúdlik hoe besmetlik it firus is, hoe grut de kâns is dat minsken nei it sikehûs moatte en hoe effisjint in faksinaasje is. Ut ûndersyk, út it Feriene Keninkryk wei, docht bliken dat de boosterprik earst foar 65 oant 75 persint beskerming jout. Nei tsien wiken is dit noch 40 oant 50 persint.

Nei twa jier sille dit jier mear ûndernimmingen fallyt gean. Dat tinkt kredytfersekerder Atradius. In protte ûndernimmingen yn bygelyks de hoareka ha it de ôfrûne twa jier rêde kinnen mei subsydzjeregelingen NOW en TVL. Hjirmei wurde lykwols net alle kosten fergoede. It is mar de fraach oft dyselde bedriuwen de lockdown fan no ek oankinne, seit de fersekerder.

De coronakrisis hat ek gefolgen op langere termyn. Sa ha mielbesoargers in gruttere rol krigen, wat mooglik gefolgen hat foar restaurants. Ek winkelje minsken no mear online as foarhinne.

Dêrneist is der noch in tekoart oan grûnstoffen as papier en plastyk, wat derfoar soarget dat bygelyks boubedriuwen hegere kosten ha. Boppedat bringe falliseminten oare bedriuwen wer yn de problemen.

Hast tûzen minsken dy't de ôfrûne wike posityf test binne op it coronafirus, ha yn de twa wiken dêrfoar yn Eastenryk west. Dat is 15,8 prosint fan alle besmettingen dy't tusken 27 desimber en 3 jannewaris ta in oar lân te herlieden binne.

Dat blykt út sifers fan it RIVM. Nei Eastenryk komme Frankryk (740 gefallen) en België (682). It RIVM neamt de sifers "onderschattingen van de werkelijke aantallen en percentages". Troch it hege tal besmettingen slagget it de GGD'en lang net altyd om oan boarne- en kontaktûndersyk te dwaan nei't ien posityf test is.

It leit net foar de hân dat de coronamaatregels takom wike ferromme wurde. Dat hat Marc Bonten sein yn Nieuwsuur.

Bonten is lid fan it Outbreak Management Team (OMT) dat it kabinet oer de coronamaatregels advisearret. Hy neamt foarsichtichheid needsaaklik fanwege de besmetlike omikronfariant. Minsken moatte dêrom neffens him net te folle hoop hawwe dat alle maatregels fan tafel kinne.

Freed komt it OMT wer byinoar. As der romte is foar ferrommingen sil it OMT sizze: doch dat yn lytse stapkes, tinkt Bonten.

Wolkom by it liveblog fan tiisdei 4 jannewaris oer de ûntwikkelingen oangeande it coronafirus yn Fryslân. Us liveblog fan juster neilêze kin hjir.