Omrop TIP: Trije films mei Nije Eagen

Filmer Sytske Hoogterp (1989) folget lânskipshistoarikus Jeroen Wiersma (1985) by syn ûndersyk yn ien fan de lêste stikjes boeregreppellân yn Fryslân.

Yn dizze omjouwing mei lagen fol libben en kultuerhistoarje freget sy har lûdop ôf hoefolle folgjende generaasjes har noch oer dizze rykdom ferwûnderje kinne. Op 'e achtergrûn klinkt it langstme troch nei in wrâld mei romte foar ferskaat, ferbining en bewustwurding.

Sytske Hoogterp hat in soad yn it bûtenlân reizige. Doe't Wiersma har frege om greppels te dokumintearjen fan it Fryske plattelân seach sy net oankommen dat dit stikje lânskip, yn kombinaasje mei de besieling fan de lânskipshistoarikus én de minsken dy't mei dit lân wurkje, har sa ticht by har eigen woartels werombringe soene.

Hoogterp: "Ik fielde my op in stadige, organyske manier opnommen yn it lânskip."

As tsiende generaasje yn syn famylje is Marten Boonstra fan Akkrum in grutske Fryske bakker dy't him sterk ferbûn fielt mei it ferline. Fan oranjekoeke oant sûkerbôle, hy bakt it allegearre neffens tradisjoneel Frysk resept, mar jout der wol syn eigen draai oan.

Sa is it ek mei de takomst fan de bakkersfamylje. It bakkersfak en de famyljeskiednis sprekke fansels foar Marten, mar oft de folgjende generaasje dat ek sa ûnderfynt, is de fraach. Hy wol syn bern frijlitte yn harren beropskeuze, lykas syn eigen heit by him dien hat.

Filmer Eza Doortmont (1993) is fassinearre troch dingen yn ús maatskippij dy't ferdwine kinne. Boppedat hâldt sy fan ferhalen dy't net út de Rânestêd komme. Har eigen pake wie bakker en se hat sels ek yn in bakkerij wurke. Doortmont: "Alles waar ik van houd zit in de bakkerij van Marten."

Yn 'Flatliners' smeit filmer en wurdkeunstner Annemarie Lindeboom (1989) bylden, wurden en muzyk ta 'de soundtrack fan in flat'. Lindeboom filmet dêrfoar de bewenners fan in flatgebou yn har wenplak Ljouwert, dy't 'de sin fan har libben' mei har diele.

Lindeboom: "By my giet it om it sintsje 'Het is nu tijd om voor mijzelf te zorgen'. Doe't in psycholooch my dit advys joech nei myn burn-out, krige ik pikefel en woe ik it leafst sa gau mooglik fuortrinne. Want dy sin soe ik nea fan myn libben sizze. It is in útspraak fan myn mem, dy't just hiel goed foar harsels soarge. Wannear't ik dat sizze soe, soe ik krekt as myn mem wurde, en dat is it lêste wat ik wol."

Underweis fan de psycholooch nei hûs tocht sy: "As ik sa'n sintsje ha dat myn libben bepaalt, dan bin ik dêr fêst net de iennige yn. Dêrom frege ik oan de minsken yn myn film: Hokker sin fan dyn libben wolsto mei my diele?"

Nije Eagen is in gearwurking tusken FryslânDOK, Stichting Thuishaven en PLONS! Film Festival, mei as doel jong talint de kâns te jaan in dokumintêre te meitsjen.