De toan fan Jan Koops: "Rechtstaot"

Ie kun van alles lezen over de schae an huzen deur de gaswinning in Grunningen, mar aj´beelden zien van komplete bouwvallen en de meensken die staepelgek wodden van ellende, dan wodt et jow pas echt dudelik.

Ok had ik al es et ien en aander lezen over meugelike misstanen bi'j et pelisieonderzuuk naor de Villamoord in Arnhem, mar doe ik de tillevisieserie van KRO-NCRV volgde, doe wodde d'r meer in mi'j losmaekt as bi'j et lezen van alle artikels in de kraanten.

Aj' zien hoe meensken, die tot twaelf jaor veroordield binnen, heur zo netties meugelik perberen te uteren, mar muuite doen moeten om et niet uut te raozen van lelkens, aj' meensken verdoofd en versleugen veur heur uutkieken zien mit ogen daor grote wanhope uut bliekt, aj' de traonen in de ogen zien van iene die et het over een maot die himzels tekot dee in de gevangenis omreden hi'j naor eigen zeggen onschuldig was en niks mit de zaeke van doen had het, ja, dan vraog ie je of of wi'j wel echt in een zonuumde rechtsstaot leven.

Dat wodde nog verstarkt deurdat twie heufdrolspeulders in et onderzuuk en van de veroordieling niet an de zesdieldige dokementaire mitwarken wollen: de officier van justitie, Martina Bijker, én de teamleider van et pelisieonderzuuk, Ad Baars. En laot de leste now ok krek de man wezen die de Puttense moordzaeke leided het.

Ok daorbi'j gong et mis waordeur meensken ten onrechte vaaste zet wodden. Ok al had ik et ien en aander mitkregen uut de kraanten, deur disse beelden raekte et mi´j emosioneel vule meer.

Etzelde gelt veur een aander beeld dat bi'j mi'j diepe indrok maekt het, hoewel ik daor ok al aorig wat over heurd en lezen hadde. Dat is de tillevisiedokementaire van BNN-VARA van maendagaovend: 'Alleen tegen de staat'.

Daorin vertelden vuuf slaachtoffers van de Toeslaggenaffaire hoe heur leven, dat van heur huusholing en dan mit naeme dat van heur kiender, hielemaole verrinneweerd is deur jaorenlaank getreiter van de Belastingdienst mit uuteindelik ok nog es et goedvienen van de rechter. Omreden Bulgaarse manluden ten onrechte alderhaande toeslaggen opstreken, wodden veural vrouwluden mit een niet-nederlaanse aachternaeme de dupe van een etnisch profileerd systeem.

Zollen nao maendagaovend de betrokken baentiesmannen bi'j de Belastingdienst nog goed slaopen kunnen? Zol de rechter nog wel een wink in de ogen kriegen? Op ´e tillevisie leuten ze de reakties zien van de drie politici die heur ommeraek inzet hebben én dat nóg doen, veur de slaachtoffers van disse affaire, Pieter Omtzigt, Renske Leijten en Farid Azarkan.

Alle drieje hadden ze et d'r slim muuilik mit en veural an Farid Azarkan koj' zien wat de dokementaire emosioneel mit him daon hadde. Mar oflopen zundag zat de menister van de euro's, Wopke Hoekstra, hiel ontspannen in zie'n drokke T-shirt an taofel bi'j Remkes en de aanderen.

As ik Remkes west hadde dan had ik de opdracht tot infermeren anneumen onder de veurweerde dat alle betrokken politici eerst mit mekeer zorgen zollen veur een goeie ofhaandeling van et prebleem van de toeslaggenaffaie en dat van de gaswinning; en dat niet alliend op pepier, mar dat ze echt al heur toekommende geld veur alle ellende binnenkregen hadden.

Kiek, ie kun mooie woorden opnemen in de troonrede, ie kun mooie filmpies maeken om meensken een hatte onder de riem stikken te willen, ie kun miljarden in de begroting opnemen om et prebleem oplossen te kunnen, mar daor kopen die vrouwluden nog gien brood en melk veur om de kiender eten te geven veur ze naor schoele gaon. Dit lopt al maonden zo, en onderwiels lopen de schulden mar op en daormit ok de frustraosies.

De Twiede Kaemer zol de ni'j te vormen regering mitgeven moeten dat menisters en staotssiktaorissen elke vri'jdag veurdat de Menisterraod begint veurof een half ure kieken moeten naor een dokementaire waorin misstanen in beleid en uutvoering daelezet wodden. En veur elke drie maond dat zokke preblemen niet oplost binnen wodt de betrokken menister of staotssiktaoris tien percent kot op zien inkommen.

Wi´j leven in een machtig mooi laand, mar et systeem is slim ziek. Et wodt tied dat meer meenken van binnen uut in de poletiek dit flink anpakken."