OERSJOCH: Dit wie de dei yn Fryslân nei de Twadde Keamerferkiezingen

Fraksjefoarsitter Sijbe Knol fan de FNP is tefreden mei it tal Fryske nijkommers yn de Twadde Keamer. Hy hopet dat de provinsje mei harren help de kommende jierren better fertsjintwurdige is.

De Fryske PvdA'er Habtamu de Hoop stiet op plak 9 op de kandidatelist en de partij hat ek 9 sitten helle. Dêrom is it noch efkes spannend foar him, foarkarsstimmen soene him nei ûnderen helje kinne. "Ik sit op de wip, mar ik gean der yn earste ynstânsje wol fanút dat ik yn de Keamer kom." De Hoop is teloarsteld yn de útslach. "Ik hie mei de kampanje it idee dat ús ferhaal wol oansloech, dus ik hie tocht dat it mear wêze soe. Ik bin wol bliid dat wy yn Fryslân wol wûn hawwe yn in soad gemeenten, mar wy hiene der wol mear fan hope." Dat de partijen op links it net goed dogge, fynt er spitich. "De coronakrisis lit ek sjen wat der bryk groeid is yn de ôfrûne jierren. Dat der wer foar deselde koers keazen is, dat fyn ik dan skande."

Demisjonêr minister Kajsa Ollongren ferwachtet dat der moandei úteinset wurde kin mei ferkennende petearen oer de formaasje.

Fedde Wielstra wie ien fan de minsken dy't tongersdei yn de Waddenhal yn Harns alle stimpapieren nochris opnij telde, ta kontrôle en om alle foarkarsstimmen der út te heljen. "Opfallend is dat der bêst in soad foarkarsstimmen jûn binne. Hjir yn Harns ek in soad op Fryske kandidaten." Der waard fanwege corona yn trije kompartiminten wurke, mei telteams fan fiif kollega's. "It wie net de bedoeling dat wy mei-inoar yn kontakt kamen."

Yn Harns waarden tongersdei yn de Waddenhal de stimmen nochris teld op kandidaatnivo. "Ferline ferkiezingen diene wy it yn it stedhûs, mar dat is wat te lyts. Dêrom hawwe wy de Waddenhal reservearre. Der binne trije telbubbels, om de minsken wat útinoar te hâlden," fertelt de projektlieder. "De oanrin wie wol dreech, wy koene net op alle lokaasjes ús stimlokaal brûke. Wy moasten ek alternativen sykje. Wy wiene ek wol benijd hoe't it mei de trochstream gean soe, by guon plakken hawwe wy noch in soarte ferkearsregelders ynset."

Erwin Jousma fan Forum voor Democratie yn Fryslân tinkt dat de winst dy't syn partij makke hat, mei te krijen hat toch it ôfkarren fan de coronapolityk fan it regear. "Ik denk dat we onderscheidend waren in de campagne door ons coronabeleid. We hebben een verviervoudiging van het aantal zetels in de Tweede Kamer, dat is stevig." Neffens Jousma hat Forum in comeback makke. "Ik verwachtte al dat we onderschat zouden worden in de peilingen. In je eigen bubbel wordt je door alle bijval altijd iets positiever dan de werkelijkheid, maar ik dacht wel dat het goed uit zou pakken."

Yn ferliking mei oare provinsjes krige Forum voor Democratie in soad byfal yn Fryslân:

Foar de formaasje binne der twa ferkenners oanwiisd troch de listlûkers fan de grutste partijen: Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66). Sy moatte útsykje hokker koälysje de measte kâns makket. Jorritsma is foarsitter fan de VVD-fraksje yn de Earste Keamer en Ollongren is demisjonêr minister fan Ynlânske Saken. Foar 30 maart moatte sy harren ferslach ynleverje by de Twadde Keamer.

Fan alle 914 útbrochte stimmen op it stimburo yn doarpshûs De Balstien yn Noardburgum wie der gjinien blanko of ûnjildich. Dat hie foarsitter Bauke Zwaagstra fan it stimburo noch net earder meimakke. "Ik hie it der earder ek mei oare stimburofoarsitters oer, en mei de boargemaster; ek op oare plakken wie dat sa", seit Zwaagstra.

Hy hat der in mooglike ferklearring foar: "Dat komt wierskynlik troch de hiele grutte formulieren. Der binne safolle partijen dy't dit jier meidogge, dat is in hiel gesyk foar de minsken. Wierskynlik binne se ek wat sekuerder mei it reade potlead. Dus dat soe in ferklearring wêze kinne."

De PVV wie de grutste partij yn Noardburgum, mei mear as 200 stimmen.

BIJ1 fan Sylvana Simons krijt dochs in sit yn de Twadde Keamer. Dat docht bliken út in nije foarriedige prognoaze fan it ANP, dy't basearre is op goed 88 persint fan de stimmen. Dêrmei komme der yn de nije Keamer 17 partijen.

De sit foar BIJ1 giet ten koste fan de VVD. De partij fan Mark Rutte behellet 35 sitten, in winst fan 2, en wurdt de grutste partij. Fierder lit de prognoaze gjin ferskowings sjen.

VVD-Keamerlid Aukje de Vries fan Ljouwert is út de skroeven dat har partij sawol lanlik as yn Fryslân de grutste is. "Ik bin ôfgryslik bliid dat wy it fertrouwen wer krigen hawwe." De VVD stiet no op sa'n 36 sitten, wêrtroch't De Vries as nûmer 8 fan de partij opnij wis is fan in plak yn de Twadde Keamer.

Neffens it Keamerlid hawwe minsken no ferlet fan stabiliteit en kieze se dêrom foar de fêstige oarder. "Dêr bin ik hiel bliid mei, dat is in boppeslach!" De provinsjale en gemeentlike w

Mear as 80 prosint fan de Fryske kiezers hat in stim útbrocht foar de Twadde Keamerferkiezingen. Dat is minder as fjouwer jier lyn. De opkomst wie no 80,4%. Yn 2017 wie dat 82,5%.

It CNV ropt de politike partijen op ta in rappe in konstruktive formaasje, sadat Nederlân gau wer stride kin tsjin de coronakrisis. "Troch de coronakrisis binne de útdagingen op it stuit enoarm", seit CNV-foarsitter Piet Fortuin út Drachten. "Der komt bygelyks in grutte golf ûntslaggen oan, hielendal as de stipe oan de bedriuwen te rap ôfboud wurdt."

"It CNV ropt dêrom op om de stipe oan bedriuwen sa lang mooglik te hanthavenjen, oant de lêste prik set is. Dêr moat oan tocht wurde oan de formaasjetafel." Ek op de lange termyn binne de útdagingen op de arbeidsmerk grut, seit it bûn.

"Twa miljoen minsken ha in ûnwis kontrakt. Mear wissichheid foar wurkjend Nederlân is essinsjeel. In soad minsken sitte dêrnjonken fêst tusken wurk en privee. Troch de krisis is de wurkdruk allinnich mar grutter wurden. Oan it nije kabinet de taak om de goede oplossingen te finen foar de problemen op de arbeidsmerk. Sawol oan de wolfearts- as de wolwêzenskant", seit Fortuin.

Yntusken is ek de útslach yn de gemeente Smellingerlân bekend. Dêr is de VVD mei goed 15 persint fan de stimmen de grutste. Dêrnei komt it CDA (13,4 persint). De tredde partij yn de gemeente is D66, mei 11 persint fan de stimmen. De opkomst yn de gemeente wie 78,7 persint.

Dêrmei is de útslach yn alle 18 Fryske gemeenten bekend.

D66 hat yn Ljouwert wûn mei in ferskil fan minder as 100 stimmen. De VVD krige dêr 12.286 stimmen, en D66 12.380. Dat blykt út sifers fan de gemeente Ljouwert. Dêr binne de stimmen per partij teld. De foarkarstimmen moatte hjoed noch teld wurde.

Yn Ljouwert waard D66 de grutste partij, krekt as op Skiermûntseach. Yn de measte Fryske gemeenten waard de VVD de grutste.

Fjouwer jier lyn wie it CDA noch dúdlik de grutste partij yn Fryslân, mar de kristendemokraten binne hast oeral passearre troch de VVD. Allinnich yn Noardeast-Fryslân, Dantumadiel, Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel bliuwt it CDA de grutste politike formaasje. Dat blykt út in analyze fan polityk ferslachjouwer Onno Falkena.

Smellingerlân is de iennige Fryske gemeente dêr't noch gjin útslach fan bekend is. It is net dúdlik hoe't dat kin. In wurdfierder fan de gemeente naam om fiif oere de telefoan net op.

By de Steateferkiezingen fan 2019 wie Smellingerlân ek de lêste gemeente fan Fryslân dêr't de útslach fan bekend waard.

Fan 'e middei komme de listlûkers by mekoar, ûnder lieding fan Keamerfoarsitter Arib. De ferwachting is dat der dan gau in ferkenner oanwiisd wurdt, sadat de formaasje fan in nij kabinet begjinne kin.

VVD-lieder Rutte sei justerjûn al dat "het zeer voor de hand ligt" dat syn partij mei D66 prate sil. Hy wol graach dat der gau in nij kabinet komt.

Foar minsken dy't fannacht sliepten, melde we hjir noch ien kear it belangrykste nijs út de ferkiezingsnacht.

Wolkom yn dit liveblog fan 18 maart, de dei nei de Twadde Keamerferkiezingen. Yn dit liveblog melde we it lêste nijs en de earste reaksjes op de útslach fan de Twadde Keamerferkiezingen.

Yn de ferkiezingsnacht ha we ek in liveblog byholden. Dat is hjir noch nei te lêzen.