De Koaninklike Weg - Bildts Blog #1 út San Sebastian
Raize is ’n ondernimming. Per definisy late je wat achter. Femily, werk, de mîns of ’t idee fan de mîns die’t je thús binne. Ik sâg ’t foor even ferfligen in de achterútkykspigel doe’t ik hier hine reed.
Skriuwer en sjoernalist Gerard de Jong is foar it Europeeske literatuerprojekt 'Oare Wurden' in pear moanne yn San Sebastian/Donostia yn Spaansk Baskelân. Syn doel is in Biltske famyljeskiednis te skriuwen. Oer wat hy yn San Sebastian meimakket, skriuwt hy yn it Biltsk in blog.
De Koaninklike Weg
Errege-bidea (Baskys), El Camino Real (Spaans): De Koaninklike Weg.
“Wat is dat gefoel, ast fan mînsen fort rijst en se blive achter op de horison ant atst hur fysike kinmerken ferfligen siest? ’t Is de te-groate-wereld die’t ôns katapulteert, en ’t is faarwel. Maar wy leune na forenen, naar ’t folgende útsinnige aventuur onder de hemel.” – Jack Kerouac, ‘On The Road’ (*)
Om de twee menútten bringt ’t feerpontsy in de Pasaia, de baai – der’t ik fanút myn appartemint hier in Donibane, Baskeland op út sien – mînsen an de overkant. Foor maar 70 sint overbrûgt ’t klaine boatsy ’n belangryk stikky op weg fan A na B, of ânsom. ’t Dorpy lait an de roete na Santiago de Compostela. Drommen pelgrims trekke an my foorbij. Se mâge hier an dut plain onder mij graag even op adem komme, ’n koppy koffy drinke en de benen ruste late.
Je souwen ’t niet sêge at je mij stil op ’t balkon staan sien, maar ik bin ok op rais, en met ’n behoorlike gang nag wel. Ik rais ok at ik stil ’t útsicht op my inwerke laat.
At se omhoog kike – en dat doen se grif: ik sit in ’n karakteristyk Baskys en bra fotosjenike flet – sien se mij gau’s op ’t balkon staan. ’n Statys, blônd en wis niet Baskys-útsiend figuur achter ’n groene balustrade, soa mot dat foor hur d’r útsien, at se ’t hússyriem met mij d’rbij op de foto sette, om derna hur tassen en koierstokken weer op te pakken en feerder te trekken. Feerder hur pâd op, de ‘camino’ folgend. ’t Is niet soa heel feer meer foor se. Se kinne Santiago hest rúkke op de dampe, soute seelucht die’t deur de baai waait. ‘Bijna’.
Je souwen ’t niet sêge at je mij stil op ’t balkon staan sien, maar ik bin ok op rais, en met ’n behoorlike gang nag wel. Ik rais ok at ik stil ’t útsicht op my inwerke laat. Fan ’t Bildtse út bin ik Baskeland in katapulteert om… Ja, wêrom aigenlik? Op soek bin ik seker, al weet ik dat krekt presys nadat ik ’t fonnen hew.
Dat niet-krekt-wete sou my in alle eerdere gefallen ok seker senewachtig maakt hewwe. Nou niet. Omdat ik na ’n week al d'r wel fan overtuugd bin dat ik ’t in dut dos foor ’n Bilkert onwaarskynlike – en onwaarskynlik mooie – plak fine sil. Omdat ’t Bildt en Baskeland onmooglik feul ferskille in werklik alles, maar krekt soa goed bloedbroeders worre kinne. At ik dat wil, en at de mînsen dat hier wille. En elkeneen loopt hier over fan goeie wil.
Raize is ’n ondernimming. Per definisy late je wat achter. Femily, werk, de mîns of ’t idee fan de mîns die’t je thús binne. Ik sâg ’t foor even ferfligen in de achterútkykspigel doe’t ik hier hine reed. Maar d’r komt wat foor in ’t plak, d’r broest wat. Ans waren je niet in beweging kommen. Myn innerlike driiffeer, die’t de ôflopene jaren starigan út de slaapstand kroop, is hier – in levendig, passyfol en hoog-timpo Euskal Herria, Baskeland – klaarwakker worren. Ik sien der met ’n minging fan ferbazing en neskierigens na.
Wy binne allegaar op rais. Soalang at je ‘t met overtuging doen – en ’t onferwachte omhelze durre - sitte je altyd goed. Bewandele je je aigen Errege-bidea, soa’t se hier sêge, de Koaninklike Weg.
‘Lang genog omdruld, Gerard, wij gaan!’
(*) Op maandegaven waar ik te gast bij de Donostia Book Club – een maandliks, Ingelstalig evenemint – om wat te fertellen over myn Bildtse wurtels, de taal en de krant die’t ik laid. ’t Boek fan de maand waar Jack Kerouac’s ‘On The Road’. ’n Spesjale aven om bij anwezig weze te mâgen.
