CH2018 in het dorp #2: Feanwâldsterwâl zet de deuren open
Culturele Hoofdstad is niet alleen een feestje voor Leeuwarden. Heel Fryslân mag meedoen. In verschillende dorpen wordt gewerkt aan een cultureel programma voor 2018. In Feanwâldsterwâl wil oud-inwoner Sjoerd Litjens uit Zwolle een portret maken van de ‘mienskip’ waar hij zijn jeugd doorbracht.
Door Sippie Miedema
Op een wankele huistrap staat de voormalige buurman van Sjoerd Litjens om de klimop van de pergola te scheren. Zijn vrouw houdt het aluminium stevig vast om te voorkomen dat de trap gaat kiepen.
,,Ziet u het?’’, wil de nu veertigjarige journalist en documentairemaker weten, als hij een lauwe reactie krijgt op zijn groet. Nee, hij ziet het niet. Maar of hij er misschien een is van..? ,,Och heden. Nou, je bent wel veranderd”, vindt de nu 72-jarige.
Dat is natuurlijk niet zo verwonderlijk: Sjoerd woonde van zijn zesde tot zijn achttiende in het dorp en verkaste daarna voor studie naar Zwolle en Utrecht. Zijn volwassen leven speelde zich grotendeels af in die steden, maar Feanwâldsterwâl bleef hem dierbaar.”
(tekst loopt door onder film)
Het dorp was het decor van een gelukkige jeugd met dagenlang knikkeren, voetballen en slootjespringen. De herinneringen komen als vanzelf naar boven als hij over de klinkerweggetjes wandelt. Daar woonde zijn beste vriend, daar zijn eerste vriendinnetje en op die boerderij leerde hij melken. ,,Niet slecht hé, voor een jongen uit de grote stad.”
Litjens werd geboren in Amsterdam. Toen zijn vader een baan kreeg in Leeuwarden, verhuisde het gezin Litjens naar het Friese dorp.
Een goede zet wat CARA-patiënt Sjoerd betreft. In Amsterdam was hij altijd ziek. In Feanwâldsterwâl had hij nooit meer last van luchtweginfecties. Ook kon hij er onbezorgd buitenspelen. ,,Als ik d.e fiets op straat had laten liggen, stond hij de volgende dag in de schuur en was hij niet meegenomen door een ander. Het klinkt als een cliché, maar het klopt wel." En -hij weet nog hoe verbaasd hij was toen hij dit voor het eerst iemand zag doen- je kon zelfs buiten plassen! Die vrijheid, dat lag hem wel.
Mienskip
Toen Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 werd met als onderscheidend thema ‘mienskip’, besloot hij dat hij een portret wilde maken van ‘zijn’ dorp, als voorbeeld voor al die ander mienskippen in Fryslân. ,,Het zijn allemaal bijzondere mienskippen. Daar wonen allerlei mensen met een verhaal, waarvan mensen zelf misschien denken: dat is niet zo bijzonder, dat doen we hier altijd zo."
Het zou bijvoorbeeld mooi zijn om op pad te gaan met een bestuurder van de ijsvereniging, die elk jaar van deur tot deur gaan om de contributie van 2,50 euro op te halen. En wat vinden mensen eigenlijk van de Centrale As die nu langs het dorp ligt en waardoor er nu veel meer sluipverkeer door de straten rijdt. En wat voor rol speelt het café, waar zoveel activiteiten worden gehouden?
Privacy
Litjens wil de deur van alle 128 huishoudens in Feanwâldsterwâl openen. Via een audioportret met foto wil hij een beeld schetsen van het Feanwâldsterwâl van nu. ,,Al brainstormend kwamen we erop dat een korte podcast het mooiste zijn, met daarbij fotografie die de verbeelding prikkelt. Video zien sommige mensen misschien niet zitten. Dan wordt privacy al gauw een ding. Met radio kom je dichterbij. Die microfoon vergeten ze op den duur en ik vind het ook mooi en waardevol als mensen in hun eigen taal kunt horen.”
Om die reden heeft hij ook andere, Friestalige radiomakers gevraagd mee te werken. Freelancejournalist Eduard Rekker en Omrop Fryslân-coryfee Sippy Tigchelaar hebben al toegezegd.
Omrop
De mini-radiodocumentaires worden in de aanloop naar 2018 uitgezonden via Omrop Fryslân en gepubliceerd op de site iependoarp.eu en de daaraan gekoppelde social media.
Het geld voor het project heeft hij nog niet helemaal bij elkaar, maar hij is een eind op streek met subsidies van fondsen en gemeenten. ,,Het is belangrijk dat de journalisten en fotograven de tijd nemen om er iets moois van te maken, om mensen echt te horen.”
Informatieavond
Als de financiering van het project rond is, wordt er in september een informatieavond gehouden in dorpscafé 't Dûke Lûk om alle details van het project met de dorpsbewoners te delen. ,,Dan wordt ook de site actief. Ik ga er een blog bijhouden om mensen op de hoogte te houden van het proces. "
Het is de bedoeling dat eind 2016 en in 2017 de audioportretten opgenomen, zodat in 2018 alle deuren van Feanwâldsterwâl open staan.
Alvast een voorbeeld horen? https://soundcloud.com/sjoerl/id-het-oudste-koorlid en https://soundcloud.com/sjoerl/het-poezenvrouwtje
Dit is het tweede deel in een serie over de activiteiten voor Culturele Hoofdstad in de dorpen. http://finsteropfryslan.frl/?s=witmarsum
