Coronanijs fan 19 novimber: 128 nije besmettingen, 3 deaden | 'Restaurants mooglik heal desimber iepen'

Reedryd-coach Jillert Anema liket teloarsteld, dat it bestjoer dit beslút no al naam hat. "Ien fan de dingen dy't ik dan tink is: in goede coach hat twa oplossingen foar in probleem, in topcoach hat fjouwer oplossingen. Mar ik ried elkenien oan: tink earst sil ik wol of net wat dwaan oan in probleem? Dan hawwe je acht oplossingen. En dat ried ik it Alvestêdebestjoer ek oan, neat dwaan", sei Anema.

De coach woe fierder net reagearje: "Ik tink dat dat wol genôch seit."

Der jildt mei yngong fan 1 desimber in mûlkapkeplicht yn publike binnenromten, stasjons en fleanfjilden. De plicht jildt net yn tsjerken, moskeeën, synagogen en timpels. De mûlkapkeplicht jildt foar elkenien fan 13 jier en âlder.

Under publike binnenromten falle ûnder mear de publike dielen fan oerheidsgebouwen, winkels, teäters en hoarekagelegenheden.

Hoewol't it oantal coronabesmettingen en sikehûsopnames al wiken nei ûnderen giet, fernimme soarchmeiwurkers yn sikehuzen en ferpleechhuzen dêr net in soad fan. Neffens Femke van der Palen fan soarchbûn NU'91 rint elts yn de soarch op it lêste bytsje enerzjy. "En dat is alleen maar erger geworden. Ze weten dat als de zorg rondom Covid minder wordt, er ook nog de reguliere zorg is die weer omhoog moet gaan", seit se.

In soarchlike ûntwikkeling is dat der no pasjinten yn sikehuzen komme foar reguliere soarch, dy't folle siker binne om't de normale soarch útsteld is, fertelt Van der Palen. Ek yn de ferpleechhuzen binne de problemen neffens har noch net foarby. "Daar zijn de besmettingscijfers nog extreem hoog. We gaan nu de winterperiode in en mensen gaan griep krijgen. De vraag is dan: is het griep of corona? Die mensen moeten toch getest worden en in isolatie", sa seit de wurdfierdster fan NU'91.

As it oan foarsitter Koen Schuiling fan de Veiligheidsregio Grinslân leit, wurdt der dit jier net mei karbid sketten by de jierwiksel. "Het is in deze tijd gewoon hartstikke gevaarlijk", seit er tsjin RTV Noord. It is noch gjin definityf beslút: de foarsitters fan de 25 feilichheidsregio's beprate it karbidsjitten kommende moandei. Dêr is Sybrand Buma fan de Veiligheidsregio Fryslân ek by.

Mocht der genôch iis lizze, dan noch soe in Alvestêdetocht op dit momint net trochgean. Dat hat Keninklike Feriening De Friesche Elf Steden besletten. Mei de hjoeddeiske coronasituaasje is it net mooglik om de tocht op in feilige wize te organisearjen. It meast wichtige punt is de 1,5 meter-maatregel.

Wiebe Wieling, de foarsitter fan De Friesche Alvestêden, seit dat it bestjoer net in oardel-meter-útfiering fan de Alvestêdetocht organisearret. "Ast sjochst nei de sitewaasje fan it firus, dan is de kâns hiel grut dat de tocht net troch giet dit jier. Wy sizze wol, as it ein jannewaris, febrewaris oars wêze soe, en it iis leit der, dan kinne wy dat yn twa dagen organisearje. It is net hielendal útsletten, mar de kâns wurdt wol tige lyts."

Der binne neffens de sifers fan it RIVM yn de ôfrûne 24 oeren yn Fryslân 128 nije besmettingen mei it coronafirus fêststeld. Dat binne der mear as woansdei, doe gie it om 116 nije besmettingen. De measte besmettingen binne fêststeld yn Súdwest-Fryslân, dêr giet it om 45 minsken. Dêrnei folgje Ljouwert mei 18 en Waadhoeke en De Fryske Marren mei elts 9 besmettingen.

Der binne 3 minsken it sikehûs yn rekke yn Fryslân yn de ôfrûne 24 oeren. Ek binne der 3 minsken ferstoarn: twa yn Súdwest-Fryslân en ien yn Waadhoeke.

Minsken kinne mei fragen oer it coronafirus terjochte by it saneamde 'Steunpunt Coronazorgen,' in ynformaasjesintrum fan it ministearje fan Folkssûnens:

Undersikers hawwe in nij medisyn fûn foar slim sike coronapasjinten op de intensive care. It giet om it middel 'tocilizumab' dat ûnder oare brûkt wurdt tsjin reumatoïde artritis. As pasjinten mei Covid-19 dat medisyn krije, hoege se minder lang oan de beäzeming en kinne se gauwer wer fan de ic ôf. Dan stjerre der ek minder minsken oan it coronafirus. Dat hat ûndersyk yn 260 sikehuzen oer de hiele wrâld oantoand.

Oan de stúdzje diene goed trijehûndert pasjinten mei. It is it twadde middel dêr't bewiis fan is dat it helpt. Earder waard dúdlik dat de ûntstekkingsremmer hydrocorison ek wurket tsjin Covid-19.

De GGD warskôget foar ferkearde ynkochte coronatesten fan kommersjele laboratoaria. Neffens direkteur Margreet de Graaf kinne dêrtroch grutte missers ûntstean. "Een werkgever heeft laatst verkeerde testen ingekocht die niet gevalideerd waren. Daarna ontstond er een uitbraak van twaalf besmettingen", sa fertelde De Graaf tongersdei yn in gearkomste fan de bestjoerskommisje Gezondheid fan Veiligheidsregio Fryslân.

De Graaf neamde de opkomst fan de ferskate kommersjele testlaboratoaria 'een soort cowboyland'. "Daarmee wil ik trouwens niet zeggen dat het allemaal cowboys zijn." Lang hie de GGD gjin sicht op de werklike besmettingen om't de kommersjele positive testen net trochjûn waarden. "Dat gebeurt nu gelukkig wel. Het zou ook fijn zijn dat we de negatieve uitslagen krijgen zodat we nog een beter inzicht krijgen in het besmettingspercentage."

Wannear't der in faksin tsjin corona is, moatte 60-plussers en siken as earste faksinearre wurde. Dat advisearret de Gezondheidsraad foarearst oan it kabinet.

Der moat in kar makke wurde om't der net ynienen genôch faksins foar eltsenien wêze sille. De rie wol dêrom yn alle gefallen ynsette op it ferminderjen fan slimme sykte en stjerte troch it coronafirus, dus moatte minsken mei de measte kâns dêrop neffens harren as earste it faksin krije. It giet om sa'n 5 miljoen minsken.

Binnen de neamde groepen kin dan ek noch in soarte fan folchoarder makke wurde, troch te begjinnen mei de 60-plussers mei in oandwaning en fan harren dan wer de âldste groep. Mochten sike minsken net faksinearre wurde kinne, dan moatte fersoargers út harren omjouwing ek ûnder de earsten wêze dy't it faksin krije kinne, seit de rie.

Nettsjinsteande de delgong fan it tal coronabesmettingen bliuwt de druk op de sikehuzen heech yn Noard-Nederlân. Dat meldt it Acute Zorgnetwerk Noord-Nederland (AZNN).

Sawol de druk op de intensive care-bêden as op de ferpleechôfdieling bliuwt heech, ek al is it relative tal besmettingen yn Noard-Nederlân it leechst. It AZNN ferwachtet wol dat de druk de situaasje de kommende tiid ferbetteret. Dan sjogge de sikehuzen ek wer nei it opskalen fan de reguliere soarch.

De organisaasje fan de Fytsalvestêdetocht sil takom jier maart in kar meitsje yn it senario foar de tocht fan 2021. De organisaasje wol fansels it leafst in reguliere tocht, mar as dat net mooglik is sille sy ek sjen nei alternative mooglikheden. Yn jannewaris moat mear dúdlik wurde oer de ynskriuwing foar 2021. De kaarten fan dit jier binne ek takom jier brûkber.

"Welk scenario uit de kast getrokken moet worden, is nu nog koffiedik kijken," skriuwt it bestjoer. "Wij hopen vanzelfsprekend op het doorgaan van een reguliere Fietselfstedentocht en vijftienduizend fietsers die door het mooie Fryslân trekken. Maar dat is en blijft vooralsnog afwachten."

De gemeente Eaststellingwerf hâldt mei de jongereinwurkers fan Stichting Scala in wedstriid wêrby't ynwenners fan de gemeente sels in mûlkapke ûntwerpe meie. It winnende ûntwerp wurdt yn it echt makke. Foar de trije bêsten binne der ek kadobonnen.

Der binne yntusken al mear as 20 ûntwerpen binnen. De basis fan it ûntwerp is in wyt mûlkapke op it Instagramaccount fan Eaststellingwerf. Dielnimmers kinne meidwaan troch in ûntwerp te dielen op Instagram en @ooststellingwerf en @jongerenwerk_scala te taggen. Meidwaan kin oant 1 desimber.

By swimbad De Wetterstins yn Burgum binne se optein: want sy meie wer iepen. Minsken koene woansdei al reservearje en it wie fuortendaalks drok mei telefoantsjes. "It is top om wer iepen te wêzen. Foar ús as personiel, mar ek foar de klanten. Benammen om't wy de sluting diskear net echt oankommen seagen. Dus dan is it ekstra moai dat wy wer iepen meie en dat der gjin ferlinging komt," seit swim-ynstrukteur Henny Bouius.

Goeiemoarn en wolkom yn dit liveblog oer it coronafirus. It coronanijs fan woansdei weromlêze? Dat kin hjir.