Kabinet komt mei 'gedeeltelijke lockdown'; Buma: "Houd je ook binnen aan de regels"

Foar de senioaren is it fuotbal foarearst efkes oer by v.v. Workum. Foarsitter André Visser hie de maatregels al wol ferwachte. "Sjoen nei de reaksje fan Rutte kinne wy ek net oars dan dêr begryp foar hawwe. As it in bydrage docht om it oantal kontakten te beheinen en in stap te meitsjen, dan kinne wy net oars."

In hurd gelach bliuwt it wol. "Wy binne fleksibel, mar it entûsjasme nimt hieltyd wol wer efkes ôf mei sokke maatregels. Mar it is nedich en wy sjogge út nei it moment dat wy wol wer allegearre fuotbalje kinne," seit Visser.

Joris Hagting fan restaurant Aan de Gracht yn Snits jout in reaksje op it sluten fan de hoareka de kommende fjouwer wiken: "Het voelt een beetje alsof je je examentelefoontje krijgt. En ik denk dat we gezakt zijn. De klap is groot. Het gaat om vier weken, maar ik denk dat het wishfull thinking is. Ik denk dat het iets langer gaat duren. Maar ik denk dat je de horeca open had moeten houden, zodat je contactmomenten thuis en op straat kon voorkomen. Door mensen te beperken in het uitgaan, dwing je ze bijna om andere mogelijkheden te zoeken. Lekker thuis met twintig man of in een park omhangen. Het gebeurt."

Foarsitter Sybrand Buma fan Veiligheidsregio Fryslân docht in oprop om de nije coronaregels nei te libjen. "Dit soort regels valt niet door handhaving af te dwingen. Mensen zullen het zelf moeten doen. Ik heb zelf studerende kinderen en hoor de verhalen ook. 'Iedereen heeft feestjes want de politie mag toch niet binnen kijken.' Maar daar gaat het niet om. Het aantal besmettingen moet naar beneden. Het is niet leuk, maar we hebben te maken met een dodelijk virus."

"Feitelijk gaan we naar een gedeeltelijke lockdown. Het aantal sociale contacten en reisbewegingen moet worden beperkt. Het is pijnlijk, maar de cijfers liegen niet," sei premier Mark Rutte op de parsekonferinsje oer it coronafirus tiisdeitejûn. Dêr is wer in grut tal nije maatregels presintearre. De nije maatregels geane woansdeitejûn om 22.00 oere yn.

Lês hjir oer de nije maatregels:

Wat wurde krekt dy nije maatregels dêr't it kabinet mei komme sil? Oer in pear oeren is dat dúdlik. Mar ien fan de saken dêr't it kabinet nei alle gedachten mei wurkje wol, is de saneamde rûtekaart. Dy moat helpe om it tal coronabesmettingen omleech te krijen. Us datasjoernalist Eva Meesterberends fertelt der mear oer:

De Twadde Keamer hat de coronawet fan it kabinet oannaam. In romme mearderheid wie foar, njonken de fraksjes yn it regear hawwe ek opposysjepartijen GrienLinks, PvdA, SGP en50Plus foar stimd. De wet is bedoeld om de maatregels tsjin it firus in bettere juridyske basis te jaan en it net te folle oer te litten oan pleatslike needferoardeningen. De Earste Keamer moat noch wol mei de wet ynstimme.

Op in konsept fan de wet wie in soad krityk, mar acht partijen hawwe dêrnei gearwurke om de wet te feroarjen. Sa is de Keamer mear by de maatregels belutsen en is der bepaald dat de wet foarearst mar foar trije moannen jildt en dat in boete op syn heechst 99 euro wurdt.

Der binne de ôfrûne 24 oeren yn Fryslân 143 nije coronabesmettings by kaam. Dat meldt it RIVM. Moandei kamen der 294 nije coronagefallen by; it heechste oantal dat der oant dan ta yn ien dei bykommen is. Snein wiene it der 179.

De measte fan de 143 nije besmettings waarden fêststeld yn de gemeente Ljouwert: 38. Yn Súdwest-Fryslân kamen 33 nije besmettings foar it ljocht. Skiermûntseach bliuwt foarearst coronafrij. Dêr binne noch hieltyd 0 minsken besmet mei it firus.

Yn gjin inkelde gemeente binne yn it ôfrûne etmiel minsken opnaam yn it sikehûs mei coronaklachten of ferstoarn oan de gefolgen fan it firus.

Hieltyd mear wurknimmers krije in kompensaasje foar de kosten fan it thúswurkjen fan harren wurkjouwer. Thúswurkjen is de noarm no't it oantal coronabesmettings yn Nederlân tanimmen bliuwt. Dêrtroch is it ek faker ûnderdiel fan petear by cao-ûnderhannelings.

Sa krije de 40.000 meiwurkers fan Nederlânske callcenters ynkoarten minstens 25 euro yn 'e moanne wannear't se fulltime thús wurkje. Guon callcenters hawwe de hier fan harren kantoaren opsein, om jild te besparjen. Mar in wurkjouwer moat foar in goed wurkplak soargje, ek as minsken thús wurkje.

Moandei waard bekend dat meiwurkers fan wetterskippen in thúswurkbudzjet krije: 3 euro foar eltse folslein thús wurke dei. Eltse meiwurker krijt dêrfoar yn 2020 in bedrach fan 250 euro. Dêrneist is in budzjet beskikber fan 600 euro de persoan foar de oanskaf fan in burostoel, sadat thúswurkplakken foldwaan kinne oan de Arbowet.

Earder waard al in thúswurkfergoeding opnaam yn de nije cao foar ryksamtners. Dy krije in kompensaasje fan 363 euro foar it thúswurkjen.

Nei ferwachting kundiget it kabinet jûn maatregels ôf dy't de hoareka swier reitsje sille. FNV Hoareka is teloarsteld oer de wize wêrop't de ferwachte nije coronamaatregels fan it kabinet ta stân kaam binne. It fakbûn neamt it ûnbegryplik dat der ôfrûne dagen gjin oerlis west hat mei de partners yn de hoareka om senario's te besprekken.

Dêrtroch is der ûnfoldwaande draachflak binnen de sektor foar dizze swiere maatregels. Troch it gebrek oan oerlis wurdt de sektor neffens FNV gjin perspektyf bean. Dêrtroch witte wurknimmers en bedriuwen net wêr't se oan ta binne en bliuwe harren foarútsjoggen ûndúdlik.

FNV Hoareka is dêrneist teloarsteld oer de timing fan de swiere yngreep. Wiene dizze maatregels earder effektyf ynfierd, dan hiene hoareka-ûndernimmers mooglik de kâns hân om dizze hjerstfakânsje noch kompensearjende ynkomsten generearje te kinnen.

It fakbûn makket him soargen oer de takomst fan de sektor. De kâns dat ûndernimmings it net helje sille, wurdt grutter, wêrtroch't oplate meiwurkers wurkleas wurde of troch need twongen yn in oare sektor wurkjen gean moatte. Wylst it foar de sektor hiel wichtich is om dizze goed oplate meiwurkers fêst te hâlden.

FNV Hoareka fynt dat de sektor mei de maatregels disproporsjoneel hurd oanpakt wurdt. Bestjoerder Edwin Vlek fan FNV Hoareka: "Wij verwachten daarom van de overheid dat deze met aanvullende steunmaatregelen komt om de sector tegemoet te komen. En belanghebbende partijen te betrekken in het opstellen van de routekaart om perspectief aan de sector te bieden."

De 27 lannen fan de Europeeske Uny sille aanst allegear deselde kleuren brûke om oan te jaan yn hokker mjitte it coronafirus hearsket yn in regio. Al sûnt de simmer besiket de Europeeske Kommisje om lannen deselde kritearia brûke te litten.

No kin Nederlân bygelyks in regio read jaan, wylst Dútslân of België dêr oars oer tinke en deselde regio oranje neame. Om oan dy betizing in ein te meitsjen, sil it Europese Centrum voor Ziektepreventie en Bestrijding (ECDC) yn Stockholm eltse wike in nije kaart publisearje. De lidsteaten leverje de gegevens oer harren eigen situaasje oan.

De kaart wurdt ynkleure op basis fan trije yndikatoaren: it oantal besmettings de 100.000 ynwenners, it oantal tests en dêrfan ôflaat it oantal positive tests.

In gebiet wurdt grien as it oantal besmettings ûnder de 25 de 100.000 ynwenners yn de lêste twa wiken leit, en der minder as 4 persint positive tests binne.

Leit it oantal besmettings tusken de 25 en 50 de 100.000 en is it oantal postive tests boppe de 4 persint, dan wurdt it kleurkoade oranje. In gebiet of regio wurdt ek oranje as it oantal gefallen tusken de 25 en 150 leit, mar it persintaazje positive tests leger is as 4 persint.

In gebiet wurdt read as der mear as 50 positive tests binne en it persintaazje boppe de 4 persint leit. Wannear't der mear as 150 besmettings de 100.000 ynwenners binne, wurdt in gebiet sawiesa read. In lân kin ek noch griis wurde as der minder as 300 tests ôfnaam binne.

Hokker maatregels by de ferskillende kleuren folgje, bliuwt in saak fan de nasjonale lidsteaten, der komt net ien Europeesk reisadvys. Sa moatte reizgers út Nederlân bygelyks yn Italië noch hieltyd in resinte negative test oerlizze kinne.

Undernimmersorganisaasjes VNO-NCW en MKB-Nederland roppe it kabinet op om net "rücksichtslos" de hoareka te sluten as maatregel tsjin de oprinnende coronabesmettings. Ynstee dêrfan soene de plannen fan de sektor, dy't foarsjogge yn tûke maatregels om de fersprieding fan it firus tsjin te gean, ferfolge wurde moatte.

De wurkjouwersorganisaasjes reagearje mei de oprop op de skerpere maatregels dy't it kabinet ynfiere sil. Dêrby sirkulearje berjochten dat de hoareka, en dan benammen kafees en restaurants, wer op slot moatte, mar ek soe der in betidere slutingstiid komme kinne. Hoe dan ek wurdt de brânsj neffens VNO-NCW en MKB-Nederland dêrtroch swier troffen. "De branche heeft zelf slimme maatregelen voorgesteld, die effectief zijn op het virus maar hun bedrijfsvoering niet opnieuw keihard raken. Het is doodzonde om daar niet iets mee te doen."

Koninklijke Horeca Nederland (KHN) stelde foarige wike foar dat de maatregels foar de hoareka ôfhinklik wêze moatte soene fan ûnder mear de funksje en de beskikbere romte. Troch dat yn in tûke tool yn te fieren soe elts hoarekabedriuw dan eigen maatregels krije. Dy kinne dan ek meibewege mei it stopljochtsysteem dat de oerheid op it stuit ûntwikkelet.

It kabinet komt mei in spesjale rûtekaart mei coronamaatregels, dêr't op stiet hoe't de kommende tiid de fersprieding fan it coronafirus beheind wurde moat. De kaart is yn hannen fan de Volkskrant. As it oantal besmettings in bepaalde sinjaalwearde oergiet, folgje der automatysk maatregels.

De rûtekaart hat twa kategoryen fan maatregels: stappen dy't sawiesa naam wurde as de besmettings in bepaald nivo berikke, en maatregels dy't oerwoegen wurde.

It kabinet hantearret fjouwer risikonivo's, ûnder mear op basis fan hoefolle besmettings der wykliks de 100.000 ynwenners binne en it oantal opnames yn it sikehûs en op de intensive care: 'waakzaam', 'zorgelijk', 'ernstig' en 'zeer ernstig'.

De sifers fan de lêste dagen sitte yn de buert fan de wearden fan it 'zeer ernstige' nivo, of gean dêr hast oerhinne. In oantal oansteande maatregels dat dizze wike al útlekte, komt ek foar yn it listje ûnder 'zeer ernstig'.

By 'zeer ernstig' wurde bygelyks yt- en drinkgelegenheden sletten en wurde sportwedstriden foar folwoeksenen ferbean. Dêrneist is der noch in list fan mooglike yngrepen, lykas it "sluiten van sectoren met veel bezoekersstromen (pretparken, musea)" en it sluten fan "binnensport- en fitnessclubs, zwembaden, sauna's en seksclubs".

It kabinet makket ek in oantal útsûnderings. Mei it each op de grûnwet wurde bygelyks demonstraasjes en religieuze gearkomsten noch wol tastien. Ek binne der inkelde ekonomyske útsûnderings, lykas ferbliuw yn hotels en "maatschappelijk wenselijke" redenen (útfearten en brulloften) om fan de rûtekaart ôf te wiken.

Om't it oantal coronabesmettings flink oprûn is, kinne de GGD'en ynkoarten mooglik net mear alle besmette minsken belje om harren te freegjen nei harren kontakten. Hast alle GGD'en hawwe it kontaktûndersyk al beheind. Besmette minsken moatte no sels harren nauwe kontakten ynformearje en advisearje om yn karantêne te gean, mar dêrfoar hawwe se wol útlis nedich fan de GGD.

In meiwurker fan de GGD bepraat de oanpak yn in telefoanpetear, dat minstens in oere duorret. Ek wurdt yn dat petear beoardiele oft minsken sels wol yn steat binne om harren kontakten te ynformearjen. Dy tiidrôvjende wurkwize driget no net mear hâldber te wurden, seit de GGD.

Foar't de nije coronateststrjitte yn Ljouwert tiisdeitemoarn syn doarren iepene, stie der al in aardige rige. In soad minsken woene har om 9:00 oere fuortendaliks teste litte yn it nije testsintrum fan U-Diagnostics op yndustryterrein De Hemrik. Dat sintrum siet earder yn in skybox yn it Abe Lenstrastadion op It Hearrenfean.

Der stiet in grutte kontener en in grutte tinte op de Pallasweg 14 op De Hemrik. Hjirtroch kinne minsken drûch bliuwe mocht it de kommende hjersttiid reine. Op it terrein is romte foar tolve auto's, dy't fan 9:00 oant 13:00 delkomme kinne foar in test. Mocht it te drok wurde, dan hat it bedriuw noch de mooglikheid om de doarren langer iepen te hâlden.

Koälysjepartij D66 wol dat de eineksamens folgjend jier oer de moannen maaie, juny en sa nedich july ferspraat wurde fanwegen it coronafirus. Troch corona kin mar in beheind tal learlingen yn deselde romte sitte. Ek soarget sprieding foar mear tarissingstiid foar elts eksamen, tinkt D66-Keamerlid Paul van Meenen. Om folgjend jier gaos foar te kommen, wol hy dêrom dat der no al tarissings troffen wurde.

Van Meenen tink dat de tarissing op de eineksamens troch corona stressfoller en dreger wêze sil. Dêrom wol D66 dat de sintrale eksamens minder swier wage sille as it einresultaat fan de skoaleksamens. Hy tinkt sels oan in ferhâlding fan 70/30 tusken it skoaleksamen en it eineksamen.

Dit jier waarden de eineksamens skrast. Se wiene neffens ûnderwiisminister Arie Slob "niet meer vol te houden". It heljen fan de skoaleksamens wie genôch om dit jier dochs te slagjen.

Learlingen krigen in folweardich diploma, sei de minister. It AD berjochte earder dat in tredde fan de middelbere skoallen dit jier alle eksamenkandidaten in diploma joech. Dat is goed in fyfde mear as normaal. Letter dit jier wurdt offisjeel bekend hoefolle learlingen slagge binne en hoe't him dit ferhâldt ta eardere jierren.

It kabinet makket op de parsekonferinsje tiisdeitejûn nei alle gedachten bekend dat de hoareka hielendal ticht giet en dat nei 20.00 oere gjin alkohol mear ferkocht wurde mei. Dat ferwachtsje insiders yn Den Haag. It is de safolste tsjinslach foar de hoareka en net earlik, fynt foarsitter Corné van de Erve fan Koninklijke Horeca Nederland, ôfdieling Fryslân.

"Het voelt alsof we vanavond onze bedrijfstak ten grave gaan dragen", seit Van de Erve. Neffens him binne dit te yngripende maatregels foar de sektor om fuortbestean te kinnen. "Het is ook niet te begrijpen, want meer dan 70 procent van de daadwerkelijke besmettingen vindt thuis plaats. Minder dan 2,9 procent van de mensen wordt daadwerkelijk besmet in de horeca."

It oantal coronabesmettings yn Nederlân bliuwt hurd oprinnen. Yn de ôfrûne wike binne der nei alle gedachten mear as 40.000 besmettings fêststeld. It eksakte sifer komt tiisdeitemiddei yn in wyklikse update fan it RIVM. Dat melde foarige wike tiisdei dat it yn de sân dagen derfoar 27.485 meldings fan positive tests krigen hie.

De wike dêrfoar rûn it oantal besmettings op mei 19.326, in wike earder mei 13.741 en noch in wike earder 8.265.

It kabinet sil hjoed beslute om de hoareka wer folslein te sluten yn de striid tsjin it coronafirus. Ynwijden befêstigje dat it kabinet dat frijwol wis bekend meitsje sil op de parsekonferinsje dy't foar 19.00 oere pland stiet. Ek de ferkeap fan alkohol oan winkels, sawol fysyk as online, wurdt yn de jûnsoeren ferbean. De ekstra beheinings soene twa wiken jilden gean moatte.

De swiere maatregels binne moandeitejûn bepraat yn it Veiligheidsberaad mei de boargemasters dy't foarsitters binne fan in feilichheidsregio. De saakkundigen fan it Outbreak Management Team (OMT) soene de hoareka sjen as in plak dêr't noch hieltyd in soad besmettings ûntstean, benammen ûnder jongerein.

Om foar te kommen dat minsken dan sels mar drank keapje en op in oar plak in feestje hâlde, wurdt de ferkeap fan alkohol yn winkels nei 20.00 oere ferbean. Ek it online bestellen en besoargje litten fan drank is net mear tastien.

Selskippen meie as it oan it kabinet leit net grutter wêze as fjouwer persoanen, sawol binnen- as bûtendoar. De rjochtline dat je net mear as trije minsken ûntfange meie yn hûs wurdt fierder oanskerpe. It oantal fan trije wurdt it maksimum foar in hiele dei.

Moandei lekte al út dat it kabinet teamsporten foar folwoeksenen stillizze wol. Reizgje mei it iepenbier ferfier mei allinnich noch as it strikt needsaaklik is.

Goeiemoarn en wolkom by dit liveblog fan tiisdei 13 oktober. Yn dit liveblog melde we it lêste coronanijs út Fryslân en de rest fan it lân. It liveblog fan moandei 12 oktober is hjir nei te lêzen.