Coronanieuws van 9 oktober: Afgelopen 24 uren 108 besmettingen; één persoon overleden

Er zijn in de afgelopen 24 uren 108 inwoners van Fryslân positief getest op het coronavirus. Daarnaast zijn er vier nieuwe ziekenhuisopnames gemeld en is er één persoon in de gemeente Smallingerland overleden aan de gevolgen van het coronavirus.

Volgens burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren heeft zijn weblog aangegeven dat hij intussen wel 60 tot 90 procent van zijn tijd met het coronavirus bezig is. "Iedere week het overleg van het Regionaal Beleidsteam, het gemeentelijke crisisoverleg en de landelijke klankbordgroep van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. En voor al die overleggen moeten stukken worden gelezen en standpunten voorbereid."

Ook zijn er meerdere praktische zaken. "Iedere versie van de Noodverordening roept weer nieuwe vragen op. Hoe gaan we om met de horeca, met de kantines van sportverenigingen, met concerten in ruimten die daarvoor nu niet meer mogen worden gebruikt en nog veel meer. En hoe handhaven we."

Veenstra denkt dat het zomaar zo kan dat er weer nieuwe maatregels komen. "Als er niet binnen een paar dagen een verbetering optreedt dan zullen er volgende week denk ik weer extra maatregelen komen. Maatregelen die het maatschappelijk leven verder op slot zullen zetten."

Het aantal coronabesmettingen is hier opnieuw flink toegenomen. In een week tijd is een recordaantal van 665 mensen positief getest, tegen 513 een week eerder. Toch was er voor het eerst na drie weken geen verdubbeling meer van de wekelijkse toename. De forse stijging van de afgelopen tijd zorgt ervoor dat GGD Fryslân bij het bron- en contactonderzoek efficiënt te werk moet gaan en de aandacht concentreert op kwetsbare groepen.

Het Theehuis op de Noorderbegraafplaats in Leeuwarden sluit vanaf komend weekend de deuren. Volgens het bestuur van het Theehuis kan het vanwege het coronavirus niet langer om open te blijven. Het betekent dat bijvoorbeeld het Allerzielen in november niet kan doorgaan, waarbij anders overleden personen worden herdacht.

Vanwege het toenemende aantal coronabesmettingen is besloten om de richtlijnen voor reanimatie weer aan te scherpen. Bij elke reanimatie is weer het advies om de coronamaatregels te volgen. Dat hebben de Nederlandse Reanimatie Raad (NRR), Ambulancezorg Nederland (AZN), de Nederlandse Vereniging Medische Managers Ambulancediensten (NVMMA) en HartslagNu in overleg besloten.

Reanimeren volgens coronarichtlijnen betekent dat er alleen naar de ademhaling mag worden gekeken door naar de borstkas te kijken. De luchtwegen mogen daarbij niet worden geopend. Het slachtoffer mag niet worden beademd. Wel mogen de mond en neus van het slachtoffer worden bedekt en daarbij borstcompressies worden gegeven.

Winkeliers maken zich zorgen over het mogelijke beperken van de openingstijden. Het kabinet zou al nadenken over het schrappen van koopavonden, om de bewegingen van mensen te beperken en daarmee het oplopende aantal coronabesmettingen in te dammen.

Branchevereniging INretail zegt dat het schrappen van koopavonden en koopzondagen "een compleet averechts effect" zal hebben. De branchevereniging wil juist ruimere openingstijden om klanten nog beter te kunnen spreiden. In steeds meer gemeenten gebeurt dat al, zegt de branchevereniging.

Er zijn nog geen specifieke gesprekken geweest tussen het kabinet en de branchevereniging over de aanpassing van de openingstijden. Wel zijn "de lijntjes kort" en is INretail "voortdurend in overleg", aldus een woordvoerder.

De enorme drukte is er al niet meer door de recente oproepen van de overheid, constateert de branchevereniging. Bijna 60 procent van de ondernemers merkt een forse daling van bezoekersaantallen en omzet sinds het dringende advies om in publieke ruimtes mondkapjes te dragen en alleen te winkelen, peilde de vereniging onder de leden.

De collegeserie van de Academie van Franeker gaat online verder. Vanwege de maatregels tegen het coronavirus zijn fysieke colleges in de Franeker Botniastins niet mogelijk.

Op 14 oktober vertelt prof. Dr. Ko de Ritter (emeritus-hoogleraar bestuurskunde) over de invloed van de coronacrisis op bureaucratie en op 21 oktober vertelt prof. Dr. Steven Brakman (hoogleraar international economie) over de crisis in een economisch perspectief. De colleges zijn om 20.30 uur op het YouTube-kanaal van de academie te volgen.

De Hersenstichting gaat een landelijk onderzoek naar hersenschade door het coronavirus financieren. In het onderzoek worden patiënten uit de eerste coronagolf voor langere periode gevolgd en onderzocht op mogelijke hersenschade. De resultaten uit het onderzoek worden gebruikt om de juiste behandelingen te geven aan toekomstige coronapatiënten.

De kosten voor het onderzoek, ruim 325.000 euro, zijn met een crowdfundingactie opgehaald. De eerste resultaten van dit onderzoek zullen naar verwachting medio 2021 bekend zijn, meldt de Hersenstichting.

"Corona heeft grote gevolgen voor de hersenen. Sommige patiënten houden er blijvende cognitieve klachten aan over, zoals verminderde aandacht en concentratie, problemen met herinneren en met plannen. Ook extreme vermoeidheid komt bij veel mensen voor. Werken is niet meer mogelijk, het gezin draaiende houden kost te veel energie en in sommige gevallen is even boodschappen doen al te vermoeiend," zegt Merel Heimens Visser, directeur van de Hersenstichting.

Hoe vaak dit voorkomt, waarom en hoe dit precies in de hersenen werkt, is volgens Visser nog onbekend. "Als we weten wie welke klachten krijgt en waarom, kunnen we hersenschade bij coronapatiënten beter behandelen, beperken of zelfs voorkomen."

In april van dit jaar riep de Hersenstichting artsen al op om extra bedacht te zijn op gevolgen van het coronavirus voor de hersenen, zodat die zo snel mogelijk kunnen worden aangepakt.

Vakantieparken en verhuurders van vakantiehuisjes doen in aanloop naar de herfstvakantie goede zaken. Duitsers en Belgen hebben hun verblijf in een Nederlands park of huisje geannuleerd, maar andersom gaan Nederlanders ook niet meer de grens over. Nederlanders, Belgen en Duitsers huren massaal een huisje in eigen land, schrijft Nu.nl.

Met het aantal nieuwe coronabesmettingen stijgt in Nederland ook de vraag naar nieuwe verpleegkundigen. Volgens vacaturesite Indeed lag het aantal vacatures voor verpleegkundigen aan het einde van september 8 procent hoger dan een jaar eerder. Dat is bijzonder, want het totale aantal vacatures daalt op jaarbasis nog altijd.

De stijging wijst er volgens Indeed op dat ziekenhuizen, met het oog op de tweede coronagolf, aan het opschalen zijn. Door meer verplegend personeel aan te trekken, zou de zorgsector willen voorkomen dat de reguliere zorg volledig stil komt te liggen door alle tijd en aandacht die corona opeist.

Het totale aantal vacatures in Nederland lag in september 21 procent lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Daarmee is iets van herstel ingezet, want in juni nam het aantal onlinevacatures volgens Indeed met 38 procent af op jaarbasis.

Onder andere in de horeca is er veel minder werk. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal vacatures met meer dan de helft afgenomen.

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft vragen gesteld aan de GGD over hoe de organisatie de persoonsgegevens beschermt binnen de coronatestlijn. Dat schrijft Trouw. De gezondheidsorganisatie heeft de testlijn voor honderd procent uitbesteed aan een internationaal callcenterbedrijf genaamd Teleperformance.

Aanleiding van de vragen zijn verhalen van (ex-)medewerkers van het callcenter die via het digitale registratiesysteem van de GGD persoonlijke gegevens kunnen inzien van iedereen die een coronatest heeft gedaan. Ook nadat zij ander werk zijn gaan doen. Zo kunnen (ex-)medewerkers testuitslagen opzoeken, ook van mensen die ze zelf niet hebben gesproken. Dat is in strijd met de privacywet AVG.

De Autoriteit Persoonsgegevens wil nu de details weten. De GGD benadrukt dat alle callcentermedewerkers een contract ondertekenen waarin staat dat zij alleen gegevens mogen inzien die noodzakelijk zijn voor hun werk. Dat kan zijn bij het maken van afspraken of bij het geven van een uitslag. Als zij die op een ander moment toch inzien, zijn zij in overtreding en kan aangifte worden gedaan.

Minister Ferd Grapperhaus (Justitie) praat vrijdag weer met religieuze organisaties over hoe zij het beste kunnen omgaan met de coronacrisis nu het aantal besmettingen oploopt. Het gaat om een digitale ontmoeting met vertegenwoordigers van onder meer de christelijke, joodse, islamitische en boeddhistische geloofsgemeenschappen.

Hij wil kijken wat hij hen voor perspectief kan bieden, maar benadrukte eerder deze week dat de komende weken "strakke en stevige maatregelen" nodig zijn om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Eerder deze week sprak de minister een maximum van dertig bezoekers af. Onder meer binnen de katholieke kerk was teleurstelling. Daar werd 1,5 meter afstand gehouden en niet gezongen.

Het kabinet onderzoekt de mogelijkheid om bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart volgend jaar per post te stemmen, vanwege het coronavirus. Volgens Haagse bronnen van het AD is de kans groot dat er een vorm van 'briefstemmen' wordt ingevoerd.

Bij 'briefstemmen' kunnen kiezers hun stem een paar dagen of enkele weken vóór de verkiezingen van 17 maart per post versturen. Ook kan het stemformulier op de verkiezingsdag zelf worden ingeleverd bij een speciaal inleverpunt in de gemeente. Daardoor hoeven kiezers niet in de rij te staan voor het stembureau.

Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) laat uiterlijk begin november weten of het kabinet werk maakt van stemmen per post. Nu is het nog zo dat alleen Nederlanders in het buitenland via de post hun stem mogen uitbrengen. "Ik wil alle constructieve voorstellen onderzoeken om te zorgen dat deelnemen aan de verkiezingen voor alle Nederlanders zo makkelijk mogelijk is", meldt Ollongren.

Goedemorgen en welkom bij dit liveblog van vrijdag 9 oktober. In dit liveblog houden we u op de hoogte van het laatste coronanieuws in Fryslân en de rest van het land. Hier kunt u het liveblog van donderdag 8 oktober terugvinden.