Omrop TIP: Het slot van 'Hart & Ziel' in Fryslân DOK

In het binnenste van de motor zit een glazen pot, waarin de kunstenaar het gebalsemde hart van een dood paard in wilde stoppen. Dat hart zou het kunstwerk 'bezieling' geven. Maar het Fries Museum had kunstenaar Éric Van Hove gevraagd om het niet te doen. Het zou de aandacht van het kunstwerk halen, en bovendien was museumdirecteur Kris Callens bang dat dierenactivisten in actie zouden komen. In de documentaire zegt Callens tegen de kunstenaar dat hij rekening moet houden met 'overgevoeligheid in de samenleving' voor alles wat met dieren te maken heeft.

Na de première van de film om het Noordelijk Film Festival ontstond discussie. Het museum was opdrachtgever en mocht dus meepraten over het werk. Toch vond Kris Callens ook dat de kunstenaar vrij was in zijn keuzes. Éric Van Hove ging akkoord met de bezwaren van het museum en liet de glazen pot, waarin het paardenhart had moeten komen, leeg. Dat het Fries Museum toch invloed wilde uitoefenen op de inhoud van een kunstwerk, veroorzaakte na de filmvertoning veel reacties in de media.

De serie 'Hart & Ziel' van programmamaker Bart Kingma en cameraman Jan Bensliman volgt de bouw van 'de Friese motor'. In opdracht van kunstenaar Éric Van Hove hebben ambachtsmensen alle 295 onderdelen van een maishakselaar opnieuw gemaakt, van materiaal uit hun eigen vakgebied. Dat varieerde van onder andere porselein, glas, koper, tot zilver en beschilderd hout. Het gaat Van Hove bij dit project 'Fenduq' om de kracht van het ambacht.

De ambachtslieden maken producten met 'hart en ziel', met oog voor zijn materiaal, voor de oorsprong van zijn vak. Het gaat om verbinding met de historie en de omgeving. Sinds de industrialisatie is de moderne mens die verbinding kwijtgeraakt, zegt Van Hove. Binnenin de motor zit een glazen pot, die bedoeld was voor een gebalsemd hart van een gestorven paard. Dat zou 'de ziel' van het kunstwerk worden. Het werk stond eerst in het Fries Museum en is in 2020 naar een museum in Zweden gegaan.

'Hart & Ziel' begint in het atelier van Van Hove in Marrakesh. Daarna 'groeit' de motor met werk van glasblazers in Zweden, een beensnijder uit Bali, keramiek en smeedwerk uit Leeuwarden, houtsnijwerk uit De Knipe, schilderwerk uit Noardburgum, Hindelooper schilderwerk, zilver uit Leeuwarden en Harlinger tegelwerk. De documentaire in drie delen is eerder uitgezonden in november/december 2019 en wordt nu opnieuw door Fryslân DOK in drie keer voor het voetlicht gebracht.