"Zonder der SKS hadden we al die mooie skûtsjes nu niet meer gehad"
Op 22 juli 1945 is de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen (SKS) opgericht in café Bellevue te Leeuwarden. Dat gebeurde onder de naam Vereeniging van Skûtsjesilerscommissies in Friesland. Het initiatief voor de oprichting werd genomen door Klaas Kingma uit Dokkum en Gerben van Manen uit Drachten. Laatstgenoemde werd ook de eerste voorzitter.De vereniging deed in het begin niet anders dan het vaststellen van de wedstrijddagen. Het eerste SKS-kampioenschap werd in 1945 bij Langweer gezeild.
Histoarysk item oprjochting SKS
De 90-jarige Wiemer Hoekstra weet nog goed hoe de eerste wedstrijden in 1945 tot stand kwamen. "Er werden al wedstrijden met skûtsjes gezeild voor 1945. Maar het was de bedoeling dat er meer deelnemers kwamen. Daarom deden deze mensen dit." Hoekstra is 21 jaar fokkenist geweest op het skûtsje van Drachten. Ook was hij er 5 jaar schipper van. "In mijn beleving had het skûtsjesilen er zonder de SKS heel anders voor gestaan nu."
Frits Jansen is bemanningslid op het Huizumer skûtsje, maar is als skûtsjehistoricus met name bezig met het terughalen van skûtsjes naar Fryslân. Dat doet hij met de Stichting Foar de Neiteam, die de geschiedenis van het skûtsjesilen vastlegt. Ook volgens hem is de SKS de redding geweest van het skûtsjesilen. "Als de SKS niet was begonnen, dan hadden we nu die mooie schepen niet meer gehad."
Kampioen Van Der Meulen
In 1945 werd het kampioenschap van de SKS voltooid met een wedstrijd op het water bij Langweer. Na de oorlog kwamen er zo'n 25 deelnemers op af. De winnaar was in 1945 Klaas van der Meulen. Hij zou later nog driemaal kampioen worden.
It Skûtsjesjoernaal is twee weken lang te zien bij Omrop Fryslân op televisie. In de eerste aflevering zijn maandag de voorzitter van de SKS, René Nagelhout, en negenvoudig kampioen Douwe Visser uit Sneek te gast.
De uitzendingen komen iedere dag uit het skûtsjemuseum in Earnewâld. Telkens schuiven er twee gasten aan tafel bij presentator Simone Scheffer. Daarbij is er veel aandacht voor de grote verhalen, de stoere schippers en legendarische anekdotes van vroeger. Naast de gesprekken aan tafel zijn in het programma historische reportages over de geschiedenis van de SKS te zien. Verder gaan diverse kunstenaars een ode brengen over hun gevoel bij het skûtsjesilen. Het programma is te zien vanaf maandag 20 juli tot en met vrijdag 31 juli.
