Rendabel, sneller en goedkoper: provincie wil Lelylijn op landelijke agenda

Die conclusie trekt de provincie Fryslân uit een 'potentie-onderzoek' dat is gemaakt in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de drie noordelijke provincies. Er is gekeken naar drie varianten voor sneller openbaar vervoer tussen de Randstad en Fryslân en Groningen: bestaand spoor sneller maken, de aanleg van nieuw spoor en een hoogwaardige busverbinding.

Die laatste variant levert geen tijdwinst op en valt daarom af. Maar over bestaand spoor (Amsterdam-Zwolle-Groningen/Leeuwarden) en nieuw spoor (de Lelylijn) is tussen Randstad en het Noorden substantiële reistijdwinst haalbaar, respectievelijk twintig tot veertig minuten, waarbij een nieuw spoor bovendien goedkoper lijkt. Treinen moeten dan in beide varianten maximaal 200 kilometer per uur gaan rijden.

Bijkomend voordeel voor de Lelylijn over Drachten, Heerenveen en de Noordoostpolder is bovendien dat de aanleg geen hinder oplevert voor de treinreiziger over het bestaande spoor. Bovendien wordt de hele railinfrastructuur voor het Noorden veel sterker door het aanleggen van een tweede lijn, naast de bestaande lijn over Zwolle.

Volgens gedeputeerde Avine Fokkens-Kelder is de aanleg van de Lelylijn een zaak van 'nationaal belang': "Nederland is te klein voor een periferie. Als de Lelylijn wordt aangelegd kun je in Fryslân wonen en in de Randstad werken. Bij de aanleg van de Lelylijn heeft heel Nederland baat, want de Randstad is echt veel te druk en te vol aan het worden."

Fokkens heeft de afgelopen week erg aangedrongen op het snel openbaar maken van het rapport, terwijl staatssecretaris Van Veldhoven dat eerst pas in de herfst wilde doen. Fokkens houdt het nu op 'een misverstand, dat gelukkig goed is uitgesproken'. Zij wil nu proberen om de Lelylijn in de verkiezingsprogramma's te krijgen van zoveel mogelijk politieke partijen, zodat het volgende kabinet er snel mee aan de slag kan.

De lobby voor de Lelylijn wordt enthousiast gesteund door werkgeversorganisatie VNO-NCW. Landelijk voorzitter Hans de Boer heeft het over 'een unieke kans om het Noorden van Nederland duurzaam te verbinden met het westen en midden van Nederland, en ook met Duitsland en Denemarken.'

De Lelylijn is kostendekkend als iedere dag zo'n 22.500 reizigers er gebruik van maken. Volgens VNO-NCW is dat zeker mogelijk en zal de Lelylijn ook automobilisten verleiden om voortaan de trein te pakken. "Ik ben heel blij met dit onderzoek," zegt De Boer. "Het is belangrijk om nu ook snel een besluit te nemen. De schep moet nu zo snel mogelijk in de grond!"

De kosten van de Lelylijn langs de A7 worden op 3,2 tot 6,4 miljard euro geschat. Veel geld, maar waarschijnlijk goedkoper dan het sneller maken van het bestaande spoor. Die kosten worden op 3,6 tot 7,1 miljard euro geschat. Het sneller maken van het bestaande spoor levert bovendien minder tijdwinst op dan de Lelylijn. Voor de financiering van de Lelylijn verwacht gedeputeerde Fokkens veel van het Wopke-Wiebes-Fonds voor investeringen in de toekomst van Nederland.

In Provinciale Staten begint al wat voorzichtig enthousiasme te ontstaan over de Lelylijn. "Wanneer weet ik niet, maar die Lelylijn die komt er. Dit kan niet meer misgaan," zegt VVD-Statenlid Durk Pool.

SP'er Michiel Schier denkt al voorzichtig aan een treinstation bij Drachten aan de zuidkant van de A7. "In Drachten in de trein stappen naar Amsterdam of Hamburg, dat lijkt me geweldig." Statenlid Romke de Jong van D66 moet voor zijn werk geregeld in Hamburg zijn. "Dat kost me met de auto zeker vier uur. Als dat met de trein kan, heel graag!"