Hulpverleners bang voor coronacrisis: armoede in Fryslân zal toenemen
Zo'n zeven procent van de Friese bevolking leeft in armoede. De verwachting is dat dat de komende tijd verder oploopt. Oorzaak: de coronacrisis. Vooral jongeren zullen de dupe worden van de crisis, verwacht onderzoeker Keimpe Anema van het Fries Sociaal Planbureau. Ook hulpverleners uit het veld denken dat er de komende maanden veel meer mensen in de schulden raken, omdat een deel van het inkomen wegvalt doordat ze hun werk verliezen.
Bij het Fries Sociaal Planbureau wordt vaker onderzoek gedaan naar armoede en inkomen. Keimpe Anema is één van de onderzoekers. Hij vertelt dat armoede evenveel voorkomt in onze provincie als in andere delen van Nederland. Mensen met lage inkomens leven van een kleine 1.000 euro als ze alleen zijn tot 2.000 euro in de maand voor een huishouden met kinderen.
Inventarisatie problemen
Duidelijk is dat dat voor veel mensen problemen oplevert. Het bureau ziet dat er veel organisaties zijn die hulp verlenen. Vooral met vrijwilligers wordt bijvoorbeeld geprobeerd mensen uit de schulden te krijgen. Het planbureau gaat in gesprek met zulke organisaties en inventariseert problemen waar ze tegenaan lopen.
Ook hebben ze gesprekken met mensen die in armoede leven om er achter te komen waar ze behoefte aan hebben. Met de resultaten van de onderzoeken kunnen organisaties en ook gemeentes hun beleid inrichten en denkrichtingen ontwikkelen.
Verschillende vrijwilligersorganisaties houden zich bezig met hulp aan de groep arme mensen
In Fryslân zijn veel organisaties en ook kerkelijke instellingen die mensen helpen als ze in de problemen komen. Een van die organisaties is het UGS (Uitkeringsgerechtigden en Gehandicapten Súdwest Fryslân). Zij behartigen de belangen van mensen met een kleine beurs.
Ze hebben zo'n 500 klantcontacten in het jaar. Dat doen ze met vier vrijwilligers. Een hele klus, maar wel erg nodig, zeggen Harmen de Wind en Johan Swart. Ze helpen met het invullen van de formulieren of kijken hoe mensen weer uit de schulden kunnen komen.
Schaamte en ellende
De medewerkers komen veel ellende tegen. Dozen met onbetaalde rekeningen en deurwaardersbrieven. Om daar weer uit te komen is erg moeilijk. Volgens De Wind en Swart kloppen mensen vaak te laat aan. Ze hopen te lang dat ze het zelf wel op kunnen lossen of ze schamen zich.
Dat ze zo in de problemen komen is volgens de vrijwilligers vaak een opstapeling van problemen. De uitkeringen zijn volgens hen gewoon te laag. "Als de koelkast kapot gaat en de rekening van de zorgverzekering ligt er ook dan moet er een keuze gemaakt worden. Dan wordt de koelkast gekocht en beginnen de betalingsproblemen" En Harmen de Wind: "Een bijstandsuitkering is niet genoeg om van te leven en net teveel om dood te gaan."
Bureaucratie
Daarbij komt de bureaucratie bij gemeentes en instanties. Voordat je hulp hebt, ben je al maanden verder, vertellen De Wind en Swart. Als je geen computer hebt, wordt het al helemaal een probleem. Gemeentes willen zaken digitaal doen en als dat dan niet lukt, lopen mensen alweer achter.
En de brieven die ze krijgen, zijn vaak zo ingewikkeld dat het gewoon niet begrepen wordt. Kortom, er is een complex aan factoren waar mensen door in financiële problemen komen.
Door de coronacrisis is de verwachting van Keimpe Anema van het Fries Sociaal Planbureau dat de armoedeproblemen groter zullen worden. Ook daar doet hij onderzoek naar. De aanname van Anema is dat het vooral jongeren zijn die in de financiële problemen komen. Zij hebben vaak flexbaantjes en zijn niet in vaste dienst. De komende maanden zal het FSP daar de ontwikkelingen van in de gaten houden.
Alleen maar drukker
Voor Harmen de Wind en Johan Swart zal het de komende tijd waarschijnlijk ook drukker worden door corona. Nu is dat nog niet zo. Maar volgens Swart komen straks mensen die hun baan verliezen en een inkomensval maken snel in moeilijkheden. De illusie hebben ze dan ook niet dat hun werk op termijn niet meer nodig is. Johan Swart: "Ik denk niet dat ik mee zal maken dat armoede er niet meer is."
