Aantal zeearendnesten in Fryslân verdubbeld: zeven jonge zeearendkuikens

De populatie zeearenden in Fryslân is bezig met een bijzondere lente. Zes koppels hebben geprobeerd te nestelen en dat is twee keer zoveel als vorig jaar. In vier gevallen is het gelukt en dat heeft zeven jonge vogels opgeleverd. Twee in de Alde Feanen, bij Koudum, in het Lauwersmeergebied en een op een locatie die niet bekend is gemaakt.
Beelden gemaakt door Albert Draaijer uit Koudum:
See-earn Koudum
De locaties van de twee mislukte nesten zijn ook bijzonder. Een koppel zeearenden in het Lauwersmeergebied probeerde het heel dichtbij het bestaande nest daar. In Zuidwest-Fryslân had een particulier een nest bijna in de achtertuin van zijn vakantiehuisje. Dat mislukte doordat het nest per ongeluk verstoord werd. De persoon wist niet dat de dieren er zaten.
Het is de vraag of deze groei ook door zal zetten. Volgens Romke Kleefstra van Sovon Vogelonderzoek en de Werkgroep Zeearend is dat geen onredelijke verwachting, maar blijft het nog onzeker: "Je ziet nu al in Fryslân dat er ook nog op andere plaatsen paartjes rondhangen die bijvoorbeeld volgend jaar wel eens aan de gang zouden kunnen gaan met broeden. Het kan zijn dat we op zes blijven hangen, maar het kan ook zijn dat we er volgend jaar negen of tien hebben. Dat zou zomaar kunnen."

Ganzen

Het is opvallend dat bij de meeste broedgevallen twee kuikens groot gebracht worden, terwijl het in de rest van Nederland meestal maar om één kuiken gaat. Daar is volgens Kleefstra wel een verklaring voor: "Kijk, we hebben natuurlijk een waterrijk gebied met veel voedsel. Bij de vogels in het Lauwersmeergebied kijken we ook elk jaar naar wat ze eten. Dat doen we door op het nest te kijken welke restanten er liggen. Dan zie je dat het allemaal karperachtigen zijn en heel veel watervogels zoals meerkoeten en ganzen."
"Vooral ook die ganzen, dat is een zekerheid voor die zeearenden. Verspreid in de provincie hebben we nu hele grote broedpopulaties van grauwe ganzen en ook broeden er steeds meer brandganzen in de provincie. Dat is een soort van stapelvoedsel waar die zeearenden van op aan kunnen. Dat is ook wel een van de redenen voor hun succes."
Een jonge zeearend in het Lauwersmeergebied © Willem van Manen, Sovon
De jonge vogels in het Lauwersmeergebied worden al jaren door Kleefstra en collega's geringd. Deze lente heeft een van de vogels een zender gekregen. Door dat ringen is van de meeste jonge vogels duidelijk waar ze terecht zijn gekomen: "Het eerste kuiken dat we daar geringd hebben, heeft zich als eerste gevestigd in Groningen. Het eerste koppel van Noord-Holland kwam vanaf het Lauwersmeer en het eerste koppel van Zeeland kwam ook uit het Lauwersmeer."
Het succes van deze vogels in Nederland is ook vooral een Duits succes, want daar kwamen de eerste vogels vandaan. De populatie in Nederland kan zich nu helemaal zelf redden.

Windmolens

Zeearenden van een zendertje voorzien is heel belangrijk. Afgelopen jaar is het in vier gevallen gedaan en dit jaar in zeven. Je kunt daarmee heel precies zien wat ze doen en dat kan van groot belang zijn bij de energietransitie waar we nu in zitten.
In Duitsland komen de meeste zeearenden om het leven door windmolens en met zo'n zender kun je ook zien hoe zij op zo'n object reageren. In Nederland komen er steeds meer windmolens bij, bijvoorbeeld in het IJsselmeer.
© Willem van Manen, Sovon
Vogelonderzoeker Romke Kleefstra