Wat moet er gebeuren met de stikstofreductie, lees hier een overzicht

Het beleid van het kabinet Rutte om de stikstofuitstoot te verminderen en natuurgebieden te beschermen is goed, maar niet goed genoeg. Dat is het oordeel van de commissie Remkes.
© ANP
Maandagmiddag werd het eindrapport van deze commissie die het kabinet adviseert bij de aanpak van het stikstofprobleem, in Den Haag gepresenteerd aan Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Carola Schouten. In Fryslân wordt met name door de landbouw met argusogen gekeken naar wat er in het rapport staat en wat het kabinet met de adviezen doet.
Volgens de commissie is het kabinet Rutte niet ambitieus genoeg. De doelstelling van de regering is om de stikstof-uitstoot tot 2030 met 26% te verlagen in vergelijking met 2019. Maar dat moet 50% worden zegt Remkes. En de maatregels moeten juridisch vastgelegd worden en gehandhaafd worden. In 2040 moet de uitstoot zo laag zijn dat er geen schade meer aan natuurgebieden wordt toegebracht.

Landbouw

Het grootste deel van het advies van de commissie richt zich op de landbouw. Die is volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, het RIVM, verantwoordelijk voor meer dan 40% van alle stikstofuitstootl
Het kabinet kiest er in de maatregelen die tot nu toe bekendgemaakt zijn voor om boeren zelf de keuze te geven of ze willen stoppen of niet. Remkes zet vraagtekens bij die aanpak. "Er moet mogelijk meer worden gekeken naar de uitkoop van bedrijven die in de buurt van een natuurgebied liggen", zegt Remkes. En de sector moet emissie-arm worden.

Stoffenbalans

De landbouwsector heeft eind vorig jaar zelf ook al een pakket aan voorstellen aan minister Schouten gegeven. Remkes ziet daar goede aanknopingspunten in voor verder beleid. Hij stelt voor om de uitstoot van stikstof en de effecten van maatregelen voor te leggen in een stoffenbalans waar de boer op kan worden afgerekend. Die moet niet bovenop al bestaande registratiesystemen komen, maar deze vervangen, zegt Remkes.
De administratie moet eenvoudiger worden voor boeren. "De regellast is nu te zwaar. Een drastische vereenvoudiging is noodzakelijk", vindt Remkes.

Voordeel voor Fryslân

De commissie kiest voor een aanpak die gebonden is aan gebieden en niet voor een landelijke aanpak. Zo moeten er regionale stikstofplafonds komen. Dat kan voor Fryslân een voordeel zijn omdat de uitstoot hier niet zo hoog is en er veel ruimte in de provincie is. Voor bedrijven die in de buurt van natuurgebieden liggen, blijft de kans groot dat ze moeten stoppen of moeten verhuizen.
Het idee van Schouten om de beschermde status van bepaalde natuurgebieden te schrappen wijst de commissie af. Daar kan geen sprake van zijn. Er zou eerder natuur bij moeten komen. Om de natuur te herstellen denkt de commissie onder anderen aan het strooien van steenmeel, dat de stikstof opneemt, en aan het afplaggen van grond.
Minister Schouten maakte in april bekend dat ze vijf miljard euro uit wil trekken voor de aanpak van het stikstofprobleem. Drie daarvan is bedoeld voor de bescherming van de natuur en twee miljard voor maatregelen om de uitstoot van landbouw te verminderen. Boeren dwingen om te stoppen zit daar nog niet in.

Andere sectoren

De commissie kijkt ook naar andere sectoren dan de landbouw. Aan het verkeer is met de verlaging van de maximum snelheid naar 100 kilometer per uur voorlopig genoeg gedaan. De industrie moet de reductie van stikstof integreren in de afspraken die gemaakt zijn in het klimaatakkoord. En dat betekent dat de overgang naar duurzame energie sneller moet. Dat gaat nu niet snel genoeg.
Engergiebedrijven moeten zich richten op zonne- en windenergie. Voor biomassa, die nu bijgestookt wordt in energiecentrales, moeten de subsidies stopgezet worden omdat er te grote twijfels zijn over de milieueffecten van deze aanpak. Voor de bouw moet voldoende ruimte beschikbaar komen. Het stilzetten van een groot aantal bouwprojecten door de stikstofproblematiek moet niet opnieuw gebeuren, vindt Remkes.

Vervoer

Ook de scheepvaart moet aan de bak, vindt Remkes. Die sector zorgt nu voor grote uitstoot van stikstof door verouderde motoren. Vanaf 2021 moeten de eisen voor nieuwe schepen flink omhoog in overeenstemming met strengere normen voor alle verkeer in Europa, vindt de commissie.
De luchtvaart laat Remkes in dit eindrapport buiten schot, omdat hier in januari al voorstellen voor naar buiten zijn gebracht over bijvoorbeeld schone bussen op vliegvelden, schone energievoorziening daar en schonere motoren voor de vliegtuigen in de toekomst.

Kabinet aan zet

Wat het kabinet uiteindelijk met de adviezen zal doen, moet nog afgewacht worden. Minister Schouten zei na de presentatie dat ze de uitkomsten eerst goed zal bestuderen en daarna zal reageren.