Groene strand Ameland van grote betekenis voor natuur

Bij Ballum op Ameland is de laatste tientallen jaren een natuurgebied ontstaan dat volgens Rijkswaterstaat zeer bijzonder is. Op verschillende Waddeneilanden zijn 'groene stranden' ontstaan, maar de ontwikkelingen op Ameland gaan wel heel snel. Toch is dit groene strand lang niet bij iedereen in beeld als belangrijk natuurgebied.
Griene Strân
Johan Krol van het Amelander Natuurcentrum brengt al jaren in kaart welke speciale natuur in het gebied te vinden is. Hij komt er gemiddeld zo'n 120 plantensoorten tegen. En daar zitten ook heel zeldzame bij. Een overzicht is hier te vinden. Ook broeden en verschillende soorten vogels, zoals de eider, bruine kiekendief, lepelaar, stormmeeuw, en nog veel meer. Soms zitten er ook zeer zeldzame strandbroeders bij zoals de strandplevier, die vorig jaar een jong grootbracht.
Wat was niet altijd zo, zegt Johan Krol. "Het is begonnen met een kale zandplaat waar met hoog water misschien een stuk of wat meeuwen stonden."
Het is met name de dynamiek van het gebied wat het trekt. "Zo is half Nederland ontstaan na de laatste ijstijd en dat zie je hier nu gebeuren. Een heel nieuw stuk natuur op Ameland van misschien wel honderd hectare groot."
Het strand aan de Noordzeekant is kortgeleden ook een stuk groter geworden.
In nêst ffan it dûkelmantsje (strandplevier) ferline jier. Der is ien pyk grut wurden. © Johan Krol
Ecoloog Lies van Nieuwerburgh is erg positief over het gebied. "Het groene strand is zo'n dynamisch gebied. Dat vind je niet zomaar in Nederland. Je hebt op Terschelling een groen strand en ook op Schiermonnikoog. Het is hier wel heel dynamisch. Zoals Johan Krol ook vertelt. Het verandert elk jaar en dat is heel bijzonder. En ook dit biotoop is bijzonder in heel Europa."
De veranderingen kunnen er ook voor zorgen dat sommige soorten er niet meer willen zijn. Zoals een plek waar nu jonge duintjes te vinden zijn. Johan Krol: "Waar we nu staan, zaten drie jaar geleden 140 nestjes sterns, omdat het toen nog kaal zand en schelpen was. Nu is het drie jaar later en zijn de sterntjes vertrokken en zijn er duinen ontstaan."
Jonge dúntsjes by it Griene Strân © Omrop Fryslân, Remco de Vries
Als natuurbeheerder laat Rijkswaterstaat weten het gebied vooral zijn gang te laten gaan en het volgt de ontwikkelingen als het gaat om de bescherming van het gebied.
Van Nieuwerburgh: "We beschermen een aantal onderdelen. De broedvogels en dan bijvoorbeeld de strandbroeders. Daar zetten we waarschuwingsbordjes voor om te voorkomen dat mensen ze gaan verstoren. Maar voor de rest kan je niet zoveel beschermen, want de natuur gaat toch zijn eigen gang. En dat is juist het specifieke van de deze natuur en van dit gebied. Het hele Waddengebied is heel erg dynamisch en dat willen we ook behouden. We gaan niets aanleggen om het tegen te houden, want dat is juist de kracht van het gebied."
Rijkswaterstaat is sinds 2017 de natuurbeheerder van de Waddenzee.
In warskôgingsboerd by nêsten © Johan Krol
Dat de bescherming met waarschuwingsborden nodig is, blijkt wel. In de verte lopen twee mensen met een grote hond los over het strand naar een bord toe, lezen het en keren om.
Het gaat niet altijd goed. Een stel van wie de vrouw met wandelstokken onderweg is, wandelt aan de verkeerde kant van de borden en veel vogels komen omhoog waaronder de lepelaars. En of is dat niet genoeg: de vrouw zwaait met de stokken omhoog om nog meer vogels op te laten vliegen.
Krol spreekt de mensen er weleens op aan, maar deze keer niet. Ze zijn ver weg en het is soms ook een oefening in frustratie.
Amelander Jan-Theo IJnsen van Rijkswaterstaat ziet het ook: "Het is inderdaad Natura 2000-gebied en Natura 2000 ziet toe op de bescherming van gebieden en soorten. En dat is in dit gebied dat op Ameland toch ook een recreatiegebied is een subtiel evenwicht."
Bûnt hantsjekrûd (rietorchis) is ien fan de reade list soarten dy't yn it gebiet te finen is. © Omrop Fryslân, Remco de Vries