Oudste inwoonster van Harlingen sterft van eenzaamheid, schoonzoon vertelt

Ze hadden het allemaal zo gegund dat ze helemaal in haar eigen huisje, waar ze al 75 jaar woonde, zou sterven. Maar nadat ze een aantal keer was gevallen, kon het echt niet anders en moest IJmkje Esveld-Visser wel verhuizen naar een verpleeghuis. Ze was met haar 103 de oudste inwoonster van Harlingen. 19 april stierf ze, volgens haar familie van eenzaamheid.
TV Repo Iensumens
Op 10 maart gaat mevrouw Esveld-Visser naar binnen. Berust, niet wetende dat op 12 maart het verpleeghuis op slot gaat en de familie haar niet meer in het echt kan ontmoeten. Op vaste dagen staat Frans Postmus met zijn vrouw te zwaaien naar (schoon-)moeder. Postmus denkt niet dat ze het ziet vanaf de eerste verdieping, met haar 103 jaar.

"Het licht was uit die ogen weg"

Postmus wil het verhaal vertellen. Hij heeft het er moeilijk mee. Het voelt alsof heeft hij niet genoeg zijn best heeft gedaan en dat vreet aan hem. Zijn grote ogen kijken een andere kant op. Hij begint te vertellen over het moment dat ze voor het eerst aan het videobellen waren. Mevrouw Esveld-Visser dacht dat het een foto was en begreep er niet veel van. Postmus schrikt van wat hij ziet. "Ze had altijd veel licht in haar ogen, het licht was uit die ogen weg."
Direct na het videobellen gaat hij het gesprek aan. Het is dan vrijdagavond. Op maandagavond kan hij met de dokter praten. Maar beide gesprekken veranderen niets aan de situatie: mevrouw Esveld-Visser mag geen bezoek ontvangen. Dat zijn de protocollen. Zoon Frans: "Het enige medicijn zit hier naast mij, dat is haar dochter, haar zoon, haar kleinkinderen."

Neet meer eten

In het dossier heeft Postmus dan ook al gezien dat schoonmoeder niet meer eet en haar medicatie niet meer neemt. Hij waarschuwt dat als ze niet mogen langskomen, schoonmoeder binnen 10 dagen overleden is. Hij weet als geen ander hoe zijn schoonmoeder altijd kon genieten als er mensen langs geweest warren toen ze nog zelfstandig woonde. Dan bellen ze 's avonds om te vertellen van wie ze bezoek gehad had. En dat ze nog lekkere oliebollen gehad hadden. Ze leefde ervoor. Bezoek. Contact. Mensen.
aldste ynwenster fan harns stjert fan iensumens, skoansoan ferteltONLINELANGERE FEHAAL
Drie dagen later, het is dan donderdag, mogen ze komen. Het gaat dan zo slecht met mevrouw Esveld-Visser dat er een ander protocol in werking gesteld wordt: in de laatste fase mag er wel bezoek komen. Postmus breekt als hij vertelt hoe het gaat als ze de kamer instappen. Hij wil niet vertellen wat hij dan ziet.
Op zondagmiddag overlijdt IJmkje Esveld-Visser. Er is familie geweest, maar Postmus weet niet of schoonmoeder er nog wat van heeft meegekregen. Hij hoopt het maar.

Onmenselijke protocollen

Hij schrikt bijna van zijn eigen emoties nu hij het allemaal vertelt. Maar hij verwijt het zichzelf zo, daar zit hij mee. Dat hij niet meer doorgepakt heeft om het toch voor elkaar te krijgen, dat ze naar binnen hadden gekund. Hij wil ook niemand de schuld geven. Daarom wil hij ook niet zeggen om welk verpleeghuis het gaat. Want ze hebben heel goed voor schoonmoeder gezorgd. Het gaat erom wanneer de protocollen onmenselijk worden.
Hij wil dit verhaal kwijt. Want zo zijn er nog honderden. "Allemaal even triest." Hij kijkt voor zich uit. "Foppe de Haan zei dan: 'het is wat het is'. En dat is ook zo. Maar het is bizar. En dat was het. Klaar."