Coronanieuws donderdag 26 maart: EU-landen zijn het nog niet eens over miljarden tegen coronacrisis

Over het virus wordt bewust en onbewust veel verkeerde informatie gedeeld op de sociale media. De controle gaat maandag in, meldt de NOS. De nieuwscontroleurs kijken ook de berichten op Instagram na.

Bart Maats is huisarts in Gorredijk. Dat is de plek waar twee weken geleden de eerste Friese coronabesmetting zijn vastgesteld. Hij vertelt hoe het nu in zijn praktijk is.

De nieuwe realiteit daalt langzaam neer. We beginnen te wennen aan een nieuwe manier van leven, en dat geeft de mogelijkheid om na te denken over wat de crisis ons kan brengen. Dat zegt Houkje Rypstra van Sirkulêr Fryslân.

Dit weekend geeft zangeres Elske DeWall een bijzonder concert, vanuit haar eigen huis. De Friese zangeres staat vrijdag op het eerste online-festival van Radio 2.

Premier Rutte is vandaag diep door het stof gegaan in de Tweede Kamer, na de rommelige persconferentie van afgelopen maandag. Gisteren zei hij tegen de pers al dat de persconferentie van maandag duidelijker had gekund.

Oud-staatssecretaris Jack de Vries is communicatiespecialist en was eerder campagnestrateeg bij het CDA. "Het was wel wat vreemd", zegt hij over de persconferentie. "Iedereen had na maandag nog vragen over scholen en examens. Een dag later werd dat weer duidelijker gemaakt, maar je kunt er wel wat lessen uithalen. Vier ministers die spreken in één persconferentie is ook wat te veel van het goede."

Het college van burgemeesters en wethouders van Harlingen is verbaasd over de berichten dat de organisatie van de Visserijdagen het evenement dit jaar zal schrappen. Dat schrijft burgemeester Sluiter in naam van het college. De gemeente heeft zelf officieel nog niets gehoord van de Stichting Visserijdagen Harlingen.

Het WBVR-lab in Wageningen kan vanaf aanstaande maandag alle dagen tot 1500 tests laten doen om vast te stellen of iemand besmet is met het coronavirus. Het laboratorium neemt er een nieuw testapparaat voor in gebruik. Dat meldt de NOS. Een ander lab, in Lelystad, kan normaliter vijfhonderd tests afnemen. Als ze daar 24 uur werken, kan dat oplopen naar 1500 per dag. Minister De Jonge schreef woensdag in een Kamerbrief dat op één dag zo'n tweeduizend coronatests kunnen worden afgenomen in Nederland. Als Lelystad continu werkt, zou dat een grote uitbreidding betekenen.

Tryater zoekt uit hoe ze op afstand van elkaar een voorstelling kunnen maken. Artistiek directeur Ira Judkovskaja is bezig aan haar laatste weken bij het theatergezelschap. Haar laatste voorstelling, 1000&1 Nacht, kan nu niet beginnen zoals die gepland was. "Maar we willen theater blijven maken", schrijft ze. "En we hopen jullie straks wel in de wereld van Sheherazade en 1000&1 Nacht mee te kunnen nemen. Daarom begeven we ons op een digitaal avontuur."

Vrijdag om 11.00 uur repeteert Tryater en dat zenden ze live uit op Facebook.

Sportkoepel NOC*NSF stelt 5 miljoen beschikbaar m sportbonden en sportverenigingen te helpen die in financiële nood verkeren. De bond hoopt op extra steun het Rijk. Dat meldt dagblad Trouw. De voorzitter van NOC*NSF verwacht dat ongeveer acht op de tien verenigingen en bonden in de problemen verkeren of zullen komen.

Camping It Wiid is gewoon open. Gasten moeten zich houden aan de maatregels van het RIVM. Een daarvan is anderhalve meter afstand houden.

Everhard Hofstra van GGD Fryslân ziet dat het aantal geconstateerde besmettingen in Fryslân omhoog is gegaan. "We zien toch langzamerhand een toename in het aantal gevallen in Fryslân. Dat betekent dat we ook hier verspreiding zien. We testen steeds selectiever. Desondanks zien we een toename aan gevallen, dus dat betekent dat het virus zich steeds meer verspreid."

In het landelijke beeld heeft het RIVM juist een kleine afvlakking gezien. "In Fryslân nog niet. Maar zonder de maatregelen was er een ander beeld ontstaan. Dankzij de maatregelen zien we wat we nu zien, anders zouden we waarschijnlijk nog een grotere verspreiding zien," legt Hofstra uit. "Ik verwacht nog wel een verdere toename, maar zonder die maatregelen zou dat nog veel meer zijn. Juist door de maatregelen hopen we voldoende capaciteit in de ziekenhuizen te houden om iedereen te kunnen helpen."

Het parlement eist dat het kabinet het Zwitserse bedrijf Roche desnoods dwingt bekend te maken wat de samenstelling is van de vloeistof die gebruikt wordt in coronatests. Dat meldt de NOS in haar liveblog. Roche levert machines waarmee laboratoria coronatests kunnen uitvoeren. Daarbij wordt ook een vloeistof gebruikt die labs zelf ook kunnen maken, zo blijkt uit onderzoek van Follow the Money. Tot nu toe heeft Roche de receptuur niet openbaar gemaakt. De Tweede Kamer wil dat het Rijk druk uitoefent. Minister De Jonge wil het eerst zonder dwang proberen. Voor de toekomst sluit hij echter niet uit dat een 'dwanglicentie' opgelegd wordt aan het bedrijf.

De coronacrisis zal Nederland in reces trekken. Dat meldt het Centraal Planbureau donderdag. Maar wat betekent dat eigenlijk voor de gewone consument? "Je hoeft er niet per se last van te hebben", zegt econoom Erica Verdegaal.

De Lodenhelrun in Veenwoudsterwal is afgezegd vanwege de coronacrisis, meldt de organisatie op Facebook.

Componist en arrangeur Peter van der Zwaag uit Sint-Anne heeft een nummer geschreven dat troost moet geven in deze moeilijke coronacrisis.

De maatregelen die het kabinet bekend heeft gemaakt om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, kunnen voortaan beter gehandhaafd worden. De voorzitters van alle veiligheidsregio's in het land hebben dat afgesproken.

In een week tijd is de krant Actief, die in Noordoost-Fryslân uitgegeven wordt, de helft van de inkomsten kwijtgeraakt. Dat komt omdat adverteerder zich nu terugtrekken vanwege de coronacrisis. De krant is uit alle macht aan het zoeken naar andere mogelijkheden om geld binnen te krijgen, maar makkelijk is het niet.

De coronapatiënt wordt onderweg geïsoleerd in een speciale brancardtent die in de helikopter zit.

Het is een gevecht tussen gevoel en regels. Sinds anderhalve week gelden voor uitvaartcentra extra strenge maatregelen vanwege het coronavirus. Het RIVM zal nu zelfs boetes opleggen bij uitvaarten waar mensen zich niet aan de regels houden. En dat is erg, maar wel nodig.

Jan Klaas Faber van uitvaartcentrum Nij Andringastate in Marsum heeft het moeilijk met de maatregelen die vanwege het coronavirus zijn ingesteld. "Mensen moeten 1,5 meter uit elkaar zitten, de naasten officieel ook. Van het RIVM hebben wij een richtlijn gekregen, daar worden ook boetes en sancties in genoemd. Maar het is moeilijk te verkopen. Wij zijn een dienstverlenende instantie, je wil graag mensen helpen bij het verzorgen van een uitvaart. Daar moet je beperkende maatregelen in opleggen. Dat is vervelend, je wordt in een rol geduwd die je niet wil."

Dokters en verplegers hebben de brillen nodig voor bescherming. Het coronavirus kan namelijk in het lichaam komen door de ogen.

Natuurmonumenten roept op om bij mooi weer of in het weekend niet naar het natuurgebied de Slotpleats bij Bakkeveen te komen. In dat gebied was het de afgelopen dagen te druk, waardoor het voor mensen onmogelijk werd om de richtlijnen van het RIVM op te volgen. Lees hier het volledige bericht.

De Terschellingers worden gevraagd om voor de eigen voordeur te gaan staan en te zwaaien als de drone overvliegt, het liefst met de vlag van het eiland.

In Dantumadiel is nu ook een persoon besmet met corona. Lange tijd was de gemeente coronavrij, maar dat is nu dus niet meer.

De 'samenscholingsregels' worden aangescherpt, dat heeft voorzitter Bruls van de Veiligheidsberaad gezegd tegen RTL. In die raad zitten de voorzitters van de 25 veiligheidsregio's, dat is ook burgemeester Buma van Leeuwarden. De scherpere regels houden in dat iedereen die met meer dan twee personen in de openbare ruimte is, een proces-verbaal krijgt. Ook als de mensen binnen een groep zich aan de regel houden van anderhalve meter. Er wordt een uitzondering gemaakt voor gezinnen of kinderen onder de twaalf met een begeleider.

Er zijn komende week 1.600 bedden beschikbaar op de intensive cares in de Nederlandse ziekenhuizen. Dat zegt minister Hugo de Jonge. Van die ruim 1.600 bedden zijn 1.036 voor coronapatiënten en de andere 575 van de reguliere zware zorg.

De directieleden van SC Cambuur, Ard de Graaf en Gerald van den Belt, hebben op de clubwebsite een brief geplaatst aan de supporters over de huidige stand van zaken aangaande het coronavirus. De directie is van mening dat er snel duidelijkheid moet komen over het restant van de competitie. Wanneer de competitie niet uitgespeeld kan worden, vertrouwd Cambuur erop dat de stand van zaken van de competitie zoals die nu is aangehouden wordt voor de promotieregeling. In dat geval zou Cambuur komend jaar in de eredivisie spelen.

De directie schrijft verder dat Cambuur vooreerst niet in de financiële problemen komt, niet tegenstaand dat de club op dit moment geen inkomsten heeft.

Het aantal mensen dat in Nederland is overleden aan het coronavirus, is opgelopen tot 434. Het aantal geregistreerde sterfgevallen is de afgelopen 24 uur omhoog gegaan met 78, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Deze mensen zijn niet allemaal sinds woensdag overleden. Als een patiënt overlijdt, wordt dat niet altijd gelijk doorgegeven aan het instituut. Datzelfde geldt voor het aantal mensen dat in het ziekenhuis wordt opgenomen. Sinds het begin van de uitbraak zijn 2151 mensen met de ziekte COVID-19 opgenomen. Dat zijn er 315 meer dan woensdag bekend was.

Een coronapatiënt is donderdag met een speciale coronahelikopter overgevlogen van het ziekenhuis in Venlo naar de intensive care van het ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen.

De Skûle Welzijn in Franeker is dicht voor bezoekers, maar inwoners van de gemeenten Waadhoeke en Harlingen kunnen wel terecht op het telefonisch spreekuur. Alle werkdagen worden er van 10 tot 12 uur aan de telefoon vragen beantwoord. Het spreekuur was eerst alleen voor ouderen en kwetsbare mensen, maar is nu open voor iedereen. Ook om zomaar even een praatje te maken. Voor de jongeren is er een speciaal chatpunt via de website van de zorginstantie.

Zorgorganisatie KwadrantGroep in Drachten heeft zes routes bedacht, die de medewerkers volgen als zij mensen met het coronavirus moeten helpen. Op elke route worden vier tot zes zorgmedewerkers ingezet die dan alleen die route doen. Ook hebben zij een eigen auto die alleen voor die route wordt gebruikt.

Bij twee inwoners van de gemeente Waadhoeke is het coronavirus vastgesteld. Het zijn de eerste positief geteste patiënten in die gemeente. Vanwege de privacy worden er geen verdere gegevens, zoals woonplek, bekend gemaakt. Deze eerste melding zegt niets over het werkelijke aantal besmettingen in Waadhoeke, want niet iedereen wordt getest.

Waar eerder iedereen zomaar naar binnen kon lopen bij de supermarkt van Albert Heijn in Hurdegaryp, is er nu een deurbeleid. Buiten worden de winkelwagens schoongemaakt en er wordt ook tegen klanten gezegd dat er met een winkelwagen maar één persoon naar binnen mag. De mensen moeten perse een winkelwagen mee naar binnen nemen. "Er is nu als richtlijn aangegeven dat een klant 10 m2 ruimte moet hebben. Wij zijn zo'n 1.000 m2, dus dan mogen er zo'n 100 klanten naar binnen op hetzelfde moment", rekent Gerard van der Veen van de supermarkt uit.

Het RIVM maakte woensdag bekend dat er nog eens 80 mensen in Nederland overleden zijn aan het coronavirus. Dat is het hoogste aantal doden in 24 uur tot nu toe. Tegelijk maakte het RIVM bekend dat de piek wat af lijk te zakken. Hoe moeten we deze cijfers dan nu net uitleggen? "Het effect zie je als eerst in het aantal nieuwe besmettingen", zegt Anne Marie van Elsacker van Izore, het centrum infectieziekten in Fryslân. Volgens Van Elsacker is het niet zo dat het einde nu al in zicht is. "Het lijkt nu een beetje te helpen, maar we gaan dit nog vreselijk lang vol moeten houden met elkaar", zegt ze. "Het tijdpad loopt echt wel een beetje door tot in de zomer."

Het Leger des Heils komt met een coronacampagne voor daklozen. Het kabinet roept om om vooral thuis te blijven, maar wat nou als je geen thuis hebt? Volgens het Leger des Heils zijn er zo'n 40.000 mensen die geen kant op kunnen. De organisatie wil dat er meer slaapplekken komen voor daklozen. Het kabinet wordt opgeroepen 10.000 woonplekken te realiseren voor deze mensen. Het Leger des Heils zal ook via internet verhalen van daklozen delen, om op deze wijze aandacht te vragen voor het probleem.

In de Tweede Kamer wordt op dit moment gepraat over de coronacrisis. Het gaat met name over het dreigende tekort aan intensive care-bedden. Ook wordt er gepraat over de testcapaciteit. Nederland moet bij nood dwangmiddelen inzetten om meer coronatesten mogelijk te maken, vinden verschillende coalitie- en oppositiepartijen in de Tweede Kamer. Farmaceut Roche die de meeste apparatuur aan Nederland levert om de testen uit de voeren. Het bedrijf kan niet meer voldoende leveren in de hele wereld, maar weigert ook het recept vrij te geven voor een vloeistof die nodig is voor de test, zegt het onderzoeksplatform Follow The Money. "Ik wil dat het kabinet toezegt alles in te zetten, waaronder dwang, om maximaal te testen", zei PvdA-voorman Lodewijk Asscher.

Er is een tweede Friese patiënt overleden aan de gevolgen van het coronavirus. Het gaat om een 80-plusser uit Heerenveen. Verder zijn er 16 nieuwe gevallen van coronabesmetting vastgesteld. Dat heeft de GGD zonet gemeld. Het aantal geregistreerde coronaptiënten in onze provincie komt daarmee op 70. Op dit moment voert GGD Fryslân, in samenwerking met de betrokken ziekenhuizen, contactonderzoek uit.

De Streekboer in Drachten kreeg er door de coronacrisis al ruim 200 nieuwe leveranciers bij. Boeren zijn massaal op zoek naar nieuwe manieren om hun producten kwijt te kunnen. Ook zijn er veel meer aanmeldingen van klanten die een Voedseldoos bestellen bij De Streekboer. "Iedere week komen er veel mensen bij die hier aan mee willen doen. Mensen begrijpen ook dat we best wel kwetsbaar zijn met elkaar. Er is veel dicht en dat doet wat met de voedselmarkt. Wij kunnen met zo'n initiatief ook de boeren steunen. In de omgeving kan er voor ons geproduceerd worden", vertelt Janco Heida van De Streekboer.

Het coronavirus laat ook sporen achter in het rioolwater, is gebleken uit onderzoek van het RIVM. Bij Amsterdam, Tilburg en Loon op Zand is genetisch materiaal gevonden van het coronavirus. Dat komt via de wc's in het riool terecht. In Fryslân wordt niet getest of het virus in het water zit, maar sinds vorige week heeft Wetterskip Fryslân wel maatregelen getroffen bij de 27 rioolwaterzuiveringen in de provincie. De bezetting op de zuiveringsinstallaties is nu teruggeschroefd, zegt beleidsadviseur Hans de Vries van het waterschap. De mensen die bij het water werken, hebben speciale overalls aan, met handschoenen, laarzen en een masker, zodat er geen contact kan komen met spattend water. "Onze medewerkers zijn altijd al maximaal beschermd, dat is standaardprotocol", zegt De Vries.

Door de coronacrisis moet niemand op straat belanden. Dat zeggen minister Van Veldhoven van Milieu en Wonen en diverse verhuurdersorganisaties en brancheverenigingen. Ze hebben daarom afgesproken om nu geen huisuitzettingen te doen. Bovendien komt de minister met een spoedwet om tijdelijke huurcontracten te verlengen.

NHL Stenden blijft dicht tot 1 juni, zo heeft de hogeschool woensdag bekendgemaakt. Het kabinet besluit pas volgende week dinsdag of de scholen na 6 april ook nog dicht moeten, maar NHL Stenden gaat ervan uit dat de coronacrisis nog wel even zal duren. met het besluit om dicht te blijven, kiest de hogeschool voor duidelijkheid. Erica Schaper, voorzitter van het college van bestuur: "Er was veel onduidelijkheid bij studenten en medewerkers. Met alle hogescholen in Nederland samen hebben we gezegd: er moet wel duidelijkheid komen, dus we zeggen met zijn allen dat de scholen tot 1 juni dicht blijven." NHL Stenden, met de grootste locatie in Leeuwarden, gaat tot die tijd door met het online aanbieden van onderwijs.

De activiteiten rond 75 jaar bevrijding worden dit jaar versoberd. Dat betekent dat evenementen in een andere vorm zullen doorgaan, of helemaal komen te vervallen. Evenementen die niet doorgaan, zijn onder andere het Bevrijdingsfestival op 5 mei, het project rond de Joodse kinderen, de toneelvoorstelling Skaad en het theaterstuk De Joodse Bruiloft. Die laatste twee zijn doorgeschoven naar 2021.

Goedemorgen en welkom in dit liveblog van donderdag 26 maart over het coronavirus. Dit was het belangrijkste nieuws van woensdag:

Het liveblog van woensdag 25 maart is hier na te lezen.