Coronacrisis heeft grote gevolgen voor het Friese bedrijfsleven

De grootste gevolgen zijn er natuurlijk voor alle bedrijven die rechtstreeks getroffen worden door de maatregelen van de regering om verspreiding van het virus tegen te gaan. De horeca ligt in ieder geval tot 6 april volledig stil. Werknemers, vooral flexkrachten, worden naar gestuurd en moeten dan maar afwachten wanneer er opnieuw werk is. Datzelfde geldt voor evenementen en theaters. Alle voorstellingen, evenementen en beurzen zijn afgezegd.

Voor groothandel Sligro betekent dit dat de aanlevering in deze sectoren zo goed als stil ligt, zegt woordvoerder Wilco Jansen. Aanlevering aan andere sectoren zoals ziekenhuizen, verzorgingshuizen en supermarkten gaat nog gewoon door. Het recreatieseizoen is nog niet echt gestart. Dat komt later pas. Sligro is al een paar weken bezig om zich voor te bereiden op deze situatie. Bij het bedrijf werken veel oproepkrachten. De meeste daarvan worden op dit moment niet ingehuurd. Voor de vaste krachten heeft het nog geen gevolgen. Maar als de situatie ook na zes april aanhoudt, kan dat later wel nodig zijn.

Ook in de reisbranch gaat het slecht. Reizen worden er niet geboekt en KLM/AirFrance houdt bijna alle toestellen aan de grond, zo maakten de luchtvaartmaatschappijen bekend. Voor werknemers wordt ontslag of werktijdverkorting aangevraagd. Maandag werd ook bekend dat al 20.000 bedrijven met 30.000 werknemers van deze regeling gebruik willen maken.

In de planten- en sierteelt sector komt de crisis hard aan, zegt Nina Boonstra, directeur van de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij (NOM). De export en handel ligt voor een groot deel stil. Dat is een grote strop omdat deze producten voor een groot deel niet houdbaar zijn. Ook bedrijven die onderdelen nodig zijn uit China lopen vast omdat de invoer daarvan voor een deel stilligt. Datzelfde geldt voor de recreatiesector waar een groot deel van de faciliteiten dicht is of geen klanten trekt.

Voor landbouwboeren zijn de gevolgen op dit moment nog niet groot, zegt Tineke de Vries, voorzitter van LTO Noord in deze sector. De meeste producten zijn al weg en het nieuwe seizoen moet nog beginnen. Handelshuizen hebben wel problemen omdat de prijzen van de grondstofproducten, zoals suiker, weet en verschillende andere producten onderuit gaan door de paniek op de beurzen.

Bij Philips valt de schade tot nu toe mee, vertelt woordvoerder Steve Klink. Mensen van de staf en op kantoor werken zoveel mogelijk thuis. Maar de productie draait door, bijvoorbeeld in Drachten. Wel worden er extra maatregelen genomen om uitval tegen te gaan, zoals meer aandacht voor hygiëne en afstand houden op de werkplek. Mensen die lichte klachten hebben worden gevraagd om thuis te blijven. De aanlevering van onderdelen uit China loopt nog goed. Philips heeft daar zes eigen fabrieken die componenten maken. De productie van medische apparatuur is opgeschaald om aan de vraag te voldoen.

In de bouw zijn de gevolgen ook nog niet zo groot, zegt Jetse Lont van bouwbedrijf Lont. De bouwprojecten gaan gewoon door. En ook bij de aanvoer van bouwmaterialen zijn er nog geen problemen. Wel wordt er nagedacht over eventuele gevolgen bij de service en renovatie in bestaande projecten waar werknemers bij de klanten naar binnen moeten. Echter, er vindt overleg plaats met de opdrachtgevers, zoals woningbouwcoöperaties. De komende dagen zal hier meer over duidelijk worden.

Bij tuinbouwbedrijf Hartman in Sexbierum wordt naast de extra aandacht voor hygiëne ook gewoon gewerkt. "Wij nemen het natuurlijk wel heel serieus", zegt Meinte Meinsma, voorzitter van het managementteam. "Wij laten geen bezoekers van buiten toe en werken in ploegen zodat we bij ziekte niet iedereen naar huis hoeven te sturen. Maar verder gaat alles door." Op het moment is het bedrijf volop bezig met de oogst van komkommers.

Hotels hebben te maken met veel minder boekingen dan normaal. Eten wordt de mensen op de kamers gebracht omdat de restaurants dicht zijn.

In de uitvaartbranch is vanuit de overheid besloten dat er bij een begrafenis niet meer dan 30 mensen aanwezig mogen zijn. Een nazit is ook niet mogelijk en er wordt geen koffie geserveerd.

De bungalowparken in Fryslân zijn tot nu toe voor het grootste deel open. Maar de faciliteiten op de parken en de restaurants zijn dicht. Volgens een werknemer van RCN komen er nog wel boekingen binnen nu vrij zijn. Maar er zijn ook genoeg boekingen die geannuleerd worden omdat mensen niet meer durven.