Omrop TIP: Kerken te koop

In deel 1 van 'Tsjerken te keap' neemt de kerkgemeenschap van Wânswert afscheid van de kerk. 800 jaar lang zijn hier families uit het dorp gedoopt, getrouwd en begraven. Het is een emotioneel besluit om de kerk over te doen aan de Stichting Alde Fryske Tsjerken.

Eelze Tabak, kerkeraadslid: "In de jaren 50 zat de kerk nog vol. Wânswert bestond uit grote gezinnen, van boeren en hun arbeiders. Mijn vader vertelde dat er ooit een nieuwe smid in het dorp moest komen. Die man mocht de smederij wel overnemen, maar dan moest hij ook lid worden van de kerk. Zo ging dat."

Sociologe Christien Brinkgreve legt uit waarom het afstand doen van de kerk zo emotioneel is: "Deel uitmaken van een kerkgemeenschap kan in een leven veel betekenen. Het gaat om rituelen, houvast, het geloof. Het horen bij iets groters, het gevoel bij andere mensen te horen."

In Fryslân staan zo'n 750 tsjerken. Door de leegloop als gevolg van secularisatie moet nagedacht worden over een nieuwe bestemming. Intussen heeft een derde van de kerken al een andere functie. Van de andere 500 kerken zullen in korte tijd zo'n 20% de deuren moeten sluiten, omdat er niet genoeg kerkdiensten meer gehouden worden. Het wordt moeilijk om daarvoor een passende nieuwe bestemming te vinden.

De Stichting Alde Fryske Tsjerken, die zo'n 50 jaar bestaat en nu 52 kerken in bezit heeft, kan al die kerkgebouwen niet overnemen. In het ergste geval wacht een aantal gebouwen de sloop. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de gemeenschap in het dorp of in de stad, maar ook voor het landschap. De kerken tekenen de skyline van Fryslân. Ze zijn bakens in het land en horen zo bij de identiteit van de provincie.