Plastic korrels MSC Zoe liggen tot in Denemarken op de kusten

De korrels waar dit onderzoek over gaat, zijn gemaakt van polystyreen. Korrels van dat materiaal blijven niet drijven, maar zinken. De plasticdeeltjes zijn afkomstig uit een opengescheurde container aan boord van de MSC Zoe.

Volgens de modellen moeten alle korrels in de loop van 2019 aangespoeld zijn, maar ze zijn nog niet gevonden. Ze lijken erg veel op zandkorrels en daarom zijn ze moeilijk te onderscheiden. Een en ander staat in een tussenrapportage die minister Cora van Nieuwenhuizen vrijdag naar de Tweede Kamer heeft verzonden.

De korrels die de meeste mensen wel kennen, zijn de kleine, witte bolletjes die overal op de stranden aanspoelden. Het verschil met de polystyreenkorrels is dat de witte bolletjes blijven drijven en groter zijn.

De onderzoekers zijn er nagenoeg zeker van dat de witte bolletjes afkomstig zijn van de MSC Zoe. Ze zijn namelijk op hetzelfde moment gevonden als de rest van de lading van de MSC Zoe. Dat de bolletjes van de Zoe komen, is echter juridisch niet hard te maken "omdat de beschikbare ladinglijsten van de verloren containers onvoldoende gedetailleerde informatie bevatten", zo staat in het rapport.

Rijkswaterstaat wilde weten wat de gevolgen van de containerramp zijn voor de natuur en heeft opdracht gegeven voor het onderzoek. Het onderzoek van Wageningen Marine Research (WMR) en het NIOZ is nog lang niet afgerond. De onderzoekers kunnen nog niet veel over de uitkomsten zeggen.

In de afgelopen tijd hebben de onderzoekers 8.220 monsters verzameld. Daarbij zitten onder magen en darmen van vijftien zeehonden, duizend stuks uitwerpselen van kanoeten en 2400 braakballen van kleine mantelmeeuwen. Ook zijn 104 braakballen van lepelaars meegenomen voor onderzoek.

Behalve het dierenonderzoek naar microplastics vindt er ook onderzoek plaats naar grotere stukken afval die zich op de zeebodem bevonden. Die grotere delen zijn boven water gehaald bij andere zeebodemonderzoeken en onderzocht door het team van de WMR.

Er zijn in totaal 1766 objecten naar boven gehaald. Geen enkele daarvan kon direct worden gelinkt aan de MSC Zoe. De 'vangst' op het strand van Griend leverde ook niet veel op. Vrijwilligers hielden daar vorig jaar september een schoonmaakactie. Van de gevonden objecten aldaar kon slecht één procent toegeschreven worden aan de MSC Zoe.

In oktober dit jaar zal de eindrapportage worden ingeleverd. Tot die tijd nemen de onderzoekers, indien nodig, extra monsters. Zo is in januari het strand van Schiermonnikoog onderzocht op de witte ('drijvende') korreltjes. Er zijn ook zandmonsters genomen om de korrels te vinden die op zand lijken.

Op andere Waddeneilanden worden dit soort monsters ook nog genomen. En er worden proeven gedaan om de effecten van dat alles op de natuur vast te stellen. Daarvoor worden in zoutwatervijvers kleine vissen, garnalen en andere levende organismen blootgesteld aan verschillende concentraties plastickorrels.