Lollumer greidhoekekathedraal moet multifunctioneel 'Thús' worden

De zogenaamde groedhoekekathedraal van Lollum moet in de toekomst een 'Thús', een thuis, worden voor dorpsbewoners én toeristen, met logeerplekken, een winkel met streekproducten en kunst.
Yn de tsjerke fan Lollum © Omrop Fryslân, Onno Falkena
Dat is de kern van het winnende plan voor de oude gereformeerde kerk in het dorp, die al jaren leegstaat. Omdat het dorps worstelt met het gebouw en maar niet verder komt, presenteerde het EO-programma NieuwLicht donderdag maar liefst drie toekomstplannen. De greidhoekekathedraal zat bij die gelegenheid voor het eerst in jaren vol.

Multifunctionele bestemming

Conservator Lieke Wynia van het Museum Catherijneconvent in Utrecht presenteerde het winnende plan 'Thús'. Juist omdat de kerk zo groot is, wil ze het gebouw een multifunctionele bestemming geven met ruimte voor voorzieningen die het dorp nu niet heeft. Het plan kreeg de meesten handen op elkaar van de jury en de dorpsbewoners.
Het plan 'Thús' moet ruim 700.000 euro kosten. Met het plan is het geld er nog niet. Het wachten is op een ondernemer die erin wil stappen of in ieder geval het plan wil trekken. Liuwe Westra van de Stichting Greidhoekekatedraal was vol lof over de drie plannen. "Heel creatief met interessante ideeën. Daar kunnen we mee verder." Ook zijn voorkeur gaat uit naar het plan 'Thús'. "Ik denk dat daar het meeste draagvlak voor is."
Lieke Wynia over het prijswinnende plan voor de Greidhoekekatedraal
De grifformearde tsjerke fan Lollum © Omrop Fryslân, Onno Falkena
Voor een tweede plan om van de kerk een ruïne te maken met open dag, met daarbij een binnentuin en serre voor 'stilte en contemplatie' hadden de Lollumers minder waardering. "Dat lijkt mij meer wat voor de stad. Stilte en ruimte hebben we hier genoeg", zegt Jikke Akkerman. Voor haar en veel andere dorpsbewoners geldt dat ze graag het gebouw wil behouden en dan het liefst zo dat het dorp er ook nog wat aan heeft.

Achterstallig onderhoud

De kerk is ondergebracht in de Stichting Greidhoekekatedraal, dat is opgericht om een nieuw doel voor het godshuis te vinden. Dat viel niet mee, omdat er achterstallig onderhoud aan de kerk is. Ook kreeg de stichting nul op het rekest van het Waddenfonds, die ze om steun hadden gevraagd.
Toch moet de kerk volgens veel mensen wel behouden blijven. Het is een monumentaal pand en bovendien sluiten steeds meer gereformeerde kerken hun deuren. Aan de kerk in Lollum is niet veel veranderd sinds de bouw in 1915. Het laatste grote onderhoud is alweer zo'n 50 jaar geleden uitgevoerd.

'Constructieve journalistiek'

Voor de EO is de expeditie naar Lollum ook een nieuw avontuur dat wordt uitgevoerd in het kader van 'constructieve journalistiek'. "Normaliter maak je als omroep reportages over een probleem. Wat we nu proberen is om op zoek te gaan naar een oplossing", vertelt presentator Tijs van den Brink. "Je kunt wel gaan somberen over lege kerken, maar ik vind het zinvoller om na te denken wat je er mee zou kunnen doen."
Jikke Akkerman over de Greidhoekekatedraal