Zo kan Fryslân er (mogelijk) uit zien over 100 jaar in 2120

Fryslân over honderd jaar lijkt nog heel ver weg, maar onderzoekers zijn al druk bezig met de mogelijkheden en onmogelijkheden. Er komen veel uitdagingen in de komende jaren. Het veenweidegebied, het Wad, maar ook verzilting. De universiteit van Wageningen heeft een groot onderzoek gepubliceerd, met prachtige kaarten die tonen hoe Nederland er over honderd jaar uit kan zien.
Een mogelijk Fryslân in het jaar 2120 © Wageningen University & Research
De volledige kaart van Nederland is te vinden op deze website.
"Voorspellen is altijd lastig, maar het mooie is dat zulke kaarten kunnen zijn wat we er zelf van maken. Het gaat over de inrichting van Nederland, dus we hopen dat we Nederland op deze manier gaan inrichten," legt onderzoeker Martin Baptist uit. Hij is één van de mensen die bezig is geweest met de kaart.

Advies

Baptist legt uit wat de bedoeling is van het onderzoek: "Het is een advies, want we hebben te maken met grote uitdagingen. Natuurlijk de klimaatverandering, we moeten over naar duurzame energie, de landbouw is in transitie en tegelijkertijd krijgen we meer verstedelijking. Dus wat voor antwoord levert Nederland om op die uitdagingen in te gaan. Met deze kaart gaan we in gesprek met talloze organisaties die hiermee bezig zijn. Nederland is op Rijksniveau bezig om een nationale omgevingsvisie te maken. De deltacommissaris is ook geïnteresseerd in de oplossingen, evenals waterschappen en provincies."

Mogelijke oplossingen

De kaart die van het jaar 2120 gemaakt is, toont mogelijke oplossingen. "In deze kaart gaan wij vooral uit van natuurlijke oplossingen. Bijvoorbeeld met de zeespiegelstijging. Zoals de duinenkust, maar voor Friesland zijn de kwelders ook heel belangrijk. Dat zijn vooroevers die de golven breken zodat je de dijken minder hoog hoeft te maken. Zo zijn er veel oplossingen mogelijk om op de klimaatveranderingen in te spelen," zegt Baptist.
Hij geeft ook aan: "We zijn met een team van Wageningse wetenschappen uit verschillende instituten: ecologen met verstand van de zee, economen met verstand van landbouweconomie, milieukundigen, landschapsarchitecten. Zo zijn we een paar keer bij elkaar gaan zitten om na te denken wat de beste oplossingen kunnen zijn."

Zoet water vasthouden

Volgens Baptist zal Fryslân voorlopig nog niet onder water komen door de hogere zeespiegel. "Over honderd jaar houden we nu rekening met een zeespiegelstijging van anderhalve meter, dat is een beetje het slechtste scenario. Maar die stijging kunnen we fixen, we kunnen de dijken hoog en sterk genoeg maken. Dus Friesland zal voorlopig nog niet onder water komen. Ook de Waddeneilanden kunnen blijven bestaan. De duinen zijn bijzonder stevig, die zijn ook een voorbeeld van een natuurlijke oplossing. Het is een zelfhelend systeem. Als de duinen afslaan verdwijnt het zand even naar de voorover, maar vervolgend wordt het door de golven weer naar het stand gebracht en door de wind weer op de duinen gebracht. Dat is toch fantastisch."

Zeespiegel

Evenals de zeespiegelstijging is ook verzilting een uitdaging voor Fryslân. "Vooral het zoute water wat met het grondwater naar boven kan wellen. De landbouw in de meest noordelijke regio's kunnen te maken krijgen met zilte omstandigheden. Daarom hebben we in dit plan ook opgenomen dat je zoet- en zoutwatersystemen zoveel mogelijk gaat scheiden. Je moet de sloten niet gaan doortrekken zodat zout water het zoete in kan lopen. Zoet water moet je in de hogere delen zo lang mogelijk vasthouden zodat het gebruikt kan worden voor de landbouw."
Onderzoeker Martin Baptist van Wageningen University